Ταξίδι στη χώρα των Λοκρών: Η σημασία του να ζεις με διαφορετικούς ανθρώπους

Εκδήλωση με στόχο την αλλαγή στάσης της κοινότητας απέναντι στην ψυχική νόσο, πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας.

Η εκδήλωση “Αποστιγματισμός και Ψυχική Υγεία: Τολμώντας να ζήσουμε με διαφορετικούς ανθρώπους”, διοργανώθηκε από την Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής & Ψυχικής Υγείας (ΕΚΨ&ΨΥ), σε συνεργασία με το News247, στο πλαίσιο του Προγράμματος Ευαισθητοποίησης & Ενημέρωσης σε Θέματα Ψυχικής Υγείας στην Αττική (ΕΣΠΑ 2007-2013).

Παρουσιάστηκε το ντοκιμαντέρ “Ταξίδι στη Χώρα των Λοκρών”, σε σκηνοθεσία Ίριδας Ζαχμανίδη (παραγωγή CL Productions), που αφηγείται τη ζωή των ψυχικά πασχόντων στην κοινότητα, τις κοινές δραστηριότητες και εκδηλώσεις με φορείς της κοινότητας.

Η βραδιά άρχισε με ομιλία της ψυχολόγου Παναγιώτας Φίτσιου, η οποία παρουσίασε το έργο της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας.

Η κα Φίτσιου ανέλυσε τον σκοπό του Προγράμματος Ευαισθητοποίησης-Ενημέρωσης, που είναι η αλλαγή της στάσης της κοινότητας απέναντι στην ψυχική νόσο και η προώθηση της κοινωνικής αλληλεγγύης, η προαγωγή της ψυχικής υγείας του πληθυσμού, η πρόληψη των ψυχικών διαταραχών, καθώς και η ψυχοκοινωνική επανένταξη των ψυχικά ασθενών στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που επιτελείται στη χώρα.

Η δημιουργός του ντοκιμαντέρ, Ι. Ζαχμανίδη περιέγραψε το πώς της γεννήθηκε η ιδέα σημειώνοντας ότι πρόκειται για “μια ιστορία αγάπης”, η οποία ξετυλίγεται στη μεγάλη οθόνη, μέσα από τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ της δημιουργού και του Γιάννη, του Χρήστου και του Λουκά.

Μάλιστα, αναφέρθηκε και στο βλέμμα, ενός εκ των πρωταγωνιστών, του Χρήστου, ο οποίος “αμέσως την κατάλαβε”. Στο τέλος της εκδήλωσης η κα Ζαχμανίδη, σημείωσε ότι τη χαροποίησε ιδιαίτερα το γεγονός ότι παρακολούθησαν την ταινία και κάποιοι από τους ανθρώπους που έπαιξαν σε αυτή, όπως ο Λουκάς, που καθόταν στην πρώτη σειρά!

Ακολούθησε συζήτηση με συντονίστρια τη Μαρία Κομνηνού, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών και γγ της Ταινιοθήκης της Ελλάδας. Στη συζήτηση συμμετείχαν ο Γιάγκος Ανδρεάδης, ομότιμος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, η Μαρία Λαζαρίδου, ψυχίατρος, Επιστημονική Διευθύντρια της ΕΚΨ & ΨΥ, ο Μάνος Χωριανόπουλος, αρχισυντάκτης του NEWS 247 καθώς και ένας εκπρόσωπος του Σωματείου Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας “Αυτοεκπροσώπηση”.

Οι εισηγήσεις

Ο εκπρόσωπος του Σωματείου Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας “Αυτοεκπροσώπηση”, στην ομιλία του, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την απεικόνιση των ψυχικά ασθενών στην ταινία της κας Ζαχμανίδη την οποία χαρακτήρισε “ρεαλιστική”.

Μιλώντας για το Σωματείο “Αυτοεκπροσώπηση”, τόνισε ότι στοχος του είναι η κινητοποίηση των ληπτών μέσα από τη φιλία και την αλληλεγγύη των μελών της, όπως και η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας όσον αφορά την ψυχική ασθένεια.

Αναφέρθηκε επίσης στη στάση του κράτους, που αφήνει απλήρωτο το προσωπικό των ψυχιατρικών μονάδων.

“Είναι ντροπή να είναι απλήρωτοι τόσους μήνες οι άνθρωποι που προσπαθούν να μας εξασφαλίσουν ένα καλύτερο επίπεδο ζωής” είπε χαρακτηριστικά.

 

Ο καθηγητής Γιάγκος Ανδρεάδης στην εισήγησή του, μίλησε για τη σημασία του να μάθουμε να ζούμε με διαφορετικούς ανθρώπους.

Ο κ. Ανδρεάδης τόνισε ότι στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε ο εγκλεισμός και οι αρχαίοι γνώριζαν ότι η μανία υπάρχει ως νόσος αλλά υπάρχει και ως ευλογία.

Ο κ. Ανδρεάδης μίλησε για το έργο του Π. Σακελλαρόπουλου και τον αγώνα του να πείσει ότι μπορεί η ψυχιατρική να ασκηθεί έξω από τα ιδρύματα και ο τρόπος που λειτούργησε ήταν συνέχεια της πολιτικής του αντίληψης για τον κόσμο.

