Νέο σχέδιο νόμου: Αποφυλάκιση, θεραπεία και επανένταξη για τους χρήστες ναρκωτικών

Παρά την πολιτική θύελλα που έχει ξεσηκώσει, το πολύκροτο σχέδιο νόμου “Κώδικας περί Ναρκωτικών” παίρνει εντός των ημερών το δρόμο της ψήφισης από την Ολομέλεια της Βουλής.

Βαριές καμπάνες για τους εμπόρους ναρκωτικών και περισσότερη έμφαση στη θεραπευτική αποκατάσταση του χρήστη περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στις τροποποιήσεις του πολυνομοσχεδίου που σχεδόν τρία χρόνια βρίσκεται στα χαρτιά… με τους εκάστοτε υπουργούς Δικαιοσύνης να έχουν επιδοθεί στη μάχη του “ράβε – ξήλωνε”, χωρίς ποτέ να προλαβαίνει να “πιει νερό από την πηγή” της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως και να καθιερωθεί ως “νόμος του κράτους”.

Το NEWS 247 ήρθε σε επαφή με τον διευθυντή του ΚΕΘΕΑ, Χαράλαμπο Πουλόπουλο , προκειμένου να συζητήσει και να αναλύσει τα γκρίζα σημεία του εν λόγω σχεδίου νόμου.

“Πλέον κινούμαστε σε τρεις άξονες: Στον εξορθολογισμό των ποινών – καθώς στο παρελθόν υπήρχε δυσαναλογία μεταξύ παράβασης και ποινής – στην έμφαση στη θεραπεία αντί της φυλάκισης για τους χρήστες και στην καλύτερη οργάνωση της εθνικής στρατηγικής”, σημειώνει στην κάμερα του NEWS 247, ο κ. Πουλόπουλος.

“Σε περίπτωση που υπερψηφιστεί, ο νέος νόμος θα δώσει την ευκαιρία σε περισσότερους εξαρτημένους να βγουν από την φυλακή ή να μην οδηγηθούν καν εκεί, αλλά να ακολουθήσουν ένα θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης”, είναι το σημείο που συνοψίζει τις προθέσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Και συνεχίζει: “Η χρήση ουσιών μετατρέπεται πλέον σε πλημμέλημα, με ποινή φυλάκισης από 10 ημέρες έως 5 μήνες, ωστόσο, εάν ο δικαστής κρίνει ότι η χρήση ουσιών είναι περιστασιακή και δεν θα επαναληφθεί, τότε ο χρήστης βλέπει το δρόμο προς την ελευθερία. Και έτσι, κανείς δεν στιγματίζεται και κανενός το το ποινικό μητρώο… δεν λερώνεται”.

Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που κάποιος εκτίει ήδη ποινή φυλάκισης για χρήση ουσιών;

Με την ταυτόχρονη συμμετοχή σε προγράμματα συμβουλευτικής, ψυχικής και σωματικής απεξάρτησης μέσα στη φυλακή, οι κρατούμενοι έχουν τη δυνατότητα να βγουν με περιοριστικούς όρους και να εισαχθούν σε πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης.

“Η παραμονή στη φυλακή, χωρίς θεραπεία σημαίνει υποτροπή στην παραβατικότητα και τη χρήση, διαιωνίζοντας, στην ουσία το φαύλο κύκλο”.

Η Ελλάδα είναι πίσω στη νομοθεσία για τους εξαρτημένους;

“Η ισχύουσα ελληνική νομοθεσία βρίσκεται στην πραγματικότητα πίσω σε σχέση με τις ποινές.

Το κυριότερο, ωστόσο, πρόβλημα είναι ότι τα προβλεπόμενα εναλλακτικά ή συμπληρωματικά μέτρα απεξάρτησης στο πλαίσιο του σωφρονιστικού συστήματος εφαρμόζονται σπάνια. 

Ένα σημαντικό πρόβλημα, για παράδειγμα, που στερεί από πολλούς εξαρτημένους χρήστες τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που δίνει σήμερα ο νόμος, είναι ότι ο ισχύων τρόπος διάγνωσης της εξάρτησης ενώπιον του δικαστηρίου είναι αναξιόπιστος και ότι δεν δίνεται η δυνατότητα να διαγνωστεί η εξάρτηση και μέσα στη φυλακή”, σημειώνει ο κ. Πουλόπουλος.

Τι θα έπρεπε να γίνει για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ναρκωτικών;

Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ναρκωτικών χρειάζεται μια πολύπλευρη προσέγγιση σε διεθνές και εθνικό επίπεδο.

Στη χώρα μας χρειαζόμαστε επειγόντως ένα εθνικό σχέδιο δράσης που θα στοχεύει τόσο στη μείωση της ζήτησης όσο και στη μείωση  της προσφοράς, θα βασίζεται στην ανάλυση της παρούσας κατάστασης, θα αξιοποιεί τη μέχρι σήμερα εμπειρία, θα διέπεται από μια ισορροπημένη προσέγγιση και φυσικά θα διαθέτει χρονοδιάγραμμα και εξασφαλισμένους πόρους.

Σήμερα απέχουμε πολύ από αυτό το σημείο. Το περιβάλλον είναι εξαιρετικά αβέβαιο και ρευστό, οι φορείς έχουν υποστεί σημαντικές περικοπές, και πολύ δύσκολα μπορούν να προγραμματίσουν τις δράσεις τους, ενώ προκρίνονται λύσεις με βάση οικονομικά κριτήρια και όχι τις πραγματικές  ανάγκες και το μακροπρόθεσμο όφελος της ελληνικής κοινωνίας.

To ΚΕΘΕΑ πώς θα μπορούσε να βοηθήσει τους εξαρτημένους μετά την ψήφιση του νέου νομοσχεδίου;

Το ΚΕΘΕΑ ήδη εφαρμόζει προγράμματα σε περισσότερες πολλές φυλακές της χώρας, ενώ διαθέτει και ένα εκτεταμένο δίκτυο μονάδων σε όλη την Ελλάδα.

Μέσα από το σύνολο των υπηρεσιών αυτών το ΚΕΘΕΑ είναι σε θέση να υποστηρίξει σημαντικό αριθμό εξαρτημένων, στους οποίους θα δοθεί η δυνατότητα θεραπείας αντί του εγκλεισμού, αλλά και εξαρτημένους χρήστες που θα παραμείνουν στη φυλακή.

Το κρίσιμο είναι μαζί με τις νομοθετικές προϋποθέσεις να προχωρήσει η πολιτεία και στην ουσιαστική στήριξη των φορέων θεραπείας, ώστε να μπορούν να εκπληρώσουν την αποστολή τους.