Τι πραγματικά -σκοτεινό- συμβαίνει με το αφορολόγητο

Η μείωση ή ακόμη και η ενδεχόμενη κατάργηση του αφορολόγητου εισοδήματος που συζητά η Κυβέρνηση με τους δανειστές, είναι μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, υπό ορισμένες πάντοτε συνθήκες. Η σπουδή του Υπουργού Οικονομίας κ. Δ. Παπαδημητρίου να διασκεδάσει τις εντύπωσης της χθεσινής παραδοχής του, δεν βασίζεται σε καμία τεχνοκρατική ή ιδεολογική ανάλυση. Καταδεικνύει απλώς την ενοχικότητα των Ελλήνων πολιτικών και κυρίως το αποκλειστικό ενδιαφέρον τους για το πολιτικό marketing.

Στην πραγματικότητα η ύπαρξη ενός ποσοστού του εισοδήματος που δεν φορολογείται, αποτελεί ένα είδος κοινωνικής παροχής και μάλιστα εξαιρετικά άδικης. Κυρίως διότι δεν εξετάζει την ανάγκη ενός πολίτη για στήριξη. Αφορολόγητο έχουν όλοι, φτωχοί και πλούσιοι. Το να απαλλάσσεις όμως ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό από τη φορολογία εισοδήματος, την ώρα που υπερφορολογείς με έμμεσους φόρους τα πάντα, σίγουρα δεν μπορεί να ενταχθεί στα πλαίσια της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Θα ήταν ενδεχομένως πιο λογικό και πιο ηθικό να φορολογείς κάθε εισόδημα που παράγεται στη χώρα και εν συνεχεία με τα πολλά χρήματα που θα συγκεντρώνεις, να φροντίζεις για κοινωνικές παροχές στους πιο αδύναμους.

Το ΔΝΤ ζητά τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης σχεδόν από καταβολής μνημονίων, από τις αρχές της δεκαετίας. Ο λόγος είναι προφανώς ότι η δημοσιονομική επίπτωση που θα προκύψει από μια τέτοια κίνηση θα είναι σημαντική και μόνιμη. Ο “εχθρός” Poul Thomsen είχε επισημάνει πέρυσι τον Απρίλιο ότι “το 55% του πληθυσμού της χώρας δεν πληρώνει καθόλου φόρο, ποσοστό το οποίο είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Πορτογαλία είναι 2%, στην Ιρλανδία 5% και ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι 18%”.

Αυτό σημαίνει ότι αν πληρώνετε φόρο βρίσκεστε στο 45% αυτών που συντηρούν το κράτος. Πληρώνετε δε πολύ περισσότερα απ’ όσα σας αναλογούν προκειμένου να συγκεντρωθεί το ποσό που απαιτεί το κράτος για τη λειτουργία  του και την εξυπηρέτηση του δανεισμού του. Συνυπολογίζοντας και την εκτεταμένη φοροδιαφυγή, προφανώς πληρώνετε υπερβολικά πολύ σε σχέση με τις δυνατότητές σας.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν επί Κυβέρνησης Α. Σαμαρά, και ενώ η δημοσιονομική κρίση συνεχίζονταν, αποφασίστηκε η γενναία αύξηση του αφορολόγητου από τις 5.000 στο ποσό που ίσχυε πριν την πρώτη παρέμβαση Τσακαλώτου.

Το Ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών βεβαίως δεν θέλει καν να συζητήσει το θέμα. «Ο καθένας μπορεί να φέρνει στο τραπέζι όποιο θέμα θέλει, δεν σημαίνει όμως ότι γίνεται και αποδεκτό. Για μας, το θέμα του αφορολόγητου έχει κλείσει, δεν το επαναφέρουμε, δεν θα δεχθούμε μείωση του αφορολόγητου» τόνιζε στις αρχές του περασμένου Οκτώβρη στέλεχος του Υπουργείου.  Βεβαίως στις αρχές του έτους είχε ήδη προχωρήσει σε μια “έμμεση” μείωση του αφορολόγητου από τα 9.550 ευρώ στα 9,091 ευρώ μέσω του ψαλιδίσματος της έκπτωσης φόρου από τα 2.100 στα 2.000 ευρώ.

Χθες, και μετά από δεκάδες σχετικά δημοσιεύματα του Τύπου, ο Υπουργός Οικονομίας επανέφερε μεγαλοπρεπώς το θέμα μιλώντας στο επιμελητήριο Τρικάλων: “το αφορολόγητο και άλλα, διαπραγματεύονται. Όπως ξέρετε προσπαθούμε να κρατήσουμε αυτό που υπάρχει τώρα. Αν θα μπορέσουμε να το κρατήσουμε, αυτό, δεν το ξέρω”. Μόνο και μόνο για να ανασκευάσει λίγες ώρες αργότερα με επίσημη ανακοίνωση του Υπουργείου του, σύμφωνα με την οποία: “Δεν υπάρχει καμία απόφαση της κυβέρνησης (ούτε είναι στις προθέσεις), για μείωση του αφορολόγητου. Η διαπραγμάτευση για τους δημοσιονομικούς στόχους της επόμενης περιόδου, μετά το 2018, συνεχίζεται και η κυβέρνηση δεν αποδέχεται την ψήφιση οποιουδήποτε μέτρου για μετά το 2018”.

Η Κυβέρνηση λοιπόν αντιτίθεται σε ένα μάλλον δίκαιο μέτρο, το οποίο ενδέχεται (όπως όλα δείχνουν) να κληθεί σύντομα να υπερασπιστεί. Ακολουθεί πιστά τις λαϊκίστικες πρακτικές προηγούμενων κυβερνήσεων. Κυρίως διότι έτσι συντηρεί ένα στρεβλό καθεστώς, την ισορροπία του οποίου φοβάται να διαταράξει. Θα ακουστεί πολύ αντιλαϊκή μια τέτοια απόφαση ακόμη και για τα “γερά στομάχια” των βουλευτών που στηρίζουν την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

Θα είναι πιθανότατα μια πολύ αντιλαϊκή απόφαση αν ταυτόχρονα δεν συνοδευτεί από μείωση των φορολογικών συντελεστών και μείωση των έμμεσων φόρων. Τη δημιουργία δηλαδή ενός δικαιότερου, απλούστερου και με λιγότερα περιθώρια για διαφθορά, φορολογικού συστήματος. Στην πραγματικότητα η συζήτηση για το αφορολόγητο θα μπορούσε να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την εκ’ βάθρων αλλαγή του φορολογικού στην Ελλάδα.

Μια αλλαγή ωστόσο που δεν είναι βέβαιο ότι θέλουν άπαντες. Μπορεί ο κύριος Τσακαλώτος να προτείνει τη διάθεση του οφέλους που θα προκύψει από ενδεχόμενη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων για τον σκοπό αυτό, όμως ο ίδιος ο …”mea culpa”, κ. Δ. Παπαδημητρίου, με χθεσινό άρθρο του στο ΑΠΕ, υποστηρίζει ότι η άποψη πως “η μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων θα φέρει ανάπτυξη” είναι παραπλανητική και δεν βοηθάει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που πραγματικά εμποδίζουν την ανάπτυξη.

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι αρθρογράφος του NEWS 247 και σύμβουλος έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos).