ΝΔ εναντίον ΣΥΡΙΖΑ: η ανατροπή των ρόλων

Αν κάποιος επέστρεφε στην Ελλάδα μετά από καιρό, αγνοώντας πρόσωπα και πράγματα, και παρακολουθούσε τις κόντρες των ημερών, θα υπέθετε ότι στη χώρα υπάρχει μια φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση και, απέναντί της,  ένα ισχυρό μπλοκ ευρωσκεπτικιστών που την αντιπολιτεύεται.

Και είναι λογικό. Η απόφαση του eurogroup προκαλεί μία άνευ προηγουμένου ανατροπή  ρόλων, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον το κόμμα που υπερασπίζεται τη συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εν αντιθέσει με τη Νέα Δημοκρατία που μιλά για «ταπεινωτική συνθηκολόγηση» και το ΠΑΣΟΚ που θεωρεί ότι «ο Τσίπρας παραδόθηκε αμαχητί στον Σόιμπλε».

Κι όμως. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Φώφη Γεννηματά καλούσαν τον πρωθυπουργό να κλείσει την αξιολόγηση, τονίζοντας ότι δεν έχει το δικαίωμα να ξαναφέρει τη χώρα στο σημείο που την έφερε το περυσινό καλοκαίρι. Τι συνέβη, λοιπόν; Δεν είχαν μήπως γνώση των απαιτήσεων των δανειστών; Αγνοούσαν τους συσχετισμούς; Είχαν λησμονήσει ότι η χώρα – με τη συγκατάθεση και την ψήφο των κομμάτων τους – δέθηκε χειροπόδαρα το περυσινό καλοκαίρι και ότι όσα συμφωνούνται σήμερα αποτελούν προέκταση εκείνων των δεσμεύσεων; Ακόμα και η θεσμοθέτηση του ταμείου αξιοποίησης δημόσιας περιουσία, που αντιμετωπίζεται ως πρωτοφανούς χαρακτήρα εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας, αποτελεί αναπόστατο τμήμα της καλοκαιρινής συμφωνίας…

Να, λοιπόν, που η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται μόνο ως φάρσα ή τραγωδία, αλλά και ως πολιτική μέθοδος… H σημερινή αντιπολίτευση δεν κάνει τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από αυτό που με μεγάλη επιτυχία εφάρμοσε ως αντιπολιτευτική τακτική ο ΣΥΡΙΖΑ: μηδενική ανοχή, διαρκή μέτωπα, καταγγελτικός λόγος. Το μόνο που αλλάζει είναι οι ρόλοι: κάποτε ήταν  οι «γερμανοτσολιάδες» – σήμερα έρχονται οι «εθελόδουλοι».

Γιατί, όμως, φτάσαμε έως εδώ; Πώς μπήκαμε ξανά στο τρένο της πιο άγριας πόλωσης; Γιατί άλλο πράγμα η αντιπολίτευση, ακόμα και η πιο σκληρή, ο έλεγχος, η αποδοκιμασία, η καταγγελία, και άλλο η άσκηση πολιτικής μέσα από τη λογική των δύο κόσμων, που αντιπαραβάλλονται, όπως το φως με το σκοτάδι.

Έχουμε υποστηρίξει και άλλη φορά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε μία φάση επώδυνης μετάβασης από το μαξιμαλισμό στο ρεαλισμό. Η ευρωπαϊκή στροφή που επιχείρησε το περασμένο καλοκαίρι και ολοκληρώνεται με τη συμφωνία του eurogroup σηματοδοτεί αυτή τη μετεξέλιξη, που παρακολουθούν με ενδιαφέρον τα ευρωπαϊκά κέντρα ισχύος, αλλά και η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Η «βίαιη ωρίμανση» του ΣΥΡΙΖΑ απειλεί να αλλάξει τον πολιτικό χάρτη, καθώς μετακινεί ένα κόμμα της ριζοσπαστικής  Αριστεράς προς την πλευρά των μεταρρυθμιστικών ευρωπαϊκών δυνάμεων. Δεν είναι ούτε εύκολο ούτε απλό, καθώς ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει να αναμετρηθεί μόνο με τις ψευδαισθήσεις που καλλιέργησε και τις αδικαίωτες προσδοκίες στρωμάτων που τον στήριξαν, αλλά και με την κοινωνική αναστάτωση που προκαλούν οι σκληρές φορολογικές και δημοσιονομικές πολιτικές που αναγκαστικά προσυπογράφει.

Την ίδια ώρα, όμως, που ο Τσίπρας αντιμετωπίζει το κόστος της προσαρμογής στην πραγματικότητα και επιχειρεί να ισορροπήσει, οι αντίπαλοί του αρνούνται να αποδεχθούν αυτή τη ριζικά διαφορετική από το παρελθόν κατάσταση που διαμορφώνεται.

Η πολωτική ρητορική που χαρακτηρίζει σήμερα την αντιπολίτευση, είναι το αποτέλεσμα του εγκλωβισμού της σε μία λανθασμένη οπτική, που οδήγησε σε μία εξίσου λανθασμένη στρατηγική: σε όλα τα στάδια της διαπραγμάτευσης, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ προεξοφλούσαν τη ρήξη της κυβέρνησης με τους δανειστές, πλάνη που έκανε ειδικά την αξιωματική αντιπολίτευση να πιστέψει ότι οι πρόωρες εκλογές είναι αναπόφευκτες.

Ο αντιμνημονιακός λόγος που επαναφέρει στο προσκήνιο η ΝΔ – κατάλοιπο της εποχής των Ζαππείων και δείγμα των δυσχερειών που αντιμετωπίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μετακομίσει το κόμμα προς τα κεντροδεξιά – είναι απόδειξη αυτού ακριβώς του στρατηγικού κενού που αντιμετωπίζει και της μέχρι στιγμής αδυναμίας της να αναπροσαρμόσει την τακτική της.

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος.