Οι Βόρειοι, οι Νότιοι και ο ‘προφήτης’ Τσόμσκι

Ένα από τα βασικά προβλήματα της ελληνικής πολιτικής σκηνής, πρόβλημα που διαιωνίζεται από τα χρόνια της μεταπολίτευσης μέχρι τα χρόνια του μνημονίου, είναι η έλλειψη συνέχειας του κράτους.

Σε βασικούς τομείς, σε νευραλγικά ζητήματα όπως είναι η παιδεία και η υγεία, ή το φορολογικό σύστημα, η κάθε κυβέρνηση προχωρά στη δική της πεπατημένη. Απουσιάζουν οι υπερκομματικές επιτροπές ανεξάρτητου ελέγχου, απουσιάζει η συνέχεια των νομοσχεδίων, ακόμη και των υπαλλήλων στις βασικές δομές.

Ελληνική παθογένεια, σχεδόν με πατέντα ευρεσιτεχνίας, καθώς σε κράτη εύρυθμα όπως το Βέλγιο και η Σουηδία, πέραν του ότι οι νόμοι εφαρμόζονται για όλους, υπάρχει και αυτή η πορεία έργων στο διηνεκές. Δεν παγώνουν τα έργα επειδή άλλαξε ο πρωθυπουργός, δεν σταματούν οι μεταρρυθμίσεις.

Θυμίζουμε άλλωστε πως το Βέλγιο λειτουργούσε τον κρατικό του μηχανισμό για πολλούς μήνες χωρίς να έχει καν συγκροτημένη κυβέρνηση. Στο παρόν κείμενο δεν θα κρίνω τον ΣΥΡΙΖΑ για το σύνολο των χειρισμών του. Άλλωστε αυτό δεν είναι σωστό, το ορθότερο θα ήταν η κάθε κυβέρνηση να κρίνεται βήμα το βήμα, πράξη την πράξη της.

Την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου έλαβε χώρα στην Αθήνα, στο σημειολογικά φορτισμένο Ζάππειο, η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τους αρχηγούς των κρατών της Μεσογείου, ή αλλιώς του Νότου που πλήττεται περισσότερο από τις συνέπειες της λιτότητας.

Η ύφεση του ευρωπαϊκού Νότου έναντι των πλεονασμάτων που παρουσιάζει η “κεφαλή” της Ε.Ε., η Γερμανία, θα είναι θέμα μελέτης πολλών ιστορικών και αναλυτών του μέλλοντος. Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης Τσίπρα αποσκοπεί περισσότερο σε συμβολισμούς. Ωστόσο, εν προκειμένω αυτοί οι συμβολισμοί είναι χρήσιμοι αν καταφέρουν να μεταφραστούν σε πράξεις μέσα στους επόμενους μήνες, στις κρίσιμες Συνόδους που έρχονται.

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε εξ αρχής την ανάγκη να ξεπεραστούν τρεις ύφαλοι. Το προσφυγικό και ο λαϊκισμός που το περικυκλώνει, η λιτότητα και η τρομοκρατία.

Στη συνέντευξη του στη Le Monde ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε τις τρεις παράλληλες κρίσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ένωση. “Αν δεν δώσουμε προτεραιότητα στην απασχόληση, η Ευρώπη θα βρεθεί σε άμεσο κίνδυνο αποσύνθεσης. Θα οδηγηθεί σε άλλα δημοψηφίσματα που θα απορρίπτουν την Ένωση και σε κυβερνήσεις αντιευρωπαϊκές εντός της”, δήλωνε ο Έλληνας πρωθυπουργός μεταξύ άλλων.

Η ελληνική κυβέρνηση φιλοδοξεί η συνεργασία των Μεσογειακών χωρών της Ε.Ε. να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά με γνώμονα την ανάπτυξη, την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προσφυγικού και την αποφυγή του λαϊκισμού – αντιευρωπαϊσμού.

Ο στόχος να γίνουν μόνιμα αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι σωστός. Δείτε πώς έχουν συμμαχήσει τα κράτη του Βορρά και οι χώρες της του Βίσεγκραντ υψώνοντας αντιευρωπαϊκό ανάστημα. Απέναντι σε αυτά τα συμφέροντα διάσπασης, ο Νότος πρέπει να δείξει το ευρωπαϊκό του πρόσημο αλλά και να βρει κοινό τόπο, κοινό όραμα διεκδίκησης των συμφερόντων του. Η αρχή γίνεται, το ζήτημα είναι να υπάρξει και η συνέχεια για την οποία μιλούσαμε στην αρχή.

Εξετάζοντας τα δικά μας, στοίχημα είναι αυτή η συμμαχία να εξακολουθήσει να υφίσταται ακόμη κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κερδίσει τις επόμενες εκλογές και ανέλθει στην εξουσία η αντιπολιτευόμενη ΝΔ ή κάποια διευρυμένη συμμαχία. Να εξακολουθήσει να υφίσταται με τα χαρακτηριστικά που ορίζονται τώρα.

Μόνο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για προοπτική οργάνωσης ενός νέου οικονομικού-κοινωνικού μπλοκ. Άλλωστε, Ρέντσι και Ολάντ βαδίζουν με κοινό βήμα εδώ και καιρό. Για να ακολουθήσουμε, οφείλουμε να παραμείνουμε συνεπείς στην εκπροσώπηση μας.

Το βασικότερο κέρδος μέσα από όλο αυτό, πέραν της πιο στιβαρής διεκδίκησης αναπτυξιακών “ενέσεων” – διευθέτησης χρέους, θα είναι η αποτελεσματική ρύθμιση του προσφυγικού, η πίεση για εφαρμογή της συμφωνίας από εκείνους που σήκωσαν τείχη και ο καταμερισμός των προσφύγων – μεταναστών στα κράτη της Μεσογείου σε βάθος χρόνου.

Από εκεί και πέρα, δεύτερο στοίχημα είναι το ζήτημα της ετοιμότητας. Αν ο κ. Τσίπρας βλέπει να έρχεται η διάσπαση της Ε.Ε., τότε ελπίζω να έχει πλάνο εναλλακτικό στο μυαλό του. Δυστυχώς, οι Κασσάνδρες εκτιμώνται περισσότερο από τα Plan B στις μέρες μας. Τα Plan B όμως, είναι τα πραγματικά χρήσιμα εργαλεία, αν θες να είσαι ρεαλιστής.

ΥΓ. Τη συμμαχία του Νότου την έχει προτείνει ο Ν. Τσόμσκι από το 2013. “Δεν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές. Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε εύκολα να αφήσει την Ε.Ε. και να αποκτήσει το δικό της νόμισμα ώστε να βγει από την κρίση με έναν “κανονικό τρόπο”, υποτιμώντας τη δραχμή κτλ. Αυτό το έχουν κάνει άλλα κράτη και ακούγεται εύκολο όμως για την Ελλάδα θα είχε “κόστος”. Η πιθανή συμπόρευση των χωρών της Νότιας Ευρώπης – Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και Ελλάδα-, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει και κάποια περιφερειακή χώρα όπως η Ιρλανδία, είναι μια σοβαρή ελπίδα από την οποία μπορεί να επωφεληθεί και η Ελλάδα. Μπορεί να υπάρχουν ιδιαιτερότητες στην κάθε χώρα, αλλά στην ουσία τα προβλήματα είναι κοινά., έλεγε τότε στο Βήμα.

Προφήτης; Όχι. Απλά, λογικός.

*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, “Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία”. Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.