Στρεβλή ανάπτυξη, φονικές πλημμύρες

Έχει ειπωθεί σε όλους τους τόνους και έχει γραφτεί και ξαναγραφτεί και όλοι το έχουμε διαβάσει ή ακούσει αμέτρητες φορές: Η ιστορία διδάσκει. Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει γενικώς και αορίστως, γιατί η ιστορία διδάσκει μόνο αυτούς που θέλουν να διδαχτούν.

Πρόχειρη καταγραφή λοιπόν από αλλοτινά ρεπορτάζ, μια απλή φυλλομέτρηση εφημερίδων της τελευταίας δεκαετίας, ένα γκουγκλάρισμα στα γρήγορα:

“Η αλλαγή στη χρήση γης, τα μπαζωμένα ρέματα, οι κακοτεχνίες στα κατασκευαστικά έργα και η αδικαιολόγητη καθυστέρηση αντιπλημμυρικής προστασίας είναι οι αιτίες που πνίγουν τις “ανοχύρωτες» πόλεις” έγραφε στο “Βήμα” πριν από οκτώ ολόκληρα χρόνια ο Κώστας Χαλβατζάκης.

“Έτσι, κάθε φορά που βρέχει λίγο παραπάνω, λόγω των επιχωματώσεων και των αλλοπρόσαλλων οικιστικών σχεδίων, τα υπόγεια ποτάμια «φουσκώνουν» και πλημμυρίζουν ολόκληρες περιοχές υπενθυμίζοντάς μας την μακραίωνη ύπαρξή τους και χλευάζοντας τις όποιες (εκ μέρους μας) προσπάθειες εξαφάνισής τους”, τόνιζε η “Καθημερινή” το 2013.

“Τα μπαζωμένα ρέματα σε συνδυασμό με τις καταστροφικές ανθρώπινες παρεμβάσεις με την εκτεταμένη τσιμεντοποίηση, αλλά και οι δυνατές βροχοπτώσεις έχουν κατά καιρούς προκαλέσει σοβαρές πλημμύρες”. Απλά συμπεράσματα που με αυτήν ή άλλη παρόμοια διατύπωση έχουν γραφτεί επανειλημμένα, δεκαετίες τώρα, σε όλες σχεδόν τις εφημερίδες.

Και όλα αυτά δεν τα έβγαλαν κάποιοι δημοσιογράφοι από την κούτρα τους αλλά είναι πορίσματα μελετών, όπως του Ιδρύματος Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, που έχουν καταδείξει ότι κλείσαμε και κλείνουμε τους πανάρχαιους δρόμους διαφυγής του νερού χωρίς να τους σεβόμαστε και χωρίς να τους αντικαθιστούμε με καινούργιους.

Μελέτες που έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου πάλι και πάλι -δυστυχώς όμως σε ώτα μη ακουόντων- επισημαίνοντας ότι κάποτε το 80% του νερού της βροχής το απορροφούσε το έδαφος και μόνο το 20% έψαχνε τον “δρόμο” για τη θάλασσα.

Τι δεν γνωρίζαμε λοιπόν; Και όμως! Συνεχίζουμε δεκαετίες τώρα να χτίζουμε τα σπίτια της ανάγκης ή τις οικοδομές της προ κρίσης ευμάρειας, μπαζώνοντας ποτάμια και ρέματα, τσιμεντώνοντας τα πάντα, χωρίς σχέδιο και δίχως πρόνοια για το τι θα γίνει σε περίπτωση μιας καταιγίδας, ή σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και μιας “απλής” αλλά έντονης και με διάρκεια βροχόπτωσης.

Ακόμα χειρότερα, συνεχίζουμε να κατασκευάζουμε “σύγχρονους” αυτοκινητόδρομους από αυτούς που σπεύδουν οι πολιτικοί να τους εγκαινιάσουν σε εθνικό δίκτυο, χωρίς κανείς από τους αρμόδιους να προβληματίζεται και να ελέγχει εάν έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί το αναγκαίο σε κάθε περίπτωση δίκτυο απορροής.

Και όλοι αυτοί που θα έπρεπε να κρατούν το ίσο, δήμαρχοι και περιφερειάρχες, υπουργοί και ειδικοί σύμβουλοι, βουλευτές και τοπικοί παράγοντες, διαγκωνίζονται για το ποιος θα ξεπεράσει τον άλλον σε δεκάρικους για την “ανάπτυξη που έρχεται στον τόπο” και την “νέα εποχή που ξεκινά”, χωρίς έγνοια για την έλλειψη υποδομών, χωρίς διάθεση για ουσιαστικά αντιπλημμυρικά έργα, χωρίς φροντίδα για τον απαραίτητο κεντρικό σχεδιασμό.

Στο έδαφος αυτών των παραλείψεων πνίγονται ή σκοτώνονται άνθρωποι. Στο έδαφος της ανικανότητας και της αδιαφορίας της πολιτείας και των λειτουργών της, αλλά και της απάθειας των πολιτών και των “συλλογικοτήτων”, μετράμε και ξαναμετράμε ζημιές. Και αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε όσο επιμένουμε να αποκαλούμε το στρεβλό ίσιο και -ηθελημένα- να μην διδασκόμαστε τίποτα.

*Ο Βαγγέλης Δεληπέτρος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.