Η εξορία των νεκρών και το πλάνο για το αποτεφρωτήριο του Ελαιώνα

Μια ημέρα μετά την τελετή της πολιτικής ή θρησκευτικής κηδείας, η οικογένεια του νεκρού που είχε ζητήσει να αποτεφρωθεί μετά τον θάνατό του, πρέπει να κατευθυνθεί στη Σόφια. Αυτοκίνητα με ελληνικές πινακίδες από γραφεία τελετών, συνωστίζονται έξω από το κεντρικό αποτεφρωτήριο της πρωτεύουσας της Βουλγαρίας, καθώς κάθε άλλο παρά λίγοι είναι όσοι καταφεύγουν στη γειτονική χώρα για να αποτεφρώσουν την σορό κάποιου δικού τους ανθρώπου. Περίπου 4.000 Έλληνες ετησίως, ανεξαρτήτως των θρησκευτικών τους πιστεύω, εξορίζονται μετά θάνατον για να αποτεφρωθούν στη Σόφια. Και αυτός ο αριθμός αφορά μόνο εκείνους η συγγενείς των οποίων καταφέρνουν τελικά να αντέξουν το βάρος της διαδικασίας αποτέφρωσης στο εξωτερικό.

Μια διαδικασία που είναι επώδυνη σε δύο σκέλη. Το πρώτο αφορά το ψυχολογικό κόστος, αφού τις πρώτες κιόλας ώρες του θρήνου, θα πρέπει η οικογένεια ή οι κοντινοί άνθρωποι του νεκρού, είτε να ταξιδέψουν για αρκετά χιλιόμετρα, μέχρι τη Σόφια, ώστε να βρίσκονται εκεί για την αποτέφρωση, είτε να αποχωριστούν τη σορό του και να περιμένουν για μέρες μέχρι να παραλάβουν την τεφροδόχο από το γραφείο τελετών. Εκτός αυτού, όσοι αποφασίζουν να μετακινηθούν στην Σόφια έρχονται αντιμέτωποι με ένα «απαράδεκτο» όπως το χαρακτηρίζουν σκηνικό, αφού στο κεντρικό αποτεφρωτήριο δεν υπάρχει ούτε χώρος αναμονής, ούτε δυνατότητα υποτυπώδους τελετής. Έτσι, όσοι αποτεφρώνουν τους νεκρούς τους, μπαίνουν μέσα στο αποτεφρωτήριο για να αναγνωρίσουν τη σορό του δικού τους ανθρώπου και στη συνέχεια φεύγουν για να επιστρέψουν κάποιες ώρες αργότερα για να παραλάβουν την τεφροδόχο.

Το δεύτερο σκέλος, αφορά το οικονομικό κόστος. Η αμοιβή του αποτεφρωτηρίου στη Βουλγαρία ανέρχεται περίπου στα 1.000 ευρώ, ενώ περίπου 1.500 με 2.000 ευρώ είναι κοστίζει το γραφείο τελετών που αναλαμβάνει την διαδικασία, και τη μεταφορά του νεκρού στη Σόφια. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν και τα έξοδα του ταξιδιού για την περίπτωση που κάποιος αποφασίσει ότι θέλει να βρίσκεται στη Βουλγαρία συνοδεύοντας τη σορό.

Ο δρόμος για το αποτεφρωτήριο της Αθήνας

Εδώ και δεκαετίες έχει διατυπωθεί το αίτημα για δημιουργία αποτεφρωτηρίου στην Ελλάδα. Ήδη από το 1946 ιδρύθηκε ο πρώτος σύλλογος υπέρ της αποτέφρωσης από μέλη του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, ενώ αργότερα αρκετοί δήμοι αλλά και κινήσεις πολιτών είχαν ζητήσει την κατασκευή αποτεφρωτηρίου βρίσκοντας απέναντί τους την είτε την έλλειψη νομοθετικού πλαισίου, είτε τις αντιρρήσεις της Εκκλησίας.

Πλέον, τις τελευταίες ημέρες φαίνεται πως το αίτημα για καύση των νεκρών στη χώρα μπήκε σε ουσιαστικές ράγες υλοποίησης, καθώς υπεγράφη από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, παρουσία του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη, η υπουργική απόφαση για την δημιουργία του πρώτου αποτεφρωτηρίου στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην περιοχή του Ελαιώνα.

Στα 38 στρέμματα του οικοδομικού τετραγώνου, έχει σχεδιαστεί από το Συμβούλιο Μητροπολιτικού Σχεδιασμού του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης, που ομόφωνα ενέκρινε την πρόταση του Δήμου Αθηναίων, να χτιστεί το αποτεφρωτήριο, να δημιουργηθεί αίθουσα τελετών, χώρος αναμονής, κυλικείο και γραφεία όπως σε κάθε κοιμητήριο. Το κτίσμα πρόκειται να φτάνει τα 1.000 τετραγωνικά ενώ το υπόλοιπο οικοδομικό τετράγωνο θα έχει χώρους πρασίνου και άθλησης. Σήμερα στο σημείο βρίσκονται παλιές αποθήκες και ορισμένα ελαιόδεντρα.

«Χαιρετίζουμε την προσπάθεια για να κατασκευαστεί επιτέλους αποτεφρωτήριο στη χώρα μας ώστε να μην αναγκάζονται οι άνθρωποι να γίνονται μετανάστες μετά θάνατον» λέει στο News 24/7 ο Αντώνης Αλακιώτης, πρόεδρος της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης. Ωστόσο, υπογραμμίζει πως η συγκεκριμένη απόφαση δεν είναι καθοριστική, καθώς οι αντιρρήσεις που έχουν εκφραστεί σχετικά με τη χωροθέτηση από εταιρείες και κατοίκους, έχουν βάσιμες ελπίδες να δικαιωθούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και να εμποδίσουν την έκδοση του προεδρικού Διατάγματος που πρέπει να εκδοθεί για τη χωροθέτηση. «Για τα περιβαλλοντικά θέματα που έχουν θέσει ορισμένοι άσχετοι με το θέμα, θέλω να τους υπενθυμίσω πως στις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης, υπάρχουν αποτεφρωτήρια μέσα σε κατοικημένες περιοχές, καθώς δεν υπάρχει κίνδυνος για τους κατοίκους».

Το ακριβές χρονοδιάγραμμα δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο, καθώς μένει να φανεί αν τελικά θα υπάρξουν προσφυγές που θα καθυστερήσουν τη διαδικασία. Προς το παρόν έχουν εκφραστεί διαφωνίες που προέρχονται από κοντινές επιχειρήσεις, την 3^η δημοτική κοινότητα, στα όρια της οποίας είναι το οικόπεδο και από λίγους κατοίκους που κατοικούν σε απόσταση περίπου χιλίων μέτρων. Στον Δήμο Αθηναίων, τα τεύχη δημοπράτησης έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί, και πλέον μένει να ληφθούν ορισμένες αποφάσεις από το δημοτικό συμβούλιο και να εγκριθούν από την οικονομική επιτροπή ώστε να προχωρήσει ο διαγωνισμός.

«Έχουμε υποχρέωση απέναντι στους πολίτες που επιθυμούν την αποτέφρωση να τους παρέχουμε αυτή τη δυνατότητα. Τόσο η ταλαιπωρία των οικογενειών όσο και τα χρήματα που φεύγουν από τη χώρα ήταν λόγοι για να κινήσουμε τις διαδικασίες ήδη από την περασμένη τετραετία» δηλώνει στο News 24/7 η αντιδήμαρχος Αθηναίων Νέλλη Παπαχελά.

Όσο για το κόστος, της αποτέφρωσης στο αποτεφρωτήριο του Ελαιώνα, υπολογίζεται πως θα ανέρχεται στα 500 ευρώ συν τα έξοδα των γραφείων τελετών. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, το κόστος της καύσης θα είναι χαμηλότερο από αυτό της ταφής, ενώ ο σχεδιασμός προβλέπει πως η διαχείριση θα γίνεται από τον δήμο Αθηναίων και μένει να φανεί αν θα υπάρξει σύμπραξη με κάποιον ιδιώτη για τη διαχείριση του κυλικείου ή την πρόσληψη υπαλλήλων.