Κυβέρνηση με δύο αφηγήσεις;

Μια κυβέρνηση εκφράζεται παντού και πάντοτε από τον πρωθυπουργό. Όλοι οι άλλοι, κορυφαίοι ή δευτεροκλασάτοι υπουργοί, είτε έχουν συγκροτημένη άποψη είτε άγονται και φέρονται από τις δημοσκοπήσεις, τα τηλεοπτικά πάνελ ή τις γερμανικές απόψεις, είναι υποχρεωμένοι να υπηρετούν το σχέδιο που εκφράζει ο επικεφαλής της κυβέρνησης.

Όταν λοιπόν ο πρωθυπουργός μιλά για την ανάγκη άμεσης λύσης για το χρέος και, πολύ περισσότερο, προσδιορίζει δημοσίως ότι η αναδιάρθρωσή του πρέπει να γίνει μέσα στο 2017, όποιος από τους υπουργούς κάνει ότι δεν τον άκουσε ή παριστάνει ότι δεν καταλαβαίνει και θέτει άλλα χρονοδιαγράμματα, προφανώς κινείται σε άλλες ράγες.

Άρα, με δεδομένη τη θέση του Αλέξη Τσίπρα, η άποψη του υπουργού Οικονομίας Γιώργου Σταθάκη ότι “οριστική λύση για το χρέος θα υπάρξει μετά το 2018 και την ολοκλήρωση του προγράμματος” είναι μια αφήγηση ολότελα διαφορετική από αυτήν του πρωθυπουργού.

Επιπλέον και μόνο η εκφώνηση μιας τέτοιας αφήγησης -που αντιστρατεύεται την επίσημη κυβερνητική τοποθέτηση- την ώρα των κρίσιμων συνομιλιών για “άμεση λύση”, ναρκοθετεί τις όχι και μεγάλες κυβερνητικές δυνατότητες και υπονομεύει αυτές καθαυτές τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γ. Σταθάκης συμπλήρωσε την “πραγματιστική” άποψή του με μια πολιτική εκτίμηση: “Στο σχεδιασμό αυτό [για λύση μετά το 2018] δεν έχει αλλάξει κάτι”. Σαν να μην υπήρξαν ποτέ οι δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα για “άμεση λύση”. Σαν να μην ειπώθηκε ποτέ δημοσίως η δήλωσή του ότι “είμαστε κοντά σε λύση για το χρέος”. Σαν ο πρωθυπουργός να είναι ένας απλός πολιτικός σχολιαστής που μπορεί να κάνει τη μια ή την άλλη εκτίμηση χωρίς να έχει και πολύ μεγάλη… σημασία.

Ο υπουργός Οικονομίας βέβαια δεν είναι ο πρώτος ούτε ο μόνος που διαφοροποιείται από την επίσημη κυβερνητική αφήγηση. Είχε προηγηθεί ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, άσχετα εάν κατόπιν των αντιδράσεων που υπήρξαν είχε αναδιπλωθεί, δηλώνοντας ότι «η κυβέρνηση είναι ενιαία και έχει κοινή στρατηγική για την αντιμετώπιση των μεγάλων ζητημάτων της χώρας».

Από δηλώσεις όμως σαν κι αυτές του Γ. Σταθάκη ούτε “κοινή στρατηγική” φαίνεται να υπάρχει ούτε “ενιαία” κυβέρνηση. Αντίθετα, η κυβέρνηση εμφανίζεται -σε ζητήματα που η ίδια θεωρεί καίρια- με αντικρουόμενες αφηγήσεις, που οδηγούν σε αντίθετες τακτικές και κατά συνέπεια δεν συγκροτούν κοινή στρατηγική.

Και ακόμα χειρότερα, αυτές οι διαφορετικές τακτικές κουκουλώνονται πίσω από διπλωματικές “ενωτικές” διατυπώσεις, που συσκοτίζουν όλο και περισσότερο τη δημόσια συζήτηση. Όταν όμως εξοβελίζεται η ουσία και οι αντιμαχόμενες τακτικές βαφτίζονται “κοινή αντιμετώπιση”, η αποτυχία και αυτής της διαπραγμάτευσης είναι προ των πυλών.

Κι αυτό συνεπάγεται ότι θα έχει ξοδευτεί άσκοπα και άλλος πολιτικός χρόνος -που ήδη έχει αρχίσει να μετριέται αντίστροφα- και το χρέος θα έχει μείνει στο ύψος του, έτοιμο να μας δαγκώσει.

Γιατί με την υπερφορολόγηση να έχει ξεπεράσει τα όρια και την εσωτερική υποτίμηση, με το κόψιμο μισθών και συντάξεων, να μας πνίγει, η χώρα έχει πλέον πολύ μικρά περιθώρια.

*Ο Βαγγέλης Δεληπέτρος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.