Πόρισμα για το Μάτι: Κατέρρευσε ο μηχανισμός – Επικράτησε η απόλυτη ασυνεννοησία

Έλλειψη οργάνωσης, αδυναμία συνεννόησης μεταξύ των υπηρεσιών, εντολές που δεν εκτελέστηκαν. Το απόλυτο χάος ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς, το οποίο κόστισε συνολικά 100 ζωές, περιγράφει η εισαγγελική διάταξη που οδήγησε στην άσκηση ποινικών διώξεων σε βάρος 20 προσώπων για τη φονική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική την 23η Ιουλίου.

Τα όσα περιγράφουν στο πολυσέλιδο έγγραφό τους, οι εισαγγελείς Νικ. Φιστόπουλος και Κ. Σπυρόπουλος που διενήργησαν την έρευνα υπό την εποπτεία του Ηλ. Ζαγοραίου, είναι κόλαφος για τις αρμόδιες υπηρεσίες, φτάνοντας στο σημειο να εξηγήσουν πως ακόμη και η άτακτη εκκένωση των πολιτών θα είχε καλύτερα αποτελέσματα από τον εγκλωβισμό τους στο Μάτι και στις γύρω περιοχές, όπως τελικά συνέβη.

Συγκεκριμένα, επισημαίνουν ότι αν οι κάτοικοι είχαν ενημερωθεί για την εξάπλωση της φωτιάς, ακόμη και χωρίς συντονισμένο σχέδιο αποχώρησης, τότε τα αποτελέσματα σήμερα θα ήταν διαφορετικά. Όπως καταγράφεται: «ακόμη και αν δεν θεωρηθεί ότι ήταν εφικτή η οργανωμένη απομάκρυνση, είναι απολύτως βέβαιο ότι η κατάληξη θα ήταν εντελώς διαφορετική στην περίπτωση που οι κάτοικοι των περιοχών είχαν ενημερωθεί από τους αρμόδιους φορείς, πράξη – ενέργεια που αποτελεί βασική υποχρέωση από το θεσμικό πλαίσιο και είχαν πραγματική γνωση των περιστατικών και των συνθηκών».

Πρόσθετουν δε πως αν είχε κατ’ ελάχιστο λειτουργήσει το σύστημα πολιτικής προστασίας και είχε ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός – ενημέρωση προειδοποιηση των κατοίκων των περιοχών που απειλούνταν, εκείνοι «θα είχαν το χρόνο να απομακρυνθούν πριν πλησιάσει η φωτιά ή ο καπνός και το θερμικό φορτίο ακόμη και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους».

«Ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα»

Οι εισαγγελικοί λειτουργοί αναφέρονται στην κατάσταση που επικράτησε πριν και κατά τη διάρκεια της έναρξης της φωτιάς που ξεκίνησε από το Νταού Πεντέλης και εξαπλώθηκε σε Νέο Βουτζά, Μάτι και Κόκκινο Λιμανάκι. Μιλούν για χάος και ολιγωρία, για αδυναμία συνεννόησης μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών, για εντολές που δεν εκτελέστηκαν εξαιτίας της ασυνεννοησίας που επικρατούσε.

Μάλιστα, φτάνουν στο σημείο να επισημαίνουν πως ακόμη και αν οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν ακραίες, το αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο εξαιτίας της ελλειπούς οργάνωσης. «Από το περιεχόμενο των επικοινωνιών επιβεβαιώνεται η απόλυτη έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, οι οποίες φαίνεται να λειτουργούσαν εντελώς συμπτωματικά και χωρίς κάποιο έστω στοιχειώδη σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης πυρκαγιάς. Μάλιστα είναι τέτοιας βαρύτητας και βαθμού η έλλειψη οργάνωσης, που ακόμη κι αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη πυρκαγιά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που αναλύθηκαν προηγούμενα και την κατέστησαν στην εξέλιξη της καταστροφική, είναι βέβαιο ότι ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα» αναφέρεται.

Οι ευθύνες για τους 100 νεκρούς

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της διάταξης, ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας αποδείχθηκε τελικά και εκ του αποτελέσματος ότι κατά το χρονικό διάστημα, που μεσολάβησε απο τη λήξη της προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου μέχρι και την έναρξη της τρέχουσας, «δεν κατόρθωσε όπως επιβάλλονταν εκ του νόμου και της αποστολής του αλλά και των σχετικών εγκυκλίων της Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, να είναι στην πράξη -και όχι επί χάρτου- κατάλληλα και έγκαιρα προετοιμασμένος και επαρκώς επιχειρησιακά οργανωμένος και να βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, όταν οι συνθήκες το απαίτησαν, όπως στην προκείμενη περίπτωση που ο δείκτης κινδύνου πυρκαγιάς είναι υψηλός, προκειμένου να αντιμετωπίσει και γενικά να διαχειριστεί ταυτόχρονα και μάλιστα στην ίδια ή έστω σε άλλη Περιφέρεια ταυτόχρονα δύο μεγάλες καταστροφές, λόγω δασικών πυρκαγιών και με την έκταση και ένταση σαν αυτές που εκδηλώθηκαν στην Κινέτα και στο Νταού Πεντέλης – Καλλιτεχνούπολη, Ν. Βουτζά – Μάτι – Κόκκινο Λιμανάκι στις 23 Ιουλίου».

Καταλήγουν δε ότι «από ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες των αρμοδίων θεσμικά και νομοθετικά οργάνων, υπηρεσιών, αρχών και φορέων του ισχύοντος σήμερα μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Χώρας αιτιακά προκλήθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 100 ανθρώπων και 31 τραυματισμών λόγω της συγκεκριμένης δασικής πυρκαγιάς». Πιο συγκεκριμένα, υπογραμμίζουν πως ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της Χώρας γενικά δεν λειτούργησε σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης της πυρκαγιάς και γενικά της διαχείρισης του εν λόγω καταστροφικού φαινομένου και κρίσης, καθώς «δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά και με επάρκεια στην εκ του νόμου αποστολή του και τις προβλεπόμενες από αυτόν αρμοδιότητές του. Ειδικότερα, τα σοβαρά λάθη, ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες εντιπίζοντας κυρίως στη ΓΓΠΠ, στο Πυροσβεστικό Σώμα, στην Ελληνική Αστυνομία και στους οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια και Δήμους)».

Τέλος, οι εισαγγελείς εντόπισαν τα φαινόμενα δυσλειτουργίας κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκόμενων δυνάμεων της πολιτικής προστασίας καθώς και σε λάθη, ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης, λέγοντας: «οι παραλείψεις οδήγησαν συνδιαστικά αιτιακά στην πρόκληση θανάτου των 100 ανθρώπων μέχρι σήμερα και την πρόκληση σωματικών βλαβών σε μη επακριβώς προσδιορισθέντα αριθμό ανθρώπων».