Sex Education στη χώρα των “ανίερων” αμβλώσεων

Σεξουαλικής αγωγής το ανάγνωσμα πρόσχωμεν. Διότι δεν προχωράνε όλα εν σοφία σε τούτη τη χώρα. Πόσω μάλλον όταν μιλάμε για προγράμματα εκπαίδευσης που φιλτράρονται ενδελεχώς μέσα από το θρησκευτικό ευαγγέλιο του τόπου, ή τέλος πάντων από την ανά τους καιρούς, ερμηνεία του.

Την Τρίτη η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε μετά από δύο συνεδρίες της να χαρακτηρίσει και επισήμως ως “φόνο”, την εκούσια έκτρωση, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί να αποδεχτεί την απόφαση των γυναικών που επιθυμούν να προχωρήσουν σε άμβλωση. Η απόφαση αυτή ελήφθη φυσικά ερήμην των ίδιων των γυναικών, και επί της ουσίας δεν αλλάζει τίποτα σχετικά με το τι ισχύει για τις αμβλώσεις στην Ελλάδα βάσει νόμου. Προς το παρόν τουλάχιστον.

Ως προς το σκεπτικό, η Ιερά Σύνοδος ανακοίνωσε πως βασιζόμενη “στην αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοση”, εκφράζει “την θεολογικήν αυτής θέσιν περί του εμβρύου ως πλήρους και ακεραίου ανθρώπου από της στιγμής της συλλήψεώς του γι’ αυτό και θεωρεί την εκουσία έκτρωση ως φόνο και δεν την αποδέχεται”.

Η παραπάνω απόφαση έρχεται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία έχει ανοίξει το ζήτημα της σεξουαλικής αγωγής στα ελληνικά σχολεία, η οποία είναι απούσα. Αφορμή για να εκκινήσει εκ νέου μια συζήτηση για ένα πρόγραμμα που αναβάλλεται να υλοποιηθεί εδώ και χρόνια, ήταν το βραβευμένο “Παίζω με τον Φρίξο και μαθαίνω για το σώμα μου”, το οποίο απευθύνεται σε παιδιά του νηπιαγωγείου και της πρώτης τάξης του δημοτικού σχολείου.

Περιλαμβάνει πέντε ενότητες μαθημάτων για την τάξη αλλά και αντίστοιχες υποστηρικτικές ενότητες για τις/τους εκπαιδευτικούς. Τα μαθήματα γίνονται σε μηνιαία βάση και είναι δίωρης διάρκειας, ενώ αντίστοιχη διάρκεια έχουν οι δια ζώσης υποστηρικτικές συναντήσεις των εκπαιδευτικών.

Ολοταχώς προς τα πίσω

Το εν λόγω πρόγραμμα εγκρίθηκε στην αρχή της φετινής σχολικής χρονιάς (με την πράξη 42/17-10-2019 και αριθμό πρωτοκόλλου παραλαβής από το υπουργείο Παιδείας 163744/21-10-2019), οι εκπαιδευτικοί παρακολούθησαν σχετικό σεμινάριο για να το υλοποιήσουν στις τάξεις τους, οι γονείς επίσης παρακολούθησαν ενημερωτικές εκδηλώσεις, ωστόσο πριν από λίγες μέρες το υπουργείο ζήτησε από το ΙΕΠ (Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής) την επανεξέτασή του, με αποτέλεσμα το “πάγωμά” του μέχρι νεωτέρας. Παράλληλα, καταργήθηκε και η περιβόητη “θεματική εβδομάδα” που αφορούσε το θέμα.

Η κ. Κεραμέως δεσμεύθηκε πως “η εισαγωγή της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία έχει δρομολογηθεί”, ωστόσο ούτε το πότε θα υλοποιηθεί επί της ουσίας ξέρουμε, ούτε το τι θα περιλαμβάνει.

Και αν το πρώτο σκέλος της παραπάνω υπόθεσης παραπέμπεται εδώ και δεκαετίες στις καλένδες του ελληνικού πολιτειακού συστήματος, το δεύτερο είναι ιδιαιτέρως κρίσιμο καθώς δεν μπορούμε καν να φανταστούμε το περιεχόμενο των εγχειριδίων που θα διατεθούν προς επιμόρφωση, και τα οποία σημειωτέον, πρέπει να φέρουν και τη “βούλα” της Εκκλησίας. Να θυμίσουμε πως αντίστοιχες πρωτοβουλίες της προηγούμενης κυβέρνησης είχαν βρει “ιερό τοίχο”. Ευχόμαστε βέβαια η προσπάθεια που θα “εγκριθεί”, να είναι μια ουσιαστική εκπαιδευτική κίνηση και όχι μια αναχρονιστική προσθήκη με διαχρονικής ηθικολογίες.

Προσφάτως, συζητούσα για το πόσο ωραίο θα ήταν το να προβάλλεται το Sex Education του Netflix στα σχολεία της χώρας, κυρίως στις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου και σίγουρα, του Λυκείου. Μιλάμε για μια σειρά που καταφέρνει να αγγίζει τα θέματα που πραγματεύεται με τη μεγαλύτερη σοβαρότητα, αποδομώντας στερεότυπα και προκαταλήψεις. Παράλληλα, παρουσιάζει μια σεξουαλική αγωγή η οποία δεν φοβάται να συμπεριλάβει στους κόλπους της την LGBTQ+ κοινότητα και εν τέλει, απενεχοποιεί την έννοια του σεξ και όλα τα ταμπού που σχετίζονται με αυτό.

