Η σημασία της επιστροφής Καραμανλή 

Η ομιλία του Κώστα Καραμανλή χθες σε κομματική εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, η πρώτη δημόσια ομιλία του μετά από δέκα χρόνια, ήταν το θέμα της ημέρας, όπως και να το κάνουμε. Μία ομιλία που πραγματοποιήθηκε σε συγκεκριμένο πλαίσιο και με συγκεκριμένους στόχους.

Βέβαια όλοι αυτοί που εγκαλούσαν τον Καραμανλή γιατί δε μιλούσε, τώρα τον εγκαλούν γιατί μίλησε και γιατί μίλησε σε κομματικό πλαίσιο. Είναι απορίας άξιον βέβαια τι περίμεναν ή απαιτούσαν ορισμένοι να πει ο πρώην πρωθυπουργός σε μία κομματική εκδήλωση που οργανώθηκε καθαρά με στόχο να στείλει ένα μήνυμα συσπείρωσης και επαναπατρισμού στη βάση της κεντροδεξιάς, η οποία από το 2012 είχε κατακερματιστεί, αλλά και με στόχο να πάρει θέση για δύο μείζονα εθνικά θέματα, τα ελληνοτουρκικά και το Σκοπιανό.

Σε κάθε περίπτωση το μήνυμα της “επιστροφής” Καραμανλή ήταν σαφές: Πρώτον κάλεσε πίσω στη ΝΔ όλους όσους απογοητεύτηκαν τα προηγούμενα χρόνια, απευθυνόμενος ιδίως σε ψηφοφόρους που πήγαν στους ΑΝΕΛ, το Βελόπουλο ακόμη και το ΣΥΡΙΖΑ, εκφράζοντας την ανησυχία του για την πολιτική σταθερότητα. Και αναφέρθηκε ευθέως στις συνέπειες του μνημονίου στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, κάτι που πολλοί από αυτή την παράταξη αποφεύγουν, στηλιτεύοντας όμως ταυτόχρονα όσους έπαιξαν με αντιμνημονιακές και αντιευρωπαϊκές ρητορικές. Η λογική του ήταν αυτή του ωμού ρεαλισμού: Η Ευρώπη δεν είναι αυτό που θα θέλαμε, αλλά είναι ένα αναγκαίο κακό, μία από τις ελάχιστες άμυνες που έχει η χώρα για την ασφάλεια της μόνο και μόνο λόγω της συμμετοχής της αυτής καθεαυτής σε έναν μεγάλο οργανισμό- και αυτό συνδέεται με το δεύτερο μήνυμα του.

Δεύτερον, έστειλε ένα μήνυμα στον Ερντογάν που είναι και κουμπάρος του: Οι απειλές ενίοτε επιστρέφονται στον αποστολέα. Διότι προφανώς ο πρώην πρωθυπουργός εκτιμά ότι η Άγκυρα επιχειρεί να εκβιάσει, ελπίζοντας ότι έτσι θα πετύχει τη συνδιαχείριση των ενεργειακών πόρων του Αιγαίου. Τρίτον, έστειλε ένα μήνυμα στη Μέρκελ, με την οποία ποτέ δεν τα πήγαινε καλά, υπερασπιζόμενος την επιλογή της ΝΔ να μην ψηφίσει τη συμφωνία των Πρεσπών. Αλλά και στο ΣΥΡΙΖΑ, που επιχείρησε αρχικά να παρουσιάσει τη συμφωνία ως συνέχεια του Βουκουρεστίου και όταν διέρρευσαν οι καραμανλικές διαφωνίες επί της γλώσσας και της εθνότητας, εξαπέλυσε επιθέσεις στον πρώην πρωθυπουργό. Το Βουκουρέστι όμως είναι για τον Καραμανλή η βασική του πολιτική κληρονομιά, η μεγάλη στιγμή του, καθώς το βέτο (που δεν χρειάστηκε βέβαια εν τέλει ποτέ να τεθεί, γιατί υπήρξε ως απειλή στο πλαίσιο συμμαχιών) δεν ήταν καθόλου αυτονόητο, δεδομένου ότι ο τότε πλανητάρχης Τζορτζ Μπους καλωσόριζε το πρωί της Συνόδου εκείνης του ΝΑΤΟ τη “Μακεδονία” στη συμμαχία.

Είναι σαφές, πως ο Κώστας Καραμανλής έχει βρει τις ισορροπίες του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, προς απογοήτευση διαφόρων που είτε ήθελαν να τον χρησιμοποιήσουν για αντιπολίτευση, είτε προσδοκούσαν ότι η σημερινή ηγεσία της ΝΔ θα απετάσσετο την καραμανλική περίοδο διχάζοντας το κόμμα, είτε ανησυχούν ότι η πιο δραστήρια επανενεργοποίηση του θα αλλάξει τους εσωκομματικούς συσχετισμούς εις βάρος τους. Ο Καραμανλής όμως ποτέ δε θα διέλυε το “μαγαζί”, εκτός εάν ήταν αποφασισμένος να ιδρύσει ο ίδιος ένα νέο, που δεν είναι. Ξέρει ότι το παιχνίδι θα παιχτεί εντός των κομματικών τειχών και με την επιστροφή του θέλει να καλέσει άπαντες πίσω διαμηνύοντας ότι εκείνος θα είναι εγγυητής για το εθνικό και κοινωνικό πρόσωπο της ΝΔ.

Δικαιολογημένα ή όχι, ο Καραμανλής είναι ένας από τους ελάχιστους εάν όχι ο μόνος πρώην πρωθυπουργός που έχει θετική εικόνα σε μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, παρά τις επιθέσεις που έχει δεχθεί και δέχεται. Όχι γιατί ήταν αλάνθαστος ή έκανε όλα όσα οι πολίτες προσδοκούσαν να κάνει. Ούτε μόνο ή ούτε κυρίως για το Βουκουρέστι. Αλλά γιατί ήταν ο μόνος που επιχείρησε έστω να τα βάλει με αυτό που λέγεται “σύστημα Σημίτη”, το οποίο κατέστη απολύτως μισητό στην ελληνική κοινωνία.

Έχει τη σημειολογική σημασία του ότι έκλεισε την ομιλία του χθες όπως είχε κλείσει την τελευταία του προεκλογική ομιλία στην Αθήνα το 2009. Με τη φράση “σας είπα την αλήθεια”. Τότε είχε σπάσει η φωνή του όταν το έλεγε ξέροντας ότι θα χάσει τις εκλογές- και είναι αλήθεια ότι κριτική που δέχθηκε ακόμη και από δικούς του ανθρώπους ήταν πως ουσιαστικά έφυγε αφήνοντας την καυτή πατάτα στο Γιώργο Παπανδρέου. Ο ίδιος επιμένει μέχρι και σήμερα πως δε θα μπορούσε καν να δοκιμάσει να εφαρμόσει τα μέτρα που ήταν αναγκαία στην οικονομία. Αλλά η συζήτηση αυτή, ο απολογισμός και η αυτοκριτική δεν ήταν ταιριαστή σε μία κομματική ομιλία.

Η χθεσινή ομιλία που ξεκίνησε σε χαμηλούς τόνους και θύμιζε σταδιακά όλο και περισσότερα τον ρήτορα που υπήρξε ο μακριοβιότερος πρόεδρος της ΝΔ και εξελέγη δις πρωθυπουργός έκλεισε με τη φράση “σας είπα την αλήθεια”, ακριβώς για να θυμίσει στο κοινό της κεντροδεξιάς ποιος είναι και να ακούσουν το προσκλητήριο του. Διότι δεν έκρυψε ότι αυτό που πρωτίστως τον ανησυχεί είναι η πολιτική σταθερότητα, η ύπαρξη μίας ισχυρής κυβέρνησης με ορίζοντα τετραετίας. Προφανώς ο Κώστας Καραμανλής δε θα ήθελε ούτε κυβέρνηση με το ΚΙΝΑΛ, ούτε κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού. Υπό αυτή την έννοια είναι αυτή τη στιγμή σύμμαχος του Μητσοτάκη, προς απογοήτευση σημιτικών, σαμαρικών και συριζαίων. Και προφανώς θέλει να έχει το ρόλο ενός εγγυητή στα εθνικά και κοινωνικά θέματα.