Μονόδρομος για τον Κυριάκο η ‘μεγάλη διεύρυνση’

Η προχθεσινή ομιλία του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας στη συζήτηση που προηγήθηκε της ψήφισης των νέων σκληρών μέτρων, εντάσσεται στο γενικότερο σχεδιασμό κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης με τη κυβέρνηση προκειμένου μεταξύ όλων των άλλων να επιτευχθεί η μεγίστη δυνατή συσπείρωση της κοινοβουλευτικής ομάδας και της βάσης του κόμματος. Την ίδια στιγμή η νέα ηγεσία συνεχίζει τις προσπάθειες για την ανάκτηση της πολυσυλλεκτικότητας του κόμματος, η οποία αποτελεί προσωπικό στοίχημα του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ωστόσο η ρευστότητα που επικρατεί στον κεντρώο χώρο- στη μεγάλη δεξαμενή άντλησης ψήφων και στελεχών- σε συνδυασμό με την έντονη καχυποψία με την οποία αντιμετωπίζουν τις πρωτοβουλίες της νέας ηγεσίας τα στελέχη που αρνούνται την οποιαδήποτε παρέκκλιση από το ιδεολογικό πλαίσιο του συνεδρίου της Χαλκιδικής, φαίνεται να επηρεάζει τους αρχικούς ρυθμούς του σχεδίου για τη διεύρυνση της Νέας Δημοκρατίας στον κεντρώο χώρο. Προφανώς ο στόχος παραμένει, αλλά όσο οι εξελίξεις πολώνουν το πολιτικό κλίμα τόσο δυναμώνουν οι φωνές που αρνούνται τη μετεξέλιξη του κομματικού μοντέλου και την αναθεώρηση του ιδεολογικοπολιτικού στίγματος.

Και όσο το ενδεχόμενο μιας εκλογικής αναμέτρησης θα αναθερμαίνει τις ελπίδες επανόδου της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία, τόσο θα αυξάνονται οι πιθανότητες διατήρησης των υφιστάμενων εσωκομματικών ισορροπιών ώστε να μη διαταραχθεί η ενότητα, την οποία ενώ όλοι αναγνωρίζουν ως επίπλαστη, αλλά εν τούτοις ουδείς τολμά να την αμφισβητήσει δημιουργικά. Άλλωστε η Νέα Δημοκρατία όποτε της δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσει διεξοδικά τα αίτια μετά από μια ήττα- με πιο πρόσφατη την ήττα Σαμαρά και λίγα χρόνια πριν την ήττα Καραμανλή- το απέφευγε με το επιχείρημα ότι η εσωστρέφεια θα έθετε σε κίνδυνο τη συνοχή της.

Η αλήθεια όμως είναι ότι η Νέα Δημοκρατία, παρά το κεντρώο φιλελεύθερο στίγμα που προσέδωσε στη φυσιογνωμία της ο ιδρυτής της, δεν μπόρεσε να απεγκλωβιστεί από τον παραδοσιακό χαρακτήρα του δημοκρατικού συντηρητισμού. Και σήμερα ακόμα, μετά από σαράντα χρόνια, η κεντροδεξιά είναι περισσότερο δεξιά- δημοκρατική μεν αλλά ιδεολογικά προσανατολισμένη στο μεγάλο κράτος- παρά κεντρώα. Κι αυτό ολοένα και περισσότερο θα το βρίσκει μπροστά του ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, εφόσον δεν προχωρά στην… αύξηση πολιτικού κεφαλαίου μέσα από μια “μεγάλη διεύρυνση” που θα φέρει πιο κοντά τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις της κοινωνίας, ανεξάρτητα από κομματική προέλευση.

Είναι προφανές ότι δεν αρκεί για τη Νέα Δημοκρατία μια διεύρυνση που θα περιορίζεται στη συμμετοχή στα ψηφοδέλτια κάποιων “επωνυμοποιημένων” εκτός κεντροδεξιάς. Αντιθέτως αποτελεί μονόδρομο η “μεγάλη διεύρυνση” με κατεύθυνση τους νέους, είτε από το χώρο της κεντροαριστεράς είτε της κεντροδεξιάς, που κρατούν αποστάσεις από την πολιτική ελίτ της μεταπολίτευσης. Προς αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται να κινηθεί άμεσα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και μ’ ένα νέο αφήγημα να επιχειρήσει να κινητοποιήσει τα αδρανοποιημένα στελέχη που δεν έλκονται από το παρελθόν και το παρόν της κεντροδεξιάς, αλλά θα έβλεπαν με ενδιαφέρον μια νέα πρόταση βγαλμένη μέσα από τις αρχές και τις αξίες του διαφωτισμού.

Ανεξάρτητα από τι τελικά θα πράξει ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, τα στελέχη της οφείλουν να καταλάβουν ότι το εκλογικό σώμα έχει αποκοπεί από το παρελθόν, παραβλέποντας ακόμα και όσα από τα επιτεύγματα της μεταπολίτευσης φέρουν την υπογραφή ανθρώπων της κεντροδεξιάς παράταξης. Δυστυχώς αυτή είναι μια πραγματικότητα που δεν αντιμετωπίζεται με “τρικλοποδιές” εκ μέρους όσων δεν αποδέχονται τη νέα ηγεσία, αλλά ούτε με “ασκήσεις ισορροπίας” εκ μέρους της νέας ηγεσίας προς εκείνους που την αμφισβητούν.

Αν η Νέα Δημοκρατία δεν τολμήσει να αλλάξει, με κίνδυνο να χαθεί η δημιουργία ενός φιλοευρωπαϊκού πόλου ελευθερίας και έκφρασης της μεσαίας αστικής τάξης, τότε αναπόφευκτα ο κυβερνητικός αριστερός αυταρχισμός θα προχωρήσει ανεμπόδιστα στην άλωση του κράτους. Και βέβαια υπάρχει και φασισμός που καιροφυλακτεί.

* O Χάρης Παυλίδης είναι δημοσιογράφος