Είμαστε δυο, είμαστε τρεις, είμαστε 58 κεντροαριστεροί

“Τι είναι κεντροαριστερά μπαμπά”; “Ήταν κάποτε παιδί μου ένα κόμμα με σήμα του το πράσινο τον ήλιο που κυβερνούσε την Ελλάδα για πολλά χρόνια και τώρα τελευταία προσπαθεί να είναι στην κυβέρνηση”. “Γιατί μπαμπά, δεν το ψήφισε ο λαός”; “Περίπου παιδί μου. Ας πούμε ότι από το παράθυρο μπήκε στην κυβέρνηση”. “Και τι θα κάνει στις επόμενες εκλογές μπαμπά”; “Θα μεταλλαχθεί παιδί μου για να ξαναμπεί στη Βουλή και για να ξαναπάρει κάποιο υπουργείο”.

Μαζεύτηκαν λοιπόν 58 φίλοι για να ξαναφτιάξουν την κεντροαριστερά. Να την ξαναφτιάξουν; Γιατί, υπήρχε ποτέ κεντροαριστερά; Και αν ναι, ας προσπαθήσουμε να ορίσουμε τον “κεντροαριστερό” της χώρας.

Ποια είναι η διαφορά του κεντροαριστερού με τον κεντρώο ή τον κεντροδεξιό; Είναι κάτι σαν την πολυδιάσπαση της αριστεράς σε λίγο πιο κει και λίγο πιο δω και λίγο παραπέρα αριστερά; Πολλά τα ερωτήματα.

Η απάντηση όμως είναι μία. Δεν υπάρχει “κεντροαριστερά”. Ο όρος είναι ένα κατασκεύασμα του πολιτικού μάρκετινγκ. Βλέποντας τα νούμερα του “σοσιαλιστικού” ΠΑΣΟΚ, οι σύμβουλοι επικοινωνίας έβαλαν κάτω τα τεφτέρια τους, έστυψαν την κούτρα τους, μάζεψαν και 5,6, 10 δημοσιογράφους της αυλής τους και βρήκαν ένα τέχνασμα για να συντηρήσουν εν ζωή το πάλαι ποτέ κυρίαρχο κόμμα της οικογένειας Παπανδρέου και των τεχνοκρατών, ανά περίπτωση και χρονική περίοδο.

Όσοι μιλάνε για κεντροαριστερά σήμερα αναφέρονται αφαιρετικά περισσότερο στην ιστορική παράδοση του κέντρου η οποία εκφράστηκε στην Ελλάδα από την Ένωση Κέντρου.

Αυτή η παράδοση ωστόσο δεν παραπέμπει σε τίποτα στον σοσιαλισμό όπως αναπτύχθηκε στις χώρες του Βορρά. Το ΠΑΣΟΚ της πρώτης περιόδου του Ανδρέα Παπανδρέου παραπέμπει σε αυτές τις ρίζες αλλά από τότε, η εποχή και οι ανάγκες έχουν αλλάξει.

Η σημερινή κεντροαριστερά είναι light και ευέλικτη. Άρα βολεύει πολλούς. Θα ασκήσει κριτική στη ΝΔ αλλά μετά την κρεβατομουρμούρα θα υπερψηφίσει τα νομοσχέδια στη Βουλή. Θα πει ότι ασπάζεται τον σοσιαλισμό και ότι μάχεται για ένα κοινωνικό κράτος αλλά σε πρώτη ευκαιρία θα υπογράψει το επόμενο Μνημόνιο. Θα ορίσει τους ίδιους πολιτικούς αντιπάλους με τους συμμάχους της και θα κατέβει στην αρένα αγκαλιά με τα κόμματα που συναινούν και με εκείνους που δεν μπορούν να αποδεχτούν την ιδέα ότι θα χάσουν το βουλευτικό τους αξίωμα. Η πραγματική Κεντροαριστερά, είναι εξορισμού μέρος της ευρύτερης αριστεράς, και σίγουρα όχι εχθρός της.

Η Ιταλική “Ελιά” γεννήθηκε το 1995 από την ένωση των ιταλικών κεντρώων πολιτικών δυνάμεων που αντιστέκονταν στο συνασπισμό του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και από δυνάμεις της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς (μετριοπαθείς μετακομμουνιστές, όπως το PDS και οι Πράσινοι). Η ελληνική “Ελιά” αποκλείεται να έρθει σε ευθεία σύγκρουση με τη ΝΔ.

Ας μιλήσουμε τώρα με αριθμούς. Από την τελευταία δημοσκόπηση της Metron Analysis:

ΝΔ 20%

ΣΥΡΙΖΑ 21,2%

ΠΑΣΟΚ 4,5%

ΑΝΕΛ 4,8%

Χρυσή Αυγή 7,2%

ΔΗΜΑΡ 2,7% (δεν μπαίνει στη Βουλή)

ΚΚΕ το 3,8%.

Κρατάμε αυτό: ΠΑΣΟΚ 4,5%, ΔΗΜΑΡ 2,7%. Ούτε στο 10% δεν φτάνουν μαζί. Που οδεύουν; Σε μια θεωρητική σύγκλιση ή σε μια πολιτική “συναίνεση”.

Η συναίνεση στην υπηρεσία του αποτελέσματος. Όμως εν τέλει, η συναίνεση δεν είναι άποψη, δεν είναι πολιτική θέση.

Συναίνεση σημαίνει ότι καλείσαι να πεις “ναι” σε μια χειρότερη εκδοχή ζωής, όταν είσαι ήδη χωμένος μέσα στα χειρότερα. Χειρότερη ζωή λοιπόν για τους άλλους εν προκειμένω, για τους πολλούς, ίδια για εσένα που παραμένεις στο παιχνίδι αλλά δεν εκφράζεις ιδεολογία, δεν εμπνέεις κανέναν παρά μόνο όσους σε ακολουθούν για να μη χάσουν τη βολή τους.

“Η βιομηχανία των δημοσίων σχέσεων παράγει, με την καθαυτό έννοια του όρου, συναίνεση, αποδοχή, υποτέλεια. Ελέγχει τις ιδέες, τις σκέψεις, το πνεύμα. Συγκριτικά με τον απολυταρχισμό είναι μεγάλη πρόοδος : είναι πολύ πιο ευχάριστο να υπομείνει κανείς μια διαφήμιση παρά να βρεθεί σε κάποιον θάλαμο βασανιστηρίων”, έγραφε ο Νόαμ Τσόμσκι. Η κεντροαριστερά προσπαθεί να δημιουργήσει μια νέα συναίνεση. Είναι όμως τέτοιου τύπου αυτή η σύγκλιση; Δύσκολο να το πεις αυτό από τώρα, γιατί δεν έχει αναπτύξει ακόμα τέτοιους μηχανισμούς διείσδυσης στα media. Το ΠΑΣΟΚ όμως του πρόσφατου παρελθόντος, έχει αποδείξει ότι αρκετές φορές λειτουργούσε και με αυτόν τον τρόπο.

Θα παράξει ιδεολογία αυτή η συναινετική συσπείρωση των παλαιμάχων; Άγνωστο.

Δυστυχώς, το παρεάκι όλων αυτών των 50άρηδων δεν φαίνεται να λέει εκ πρώτης όψεως τίποτα στην σημερινή κοινωνία. Είναι άνθρωποι εκτός εποχής, με ιδέες που καταδικάστηκαν κι εξακολουθούν να καταδικάζονται από την νεολαία και όσους έχουν αντιληφθεί το ποιοι είναι οι πρωτομάστορες της κρίσης.

Μέσα από όλο αυτό, ο μόνος που μπορεί να επωφεληθεί είναι ο Κώστας Σημίτης που γλυκοκοιτάζει την επανεμφάνιση του στο προσκήνιο. Το ΠΑΣΟΚ ούτως ή άλλως αργά ή (πολύ) γρήγορα θα αλλάξει αρχηγό.

Παραθέτω επίσης μια πρόσφατη άποψη του Πέτρου Τατσόπουλου: “Εάν η Πρωτοβουλία των 58 είναι απλώς ο φερετζές για την επιβίωση του Βενιζέλου ή για την επιστροφή του Σημίτη -δεν χρειάζεται καν να την συζητάμε: θα είναι θνησιγενής. Εάν όμως εκφράζει μια βαθύτερη ανάγκη του εκλογικού σώματος, εάν έρχεται να καλύψει ένα πραγματικό κενό, σκόπιμο είναι ν’ αφήσει κατά μέρος τις κατινιές, τα αρχηγιλίκια και τους τακτικισμούς και να προχωρήσει τάχιστα στην ενοποίησή της, πριν την ποδοπατήσουν τα μαμούθ”. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ διατυπώνει μια ψύχραιμη άποψη μεν, διατηρώ δε τις προσωπικές μου επιφυλάξεις.

Η κίνηση των 58 μου θύμισε λίγο πολύ την Παναθηναϊκή Συμμαχία και την κίνηση για τη σωτηρία της ΑΕΚ πριν πέσει στην τρίτη κατηγορία. Ναι ωραία, φιλότιμη ενέργεια δε λέω. Χρειάζονται και θυσίες όμως. Χρειάζεται και σωστή διαχείριση για να μπορέσει να εξυγιανθεί η ομάδα και η χώρα. Και ποιοι θα την εξυγιάνουν; Εκείνοι που την έφεραν εδώ με τα “λεφτά που υπήρχαν” και ποτέ δεν υπήρχαν; Χρειάζεται και άφθαρτος ηγέτης για να λειτουργήσει όλο αυτό. Ποιος θα είναι ο ηγέτης; Οι εκλογές που έρχονται θα πουν πολλά για τους συσχετισμούς και τους “ηγέτες” που θα προκύψουν. 

Η “ανασύσταση” της κεντροαριστεράς βρίθει ασαφειών εξ αρχής για όσα είπαμε παραπάνω και σίγουρα συνοδεύεται με τη λογική προκατάληψη έναντι του προσώπου της από το εκλογικό σώμα. Μακάρι να αποδείξει ότι στοχεύει όντως στο καλό του τόπου και όχι στο ατομικό καλό των 58 φίλων.

Για να βγούμε, επιτέλους, απ΄ την κρίση χρειαζόμαστε νέες ιδέες και όχι νέους “χώρους”. Ο κόσμος έχει την ανάγκη εκείνων που θα τις πιστεύουν πραγματικά, θα τις υπηρετούν και θα δώσουν τα πάντα για να εφαρμοσθούν, ακόμα και αν αυτό απαιτεί προσωπικές θυσίες.

*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, “Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία”. Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.