Ακόμα κι αν δεν υπήρχε ο Μουζάλας, ο Καμμένος όφειλε να τον ανακαλύψει

Κολλάει άμα ραγίσει το γυαλί; Και, αν κολλάει, αντέχει;

Η υπόθεση Μουζάλα είναι προφανές ότι έβαλε σε δοκιμασία τη συγκατοίκηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Ασχέτως της σοβαρότητας του θέματος, που ούτως ή άλλως προέκυψε από ένα… σαρδάμ, η επιλογή του Πάνου Καμμένου να κορυφώσει σε πρώτο χρόνο την ένταση, απαιτώντας αποπομπή ή παραίτηση του «βλάσφημου» υπουργού μεταναστευτικής πολιτικής, επανέφερε στην επιφάνεια κάτι που είχαμε κοντέψει να ξεχάσουμε: ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ δεν είναι ένα κόμμα. Δεν ανήκουν καν στην ίδια πολιτική οικογένεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα της Αριστεράς, που βιώνει τις οδύνες μιας μεταβατικής  φάσης, και οι ΑΝΕΛ πολιτικός σχηματισμός, που προέκυψε από τα σπλάχνα της Δεξιάς και σε αυτή εξακολουθεί να αναφέρεται.

Τα συνδετικά στοιχεία των δύο κομμάτων υπήρξαν από την αρχή προσδιορισμένα: το ένα ήταν η αντιμνημονιακή ρητορική που ανέπτυξαν  και το δεύτερο η από κοινού άσκηση διακυβέρνησης. Τώρα, όμως, που το πρώτο στοιχείο εκλείπει, αφού και η σημερινή κυβέρνηση μνημόνιο υλοποιεί, το κόμμα του Πάνου Καμμένου αισθάνεται την ανάγκη να υπερτονίσει τα στοιχεία εκείνα που καθορίζουν την αμιγώς δεξιά ταυτότητά του. Υπό αυτή την έννοια, ακόμα και αν δεν υπήρχε η υπόθεση Μουζάλα, οι ΑΝΕΛ θα έπρεπε να… την εφεύρουν, καθώς γνωρίζουν ότι ο ρόλος του μικρού πειθήνιου συνέταιρου, που στηρίζει και ψηφίζει, είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο ότι οδηγεί με ασφάλεια στο πολιτικό περιθώριο.

Στην πολιτική, βέβαια, τα πράγματα σπάνια εξελίσσονται γραμμικά. Η έκρηξη Καμμένου δεν οδηγεί αναγκαστικά σε ρήξη ούτε προαναγγέλλει αυριανά διαζύγια – το αποδεικνύει, άλλωστε, η εκτόνωση που ακολούθησε την αρχική ανάφλεξη. Το θερμό επεισόδιο που δημιουργήθηκε, ωστόσο, ανοίγει τη συζήτηση για την αντοχή της συγκατοίκησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, οδηγεί πολλούς στο συμπέρασμα ότι ο κύκλος της συνεργασίας των δύο κομμάτων σταδιακά κλείνει και πυροδοτεί σενάρια  για την ανασύνθεση του κυβερνητικού σχήματος με νέους εταίρους.

Η αλήθεια είναι ότι, στην άλλη πλευρά του λόφου, το κλίμα που επικρατεί δεν ενθαρρύνει σκέψεις για συγκλίσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι συνθήκες διπολισμού που διαμορφώνονται, σε συνδυασμό με τα εσωκομματικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι, οδηγούν τον ενδιάμεσο χώρο σε ευθεία αντιπαλότητα με την κυβέρνηση τόσο στη διαχείριση του προσφυγικού όσο και στη διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της αξιολόγησης. Παρ΄ όλα αυτά,  δεν είναι άνευ σημασίας το γεγονός ότι Γεννηματά και Θοδωράκης, στο νέο επεισόδιο του «μακεδονικού», επέλεξαν να καταγγείλουν ανοιχτά  τη στάση του υπουργού Άμυνας, εν αντιθέσει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που υιοθέτησε τις θέσεις του.

Τι θα έκαναν, άραγε, σε μία ενδεχόμενη ρήξη Τσίπρα – Καμμένου; Θα οδηγούσαν τα πράγματα σε αδιέξοδο και τη χώρα στις κάλπες ή θα έμπαιναν σε μία διαδικασία συζήτησης για την ανασύνθεση του κυβερνητικού σχήματος; Με την εξαίρεση του Γιώργου Παπανδρέου, που ουσιαστικά προτείνει τη συνεργασία του μεσαίου χώρου με τον ΣΥΡΙΖΑ, η απάντηση που εξακολουθούν να δίνουν Δημοκρατική Συμπαράταξη και Ποτάμι είναι αυτή του σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή όλων των ευρωπαϊκών δυνάμεων, εξέλιξη που αποκρούουν κατηγορηματικά, ωστόσο,  όχι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και η ΝΔ…

Για να ολοκληρωθεί το έργο υπάρχουν, πάντως, κι άλλα επεισόδια… Ο ΣΥΡΙΖΑ, για παράδειγμα, αν κλείσει η αξιολόγηση και ανοίξει η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους, μπορεί να πάει σε συνέδριο με ένα νέο αφήγημα: του κόμματος που υλοποιεί μια επώδυνη συμφωνία, αλλά βγάζει από το λαιμό της χώρας τη θηλιά της κρίσης, και μεταλλάσσεται από χώρος αριστερής διαμαρτυρίας σε πολιτικό φορέα της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Αν το καταφέρει, ξεπερνώντας τις εσωτερικές του αντιφάσεις και επωφελούμενος  από το φλερτ διαρκείας του Ολάντ και των ευρωπαίων σοσιαλιστών, που (για δικούς τους λόγους) θέλουν  τον Τσίπρα στο κάδρο, η χημεία μεταξύ των κομμάτων που βρίσκονται αριστερά της Νέας Δημοκρατίας και θεωρούν μονόδρομο την ευρωζώνη, ίσως και να περάσει σε νέα φάση.

Στην πολιτική, άλλωστε, κανόνες υπάρχουν πολλοί. Ο μόνος απαράβατος είναι ένας: ποτέ μη λες ποτέ!

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος.