Τον Οκτώβρη η προκήρυξις: ‘Εκλογαί με ενισχυμένη αναλογική’

Ο Σεπτέμβριος του 1974 ήταν ένας περίεργος μήνας για τους Έλληνες εκείνης της περιόδου. Η πλειονότητα των πολιτών ζούσε ακόμα στους ρυθμούς της μεγάλης ανατροπής της δικτατορίας του Ιωαννίδη, αν και η εισβολή των τούρκων στη Κύπρο και η διχοτόμηση είχαν σκιάσει τον ενθουσιασμό για την επιστροφή της δημοκρατίας και της νομιμότητας στη χώρα.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, πρωθυπουργός της κυβέρνησης εθνικής ενότητας εγκατέλειπε εκείνες τις ημέρες το ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρετανία”, στο οποίο διέμενε μετά την επιστροφή από τη Γαλλία, για να εγκατασταθεί στο διαμέρισμα της Ηρώδου Αττικού. Τα πρωτοσέλιδα το πρωί της 17ης Σεπτεμβρίου προανήγγελλαν εκλογές με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.

Ήταν Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου του 1974(γιόρταζε η Σοφία, η Πίστη, η Ελπίδα και η Αγάπη), ο ήλιος είχε ανατείλει οκτώ λεπτά μετά τις έξι το πρωί και έδυσε την ίδια ώρα το απόγευμα, ενώ άρχιζε μέσα από τις στήλες των εφημερίδων η συζήτηση για τον αριθμό των βουλευτών και τον αναθεωρητικό χαρακτήρα της βουλής. Σήμερα και κάτω από άλλες συνθήκες, αλλά με παρόμοιες δυσκολίες και αντιξοότητες, ξεκίνησε η συζήτηση για τον εκλογικό νόμο και την αναθεώρηση του Συντάγματος. Κι ενώ από τότε πέρασαν 42 χρόνια, ουσιαστικά συζητάμε τα ίδια πράγματα. Μόνο που τώρα δεν υπάρχει Καραμανλής, δεν υπάρχει Ανδρέας, δεν υπάρχει Γεώργιος Μαύρος και το κυριότερο η Αριστερά δεν έχει ούτε Φλωράκη, ούτε Κύρκο, ούτε Δρακόπουλο, ούτε Ηλία Ηλιού. Κι ενώ συζητάμε-τηρουμένων των αναλογιών- τα ίδια πράγματα, είναι εμφανής η απουσία νέων ιδεών και καινοτόμων προτάσεων.

Ασφαλώς οι διαφορές των πολιτικών εκτοπισμάτων δεν επιτρέπουν συγκρίσεις. Πως να συγκριθεί άλλωστε η ομοθυμία του ελληνικού λαού τότε, με την παθητικότητα που επικρατεί σε μεγάλη μερίδα της κοινωνίας τώρα. Διότι τότε η χώρα αν και είχε τα χάλια της, ο κόσμος εμπιστευόταν την ηγεσία του, ήλπιζε σε καλύτερες ημέρες και πάντως θεωρούσε ότι, μετά από επτά χρόνια σκοταδισμού και διακυβέρνησης με έντονο το στοιχείο του κιτς, ο πολιτικός κόσμος θα έθετε τις βάσεις για τη σταθερότητα του πολιτεύματος και μέσω αυτής θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις ανάπτυξης ώστε να αυξηθεί το κατά κεφαλήν εισόδημα. Και μπορεί σήμερα μια μερίδα του πολιτικού κόσμου να οικτίρει την περίοδο της Μεταπολίτευσης, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν γεννηθεί ώστε να γνωρίζουν πόσες προσπάθειες χρειάστηκαν για να σταθεί η χώρα όρθια και η δημοκρατία να προστατευθεί από τους εχθρούς της.

Όλες αυτές οι επισημάνσεις θεωρώ ότι είναι αναγκαίες μια και όλοι αυτοί που αναθεματίζουν τη Μεταπολίτευση, δεν έχουν να προσθέσουν  κάτι επιπλέον, κάτι διαφορετικό από αυτά που έλεγαν οι ηγέτες εκείνης της εποχής. Δεν τολμούν να προτείνουν ριζοσπαστικές λύσεις για την αναθεώρηση του Συντάγματος, δεν αναλαμβάνουν το ρίσκο να εκθέσουν σε κίνδυνο τα κόμματά τους προκειμένου η χώρα να πάει ένα βήμα μπροστά, αλλά και δεν προσπαθούν να συνεννοηθούν ώστε ο εκλογικός νόμος και το Σύνταγμα να ανταποκρίνονται στα δεδομένα της εποχής, αντί να υπηρετούν δογματικά ξεπερασμένες θέσεις.

Και τι ακούμε να προτείνουν; Την απλή και… άδολη(sic) αναλογική(ούτε στην Ελβετία) και την ψήφο στα 17. Και γιατί όχι στα 15 ή με το απολυτήριο του Δημοτικού; Αυτό αποτελεί καινοτομία; Ή μήπως η απλή αναλογική διασφαλίζει τη κυβερνητική σταθερότητα; Προφανώς με την απλή αναλογική η κυβέρνηση ομολογεί ότι στις εκλογές έχει εξασφαλίσει τη δεύτερη θέση και παράλληλα προετοιμάζει το έδαφος για τη συνεργασία όσων προθύμων προσέλθουν προκειμένου να σχηματισθεί  κυβέρνηση που θα βάλει στη γωνία τη Νέα Δημοκρατία. Περί αυτού πρόκειται και η συζήτηση του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς δεν ήταν παρά η πρόφαση για τη τέλεση του αμαρτήματος. Επί τη ευκαιρία πολύ θα ήθελα να ακούσω την άποψη του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος αν δεν κάνω λάθος ήταν ο εμπνευστής ως υπουργός του bonus που η κυβέρνηση ελπίζει με τους… Λεβέντες να το κάνει… malus.

*Ο Χάρης Παυλίδης είναι δημοσιογράφος