“Ο Π. Σακελλαρόπουλος, με έμαθε τι δεν είμαι. Όταν ένα παιδί στο πανεπιστήμιο παρουσιάζει ψυχικά προβλήματα, δεν προσπαθώ να κάνω τον ερασιτέχνη ψυχίατρο” είπε και πρόσθεσε ότι απευθυνόταν στους ειδικούς, έχοντας πρόσβαση μέσω του Τ. Σακελλαρόπουλου και με αυτόν τον τρόπο βοηθήθηκαν πολλά παιδιά.

“Δεν μπορώ να πω ότι η αντιμετώπιση της μεγάλης προσπάθειας του Π. Σακελλαρόπουλου και της Α. Φραγκούλη, αντιμετωπίστηκε με κατανόηση από το κράτος. Το αντίθετο”, είπε ο κ. Ανδρεάδης “καυτηριάζοντας” της στάση του κράτους απέναντι στις προσπάθειες αποασυλοποίησης.

Τέλος αναφερόμενος στον αγώνα του Π. Σακελλαρόπουλου για τη βελτίωση των συνθηκών νοσηλείας των ψυχικά ασθενών σημείωσε ότι “είναι από τους ανθρώπους που με κάνουν να πιστεύω ότι υπάρχει η κοινωνία μας και υπάρχουν δυνάμεις σε αυτή την κοινωνία”.

Η ψυχίατρος Μαρία Λαζαρίδου στην ομιλία της, ευχαρίστησε την κα Ζαχμανίδη για την ταινία της, καθώς παρουσίασε την Άμφισσα και τους ανθρώπους της όπως ακριβώς είναι, αλλά και τα μέλη της μονάδας για την προσπάθειά τους.

Στη συνέχεια περιέγραψε την περιπέτεια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης λέγοντας ότι ξεκίνησε στην Ελλάδα με την προσπάθεια από τον καθηγητή Π. Σακελλαρόπουλο και την Α. Φραγκούλη για αλλαγή των συνθηκών νοσηλείας στα ψυχιατρικά νοσοκομεία.

Η κα Λαζαρίδου έκανε μια ιστορική αναδρομή για τη λειτουργία των πιλοτικών μονάδων αποασυλοποίησης, ενώ αναφέρθηκε και στο σκοτεινό παρελθόν στην Ελλάδα του στίγματος, της ιδρυματοποίησης και της απομόνωσης των ασθενών και των οικείων τους.

Η κα Λαζαρίδου τόνισε ότι με τα πιλοτικά προγράμματα και την πίεση της ΕΕ, άρχισε η προσπάθεια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και εγκαθιδρύθηκε η κοινωνική ψυχιατρική ως μοντέλο και στην Ελλάδα.

“Δικαίωμα στην ψυχική υγεία έχουν όλοι. Δεν είναι ψυχικά υγιής μόνο όποιος δεν νοσεί” είπε χαρακτηριστικά η κα Λαζαρίδου και πρόσθεσε ότι πριν από όλα, πριν από την κοινωνική ψυχιατρική να έρχεται η πρόληψη, λέγοντας ότι η πρόληψη θα πρέπει να γίνεται μέσα στην κοινότητα.

Καταλήγοντας, η κα Λαζαρίδου τόνισε ότι στην Ελλάδα η προσπάθεια για την αποασυλοποίηση συναντά πολλά εμπόδια στις μέρες μας, λόγω της υποχρηματοδότησης.

“Χωρίς αυτό το μοντέλο, οδηγούμαστε σε αποκλεισμούς και αυτό έχει κόστος ατομικό και κοινωνικό” σημείωσε χαρακτηριστικά.

Ο αρχισυντάκτης του NEWS 247 Μάνος Χωριανόπουλος, στην εισήγησή του αναφέρθηκε στα λάθη που κάνουν τα ΜΜΕ, όσον αφορά την απεικόνιση των ψυχικά ασθενών, σημειώνοντας ότι είτε από άγνοια είτε προσπαθώντας να κάνουν το μηνυμά τους πιο εύληπτο, αδικούν και στιγματίζουν τους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Χαρακτήρισε τον αγώνα για τον αποστιγματισμό ως “αγώνα διαρκείας” και σημείωσε ότι οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να πουν την αλήθεια για τους ψυχικά ασθενείς, οι οποίοι με αγάπη και την κατάλληλη υποστήριξη έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να βρίσκονται και να δρουν εντός της κοινωνίας.

Ο Μ. Χωριανόπουλος κάλεσε τους πολίτες να εκμεταλλευτούν τη δύναμη του διαδικτύου και να πιέσουν τα ΜΜΕ, να είναι πιο προσεκτικά όταν αναφέρονται σε θέματα που έχουν να κάνουν με την ψυχική ασθένεια και επισήμανε ότι θα πρέπει οι αναγνώστες να “στιγματίσουν αυτούς που στιγματίζουν και να τους αναγκάσουν να αλλάξουν”.

Καταλήγοντας, σημείωσε ότι θα πρέπει όλοι να προσπαθήσουμε με επιμονή και συνέπεια για τον αποστιγματισμό καθώς είναι άδικο και δεν ταιριάζει σε μια πολιτισμένη κοινωνία, να αποκλείουμε συνανθρώπους μας, επειδή αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα υγείας.