Ανασχηματισμός; Μη στοιχηματίζετε!

Το γεγονός ότι οι ανασχηματισμοί δεν προαναγγέλλονται, δεν σημαίνει, προφανώς, ότι δεν έχουν κανόνες. Βασικότερος εξακολουθεί να παραμένει ότι οι αλλαγές της σύνθεσης των κυβερνητικών σχημάτων γίνονται όταν υπάρχει η βεβαιότητα ότι θα λύσουν περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα δημιουργήσουν. Με άλλα λόγια, ο ανασχηματισμός δεν γίνεται από παράδοση ή από συνήθεια, αλλά από πολιτική ανάγκη, όταν κρίνεται ότι η απόσυρση πολιτικών στελεχών και η αξιοποίηση στη θέση τους ορισμένων άλλων μπορεί να μηδενίσει το πολιτικό χρονόμετρο, να δώσεις λύσεις σε πόστα που «πονάνε» οι κυβερνήσεις και να μεταδώσει ευρύτερα μηνύματα στο εκλογικό και κοινωνικό ακροατήριο.

Υπό αυτή την έννοια, αν κανείς σεβόταν το πορτοφόλι του, δεν θα στοιχημάτιζε, όπως πολλοί επιχειρούν, ότι ο ανασχηματισμός της σημερινής κυβέρνησης βρίσκεται προ των πυλών. Αναφερόμαστε, προφανώς, σε ανασχηματισμό ευρύ, μέσω του οποίου θα επιχειρηθεί να αλλάξει η κυβερνητική εικόνα με νέα πρόσωπα, και όχι σε ανασχηματισμό ανάγκης, ο οποίος μπορεί να δρομολογηθεί ανά πάσα στιγμή, προκειμένου να καλυφθούν συγκεκριμένα κενά ή να καλυφθούν επί μέρους προβλήματα.

Ας επιχειρήσουμε να το εξηγήσουμε: στη φάση που διανύουμε, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να διαχειριστεί όχι μόνο μια επώδυνη συμφωνία με τους δανειστές, προέκταση όσων συμφωνήθηκαν το περασμένο καλοκαίρι για να παραμείνει η χώρα στην τροχιά της ευρωζώνης, αλλά και τη μετεξέλιξή του από κόμμα της ριζοσπαστικής – αντιπολιτευόμενης  Αριστεράς σε κόμμα της μεταρρυθμιστικής – κυβερνώσας Αριστεράς. Η μετάβαση αυτή προφανές είναι ότι προχωρά με βήματα μπρος και βήματα πίσω, τομές και δισταγμούς, επιταχύνσεις και καθυστερήσεις.

Στην πορεία αυτή, κρισιμότερος σταθμός και από τον ανασχηματισμό θα αποδειχθεί το συνέδριο του κόμματος, το οποίο θα κληθεί εν θερμώ, εν μέσω, δηλαδή, της προώθησης του κυβερνητικού έργου, να επικυρώσει τις ραγδαίες αλλαγές που έχουν συντελεστεί και να ανανεώσει την εμπιστοσύνη του κόμματος στη σημερινή ηγεσία. Κυρίως, όμως, όπως και έχει προαναγγελθεί, ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσει να αντιστοιχήσει την κομματική του διάταξη με τη σημερινή κοινωνική επιρροή του, ανοίγοντας τις πόρτες του σε ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις, εγχείρημα ούτε βατό ούτε εκ των προτέρων διασφαλισμένο.

Αν η διεύρυνση αυτή στεφθεί από επιτυχία και ο ΣΥΡΙΖΑ βγει από το συνέδριό του περισσότερο πολυσυλλεκτικός, η κοινή λογική λέει ότι το μήνυμα αυτό θα πρέπει να μεταδοθεί και μέσω της συγκρότησης ενός νέου κυβερνητικού σχήματος, στο οποίο θα αποτυπωθεί και η κυβερνητική εμπειρία και η νέα φυσιογνωμία.

Αντίθετα, η πιθανότητα άμεσης πραγματοποίησης ενός ευρέως ανασχηματισμού με ανοιχτή την προοπτική του συνεδρίου, μπορεί να λειτουργήσει παραλυτικά και να ακυρώσει την όποια δυναμική του εγχειρήματος. Ένας ανασχηματισμός «εδώ και τώρα» θα ενθαρρύνει τις ομαδοποιήσεις και θα επενδύσει με πολιτικό ή και ιδεολογικό μανδύα προσωπικές πικρίες και απογοητεύσεις. Ταυτόχρονα, όμως, θα θολώσει το νέο πολιτικό αφήγημα του κόμματος,  που ακόμα δεν έχει αρθρωθεί σε συνεκτικό πολιτικό λόγο, και θα περιπλέξει την αναγκαία κυβερνητική δουλειά, εν όψει της αξιολόγησης του Σεπτεμβρίου.

Ασχέτως του πότε ακριβώς θα πραγματοποιηθεί το συνέδριο, αφού ανοιχτό παραμένει και το σενάριο του Ιουλίου και το σενάριο του Σεπτεμβρίου, ο ανασχηματισμός μοιάζει να συναρτάται αναγκαστικά με την προσπάθεια κομματικής ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ.

 Η αλήθεια είναι ότι στην πολιτική το «ποτέ μη λες ποτέ» εξακολουθεί να παραμένει απαράβατος κανόνας, άλλο τόσο όμως ισχύει ότι δεν είναι σωστό να βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο…

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος.