Το nein του Σόιμπλε και στο βάθος Σουλτς

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αγαπάει ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο και η δημοσιογράφος του ARD Sandra Maischberger δεν παρέλειψε να τον ρωτήσει για τη σχέση του με τη “στρογγυλή θεά” κατά τη χθεσινοβραδυνή συνέντευξη. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν παρέλειψε όμως και σε αυτό το θέμα να αναφερθεί στους κανόνες που πρέπει να τηρούνται.

Τους κανόνες, όχι του ποδοσφαίρου, αλλά και της ΕΕ, επικαλέστηκε και για την Ελλάδα, υπενθυμίζοντας ότι η συνθήκη της Λισαβόνας δεν επιτρέπει κούρεμα χρέους για κράτος μέλος της νομισματικής ένωσης. Οι κανόνες βέβαια δεν ισχύουν για τους ισχυρούς, όπως πολύ καλά γνωρίζει και η Γερμανία, που στο παρελθόν τους έχει παραβιάσει, αλλά και εμείς από… πικρή εμπειρία.

Σημασία έχει πάντως ότι ο Σόιμπλε χρησιμοποίησε τον όρο Schuldenschnitt, δηλαδή κούρεμα χρέους, αλλά κανονικό κούρεμα χρέους. Δε μίλησε για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, που είναι αυτό που έτσι κι αλλιώς που συζητάμε αυτή τη στιγμή και αυτό το οποίο συμφωνήθηκε στο Eurogroup του Μαϊου 2016. Το κούρεμα χρέους όμως είχε λήξει ήδη από τη γερμανική προεκλογική περίοδο του 2013.

Τότε και η SPD (Σοσιαλδημοκράτες) είχε ακολουθήσει τη γραμμή της CDU (Χριστιανοδημοκράτες) στο θέμα του ελληνικού χρέους και στη συνέχεια η Μέρκελ είχε κουρέψει όλες τις ελπίδες του Σαμαρά, ενώ είχε αποφύγει ακόμη και την εφαρμογή μέτρων ελάφρυνσης, βλέποντας εξάλλου το 2014 ότι η κυβέρνηση εκείνη θα έπεφτε και επιλέγοντας να μην ποντάρει σε “κουτσό άλογο”.

Σημειωτέον επομένως ότι το μόνο ουσιαστικά νέο στην πραγματικότητα που είπε ο Σόιμπλε, είναι πως εάν δεν κάνουμε μεταρρυθμίσεις, θα βρεθούμε εκτός Ευρωζώνης. Όχι γιατί θα μας διώξει, αλλά γιατί θα αναγκαστούμε να το διαλέξουμε εμείς. Από εκεί είναι η έξοδος από το ευρώ, αν θέλετε βγείτε, για να έχετε στη διάθεση σας και το εργαλείο της νομισματικής υποτίμησης.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών μιλά πλέον αποκλειστικά με το βλέμμα στις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Σε αυτές οι Χριστιανοδημοκράτες νιώθουν απειλή όχι τόσο από τους Σοσιαλδημοκράτες (οι οποίοι βιώνουν μία πρωτοφανή δημοσκοπική εκτόξευση μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του Μάρτιν Σουλτς), αλλά εκ δεξιών. Η AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) αλλά και η FDP και, στο εσωτερικό του συνασπισμού κομμάτων του οποίου ηγείται η Μέρκελ, οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), παίζουν το χαρτί του Grexit και οι Χριστιανοδημοκράτες ακολουθούν.

Το καλό σενάριο για την Ελλάδα είναι ο Σόιμπλε να αποκλείει το κουρεμα χρέους (που ούτως ή άλλως δεν τολμάμε να ζητήσουμε πλέον καν) για να φανεί πιο “ελαφριά” στους ψηφηφόρους μία ελάφρυνση χρέους, που ζητά το ΔΝΤ. Το κακό σενάριο όμως είναι να συνεχίσει να λέει “nein σε όλα” καθυστερώντας την αξιολόγηση μέχρι τον Ιούνιο, οπότε ούτως ή άλλως θα σταματήσουν όλα λόγω επίσημης έναρξης της γερμανικής προεκλογικής περιόδου και πλέον η μόνη επιλογή για την Ελλάδα θα είναι να αποδεχθεί τον τεμαχισμό της αξιολόγησης για να επιβιώσει των πληρωμών ομολόγων του Ιουλίου, έχοντας χάσει όμως το τρένο της ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο το Βερολίνο θέλει ούτως ή άλλως να σταματήσει.

Σε κάθε περίπτωση ο Σόιμπλε φάνηκε σκληρός, αλλά με προσεκτική διατύπωση ώστε να μην αμφισβητήσει την απόφαση του Eurogroup του Μαϊου, οι δηλώσεις του όμως αύξησαν την πίεση εν όψει και του EuroWorkingGroup. Διότι σε ένα πράγμα συμφωνούν Βερολίνο και ΔΝΤ: Στη νομοθέτηση μέτρων από τώρα.

Στην Αθήνα πάντως ορισμένοι ελπίζουν ότι μετά τις Γερμανικές εκλογές ο Σόιμπλε θα πάψει να είναι υπουργός Οικονομικών. Όμως πρώτον, η Ελλάδα δεν μπορεί να περιμένει μέχρι τότε και δεύτερον, αλλαγή υπουργού Οικονομικών ή ακόμη και κυβέρνησης δε σημαίνει και αλλαγή πολιτικής στο ελληνικό ζήτημα, πάνω στο οποίο έχουν χτιστεί πολιτικές καριέρρες και έχουν κριθεί εκλογικές μάχες στη Γερμανία. Το πολιτικό παζλ των γερμανικών εκλογών είναι αυτή τη φορά περίπλοκο και κανείς δε γνωρίζει ακόμη πως θα ενωθούν όλα τα κομμάτια, ενώ εξάλλου νέα κυβέρνηση δε θα έχει συγκροτηθεί πριν το Δεκέμβριο του 2017. Μέχρι τότε ποιος ζει στη Γερμανία, ποιοι πεθαίνουμε στην Ελλάδα.

Η SPD μοιάζει να ανασταίνεται και μόνο στο άκουσμα της αλλαγής ηγεσίας με την υποψηφιότητα Σουλτς, όμως πρώτον μέχρι το Σεπτέμβριο πολλά μπορεί να συμβούν και δεύτερον ο Σουλτς δεν έχει τοποθετηθεί για το ελληνικό ζήτημα. Και δεν έχει τοποθετηθεί, όχι μόνο γιατί η θέση των Σοσιαλδημοκρατών δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη, αλλά και γιατί ο Σουλτς έχει άλλα πολύ πιο κρίσιμα ζητήματα να λύσει πρώτα. Καλείται καταρχήν να θεραπεύσει το διχασμό της SPD λόγω της ατζέντας Σρέντερ. Η ατζέντα Σρέντερ θεωρείται ότι έσωσε τη γερμανική οικονομία (επιβάλλοντας ουσιαστικά ένα ηθελημένο… μνημόνιο), χώρισε όμως το κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών στα δύο και οι συνέπειες της είναι ακόμη ορατές και αποτελούν μία βασική αιτία που η SPD δεν έχει ανακάμψει.

Ο Σουλτς, που κλίνει φαινομενικά ελαφρώς πιο αριστερά, θεωρείται ο άνθρωπος που μπορεί να ενώσει τις δύο πτέρυγες και άρα και τη διχασμένη βάση, είναι εξαρχής πιο συμπαθής από το Γκάμπριελ και έχει “καθαρό μητρώο” αφου στην εθνική γερμανική πολιτική σκηνή είναι “πρωτάρης”, καίτοι εκλέγεται στην Ευρωβουλή από το 1994. Είναι όμως αυτά αρκετά για να γίνει καγκελάριος; Οι περισσότεροι αναλυτές δεν ποντάρουν σε αυτό. Ακόμη όμως και σε αυτή την περίπτωση, θα άλλαζε η γερμανικής έμπνευσης πολιτική λιτότητας στην Ευρώπη, η οποία έχει τις ρίζες της στο γερμανικό “πληθωριστικό σύνδρομο”;

Θα πρέπει να περιμένουμε και τον ίδιο το Σουλτς να μιλήσει. Μέχρι στιγμής βάζει άλλους, όπως ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της SPD Τόμας Όπερμαν να τοποθετούνται, καλώντας το Σόιμπλε να αποφύγει μία νέα δημόσια εκστρατεία κατά της Ελλάδας όπως το καλοκαίρι του 2015. Κάτι όμως που ίσως δεν αποφευχθεί, εάν κρίνει κανείς από το γεγονός ότι ήδη έχουν αρχίσει οι κατηγορίες κατά του Σουλτς ότι “θέλει να χαρίσει λεφτά στην Ελλάδα”. Και αυτό δε θα είναι καθόλου καλό για εμάς.

*Η Βίκυ Σαμαρά είναι αρχισυντάκτρια του Πολιτικού Τμήματος του NEWS 247