Το ερώτημα που τίθεται εδώ είναι το εξής: Αν πράγματι η Εκκλησία ενδιαφέρεται για την προστασία του εμβρύου και καυτηριάζει τις αμβλώσεις, τότε γιατί δεν επιθυμεί να μπει και εκείνη ενεργά στην προώθηση της ιδέας της ολιστικής σεξουαλικής εκπαίδευσης, στηρίζοντάς τη;

Ναι, το ερώτημα ακούγεται κάπως αντιφατικό, ωστόσο αν δει κανείς το φως στο βάθος του τούνελ, θα καταλάβει πως μόνο όφελος θα είχε από όλο αυτό.

Έρευνες έχουν δείξει πως ένα μεγάλο ποσοστό των αμβλώσεων αφορά τις νεαρότερες ηλικίες, δηλαδή έφηβα παιδιά που αναπτύσσουν σεξουαλικές επαφές από τα σχολικά τους έτη. Νέους και νέες οι οποίοι αρχίζουν να κάνουν σεξ χωρίς να γνωρίζουν την έννοια της αντισύλληψης και τους κινδύνους που ενυπάρχουν στη σεξουαλική τους δραστηριοποίηση, ή φοβούνται να μιλήσουν στους γονείς τους.

Μια σωστή καμπάνια ενημέρωσης θα είχε ως αποτέλεσμα τη σωστή αντισύλληψη και έναν πιθανό περιορισμό των αμβλώσεων, μέχρι την απόφαση του ατόμου για εκούσια τεκνοποιία (ή μη). Βέβαια, η Εκκλησία δεν μπορεί να αποδεχθεί επισήμως τις προγαμιαίες σχέσεις ή γενικότερα εκείνες που δεν αποσκοπούν στην εγκυμοσύνη, ωστόσο το να κάνει κανείς πως δε αφουγκράζεται την εποχή του, αυτομάτως τον κρατάει μακριά από ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης στην οποία υποτίθεται πως απευθύνεται.

Φυσικά και υπάρχουν ιερείς που καλούν στις ενορίες τους ανοιχτά τους πάντες, χωρίς να κατηγοριοποιούν τους ανθρώπους. Η στάση όμως αυτή απέχει παρασάγγες από την κεντρική “θέση” της Ιεράς Συνόδου. Και όσο η Εκκλησία διαπλέκεται στα του υπουργείου Παιδείας με τόσο θερμό ρόλο (και με ιδεολογική εξάρτηση φυσικά), τόσο θα απέχουμε κι εμείς έτη φωτός από μια πραγματική σεξουαλική αγωγή που θα απαντά στα σύγχρονα ζητήματα, όπως αυτά αναπτύσσονται στις σχολικές τάξεις του τόπου αυτού.

Και για να μην αδικούμε κανέναν, να υπενθυμίσουμε εδώ πως ούτε η προηγούμενη κυβέρνηση κατάφερε τελικά να προχωρήσει τα πλάνα της μέχρι τέλους. Γιατί κάπου στο δρόμο, το ζύγι του κόστους έγειρε προς μια ακόμη επαναλαμβανόμενη συνθικολόγηση.

Αντί επιλόγου:

-Στην περσινή “θεματική εβδομάδα” είχαν προστεθεί οι “έμφυλες ταυτότητες”, η αποδόμηση δηλαδή των έμφυλων στερεοτύπων με έμφαση στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, τις εφηβικές ταυτότητες φύλου, την ισότητα, και με εκπαιδευτικό υλικό από φορείς όπως το Κέντρο Έρευνας για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), το Πολύχρωμο Σχολείο, το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου κ.ά. Δυστυχώς, το περιεχόμενο αυτό έμεινε εκτός σχολείων φέτος, και φυσικά μένει να δούμε αν ποτέ θα βρει χώρο στα εγχειρίδια που θα πάρουν το ΟΚ από το υπουργείο για το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής.

-Ακόμη και σε συντηρητικά καθολικά κράτη του “δυτικού κόσμου” όπως η Ιρλανδία, το μάθημα της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης υφίσταται ως μάθημα επιλογής. Σύμφωνα δε με το Εθνικό πρόγραμμα εκπαίδευσης στην Αγγλία, η Σεξουαλική αγωγή- αγωγή περί των σχέσεων (Sex and relationship education) είναι υποχρεωτική στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συγκεκριμένα στις ηλικίες μεταξύ 11-16 χρόνων (GOV.UK., 2017a). Περιλαμβάνει την ειδική ενημέρωση για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, μεταξύ των οποίων ο ιός HIV και το AIDS (Brook, PSHE Association and Sex Education Forum, 2014) καθώς και άλλα θέματα σχετικά με την αναπαραγωγή, τη σεξουαλικότητα και τη σεξουαλική υγεία (GOV.UK., 2017b). Το πρόγραμμα δεν προάγει την έναρξη της σεξουαλικής ζωής σε μικρές ηλικίες ή κάποιον συγκεκριμένο σεξουαλικό προσανατολισμό, και η κριτική που ασκείται έχει να κάνει με τον ελλειμματικό τρόπο με τον οποίο εξετάζει την έννοια των σεξουαλικών ταυτοτήτων.

Το επιμύθιο είναι πως την ώρα που σε άλλα κράτη της Δύσης η προβληματική είναι αν υπάρχει η έννοια του diversity στο υποχρεωτικό μάθημα του sex education, στην Ελλάδα συζητάμε ακόμα το αν και πώς θα έχουμε sex education, γενικά.

Φαντάζει ανέκδοτο αλλά δυστυχώς, δεν είναι.