“Push back” στην ευρωπαϊκή ιδέα

“Push back” στην ευρωπαϊκή ιδέα

Όσοι – και δεν είναι λίγοι – προτείνουν τη βίαιη απώθηση προσϕύγων και μεταναστών, δεν αποδέχονται απλώς την πιθανότητα μαζικών πνιγμών. Επιδιώκουν να πνίξουν και την ευρωπαϊκή ιδέα

Στη διεθνή διπλωματία υπάρχουν πράγματα που λέγονται, αλλά δεν γίνονται, και πράγματα που γίνονται, αλλά δεν λέγονται. Το περίϕημο “push back” – η βίαια απώθηση, δηλαδή, μεταναστών και προσϕύγων από τις συνοριακές δυνάμεις  των χωρών υποδοχής – θέλαμε να πιστεύουμε ότι δεν ανήκει ούτε στη μία ούτε στην άλλη κατηγορία, αϕού παραβιάζει κατάϕωρα το διεθνές δίκαιο και προσκρούει στον ευρωπαϊκό πολιτισμό.

Κι όμως. Εκπρόσωποι χωρών μελών της Ένωσης, προσβάλλοντας βάναυσα κάθε έννοια δημοκρατικού ευρωπαϊκού κεκτημένου, ψιθύριζαν εδώ και καιρό στους διαδρόμους των Συμβουλίων υπουργών ότι αν η Ελλάδα έκανε “push back” στα σύνορά της – προσέξτε, “push back” όχι επαναπροωθήσεις μεταναστών – η Ευρώπη δεν θα αντιμετώπιζε την πίεση του προσϕυγικού που υϕίσταται σήμερα.

Προχθές, στην άτυπη σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών, ορισμένοι προχώρησαν ένα βήμα επιπλέον, ρωτώντας ευθέως τον Γιάννη Μουζάλα  γιατί η Ελλάδα δεν κάνει “pushback” στο Αιγαίο! Ελληνιστί, τον ρώτησαν γιατί η χώρα μας δεν πνίγει τους πρόσϕυγες που περνούν τα θαλάσσια σύνορά της, αϕού προϕανές είναι ότι η βίαια απώθηση των γεμάτων γυναικόπαιδα καριδότσουϕλων που έρχονται από τα τουρκικά παράλια στα ελληνικά νησιά, συνεπάγεται οργανωμένους μαζικούς πνιγμούς, που κατά τη γνώμη των εισηγητών του μέτρου θα λειτουργούσαν και αποτρεπτικά.

Υπήρξαν, βέβαια, και ορισμένοι άλλοι, περισσότερο “πονόψυχοι” αυτοί, που πρότειναν η Ελλάδα να ϕτιάξει ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης,  όπου θα «μαντρωθούν» περί τους 400.000 πρόσϕυγες και μετανάστες. Λεπτομέρειες δεν αναϕέρθηκαν, αν και το μυαλό των περισσοτέρων δικαιολογημένα έτρεξε σε συρματοπλέγματα, κίτρινα αστέρια και άλλες ωραίες ιδέες, βγαλμένες κατευθείαν από το ανθρωπιστικό πάνθεον του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Με τούτα και με τ’ άλλα – απελάσεις, κατασχέσεις τιμαλϕών, κλείσιμο συνόρων, ύψωμα τειχών – ένα τμήμα της Ευρώπη των καιρών μας συναντά τις χειρότερες παραδόσεις της ευρωπαϊκής ιστορίας, επιστρέϕει σε πρακτικές που αναβιώνουν εϕιάλτες, δυναμιτίζει την ίδια την ευρωπαϊκή ιδέα. Και είναι ευτύχημα που η Γερμανία χρησιμοποιεί εν προκειμένω την καταλυτική της δύναμη για να αποτρέψει τα χειρότερα, γνωρίζοντας ότι η Ευρώπη των κλειστών συνόρων δεν θα είναι απλούστατα Ευρώπη.

Προϕανώς, η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών δεν είναι ιδεολογικό θέμα – ή δεν είναι μόνο ιδεολογικό θέμα. Η χώρα μας έχει πολλά να κάνει για τη ϕιλοξενία των προσϕύγων και την ταυτοποίησή τους, τηρώντας τις δεσμεύσεις που ανέλαβε, οργανώνοντας hot spots και αξιοποιώντας όλες τις σύγχρονες πρακτικές ελέγχων και καταγραϕών. Όπως πολλά έχει να κάνει και η Ευρώπη, η οποία, παρά τις μεγαλοστομίες, λίγα έχει συνεισϕέρει μέχρι στιγμής  στην υποδοχή προσϕύγων και μεταναστών, αδυνατώντας παράλληλα να επιβάλει ένα πλαίσιο συμϕωνίας στην Τουρκία, ώστε να ελεγχθούν οι ροές στο έδαϕός της και να ανακοπούν τα δρομολόγια του θανάτου.

Η έκρηξη του μεταναστευτικού απειλεί όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη. Και αν για τη χώρα μας είναι θέμα επιβίωσης να μη μετατραπεί σε ϕυλακή απελπισμένων, που θα εγκλωβιστούν στο ελληνικό έδαϕος, για την Ευρώπη το σϕράγισμα των συνόρων και η de facto κατάργηση της Σέγκεν  – η κατάργηση, δηλαδή, της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων και αγαθών – είναι ο δρόμος της άτακτης επιστροϕής στην εποχή των μολυσματικών και επιθετικών εθνικισμών.   Είναι ο δρόμος που οδηγεί στο τέλος της ενωμένης Ευρώπης…

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος.

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα