Το σκεπτικό για την άρνηση εξόδου στο Κουφοντίνα

Σειρά λόγων επικαλείται το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Βόλου, το οποίο με βούλευμά του απέρριψε την τελευταία αίτηση για χορήγηση άδειας στο Δημήτρη Κουφοντίνα. Μάλιστα, το δικαστικό συμβούλιο αναφέρεται σε δηλώσεις του καταδικασθέντα σε 11 ισόβια κάθειρξη για συμμετοχή στη 17Ν, οι οποίες «καταδεικνύουν ένα πρόσωπο, που εμπράκτως και σταθερά αποτάσσεται την έννομη τάξη».

Όπως αναφέρεται στο βούλευμα, οι προηγούμενες κρίσεις για «καλή διαγωγή» του κρατούμενου δεν προκύπτουν από κάποιο στοιχείο, ενώ το αρμόδιο συμβούλιο προχωρά ένα βήμα παραπάνω ερμηνεύοντας τον σωφρονιστικό κώδικα, ως προς το αν οι πολυισοβιτες έχουν δικαίωμα τακτικής άδειας ή όχι. Συγκεκριμένα, τα μέλη του δικαστικού συμβουλίου αναφέρουν στο σκεπτικό του βουλεύματος τους εξής λόγους:

– «δεν είναι δυνατή η χορήγηση τακτικής άδειας στην περίπτωση που ο κρατούμενος έχει καταδικαστεί σε πλείονες της μίας ποινών ισόβιας κάθειρξης». Οι δικαστές ερμηνεύουν τις σχετικές διατάξεις του σωφρονιστικού κώδικα, επισημαίνοντας πως αν ο νομοθέτης ήθελε τη χορήγηση τακτικής άδειας σε καταδικασμένους σε πλείονες της μίας ποινές ισοβίου καθείρξεως, θα το προέβλεπε ρητά. Εφόσον κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, τότε κρίνουν πως «δεν συντρέχει η τυπική προϋπόθεση που θέτει η ως άνω διάταξη για το επιτρεπτό της χορήγησης τακτικής άδειας, αφού όπως προελέχθη, κατά την κρίση του παρόντος Συμβουλίου, δεν είναι δυνατή η χορήγηση τακτικής άδειας στην περίπτωση που ο κρατούμενος έχει καταδικαστεί σε πλείονες της μίας ποινών ισόβιας κάθειρξης».

– ύποπτος τέλεσης νέων αδικημάτων, με την επίκληση ακόμα και δηλώσεων του Δημ. Κουφοντίνα. Το δικαστικό συμβούλιο θέτει και ζήτημα ουσιαστική προϋπόθεσης, αναφέροντας: «Από τις συνθήκες της ατομικής και κοινωνικής κατάστασής του, εκτιμάται ότι υπάρχει κίνδυνος, κατά τη διάρκεια της άδειας, να τελέσει νέα εγκλήματα, ενώ δεν συντρέχουν λόγοι που δικαιολογούν την προσδοκία ότι δεν θα κάνει κακή χρήση αυτής. Όπως προέκυψε ο ανωτέρω κατάδικος, κατά τη διάρκεια της κράτησής του, στις 24-10-2014 και στις 30-5-2018, προέβη σε δηλώσεις που δημοσιεύθηκαν στο διαδίκτυο. Ειδικότερα, ο εν λόγω κατάδικος στις 24-10-2014 απέστειλε στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κείμενο, όπου αναφερόμενος στο κράτος και χαρακτηρίζοντας τον εαυτό του ως αντικαθεστωτικό ανέφερε «Τα σχέδιά τους δεν θα περάσουν. Να αντισταθούμε στην κρατική τρομοκρατία», ενώ στις 30-5-2018, απέστειλε στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, άλλο κείμενο στο οποίο, αφού περιέγραφε τον εαυτό του ως πολιτικό κρατούμενο, ανέφερε τα εξής: «Και επειδή τίποτε και ποτέ δεν μας χαρίστηκε και αυτά που αποκαλούνται δικαιώματα δεν είναι παρά οι κατακτήσεις μακρών και πολύχρονων αγώνων, η μόνη απάντηση που μπορούμε να δώσουμε είναι να ξαναπιάσουμε, μέσα και έξω από τη φυλακή, το κόκκινο νήμα αυτών των αγώνων». Από τις παραπάνω δηλώσεις δεν μπορεί παρά να συνάγεται αρνητικό συμπέρασμα ως προς την πορεία του σωφρονισμού του συγκεκριμένου καταδίκου. Οι δηλώσεις «να αντισταθούμε στην κρατική τρομοκρατία» και «να ξαναπιάσουμε το κόκκινο νήμα αυτών των αγώνων», οι οποίες παραπέμπουν ευθέως στη βία, όχι μόνο δεν αποτελούν ένδειξη μίας πορείας σωφρονισμού και σεβασμού της έννομης τάξης, αλλά αντιθέτως καταδεικνύουν ένα πρόσωπο, που εμπράκτως και σταθερά αποτάσσεται την έννομη τάξη. Οι δηλώσεις αυτές δεν αποτελούν απλά μία ιδεολογική τοποθέτηση του εν λόγω καταδίκου, ούτε μία αυθόρμητη αντίδρασή του υπό ορισμένες συνθήκες συναισθηματικής πίεσης. Τούτο προκύπτει και από το γεγονός ότι την ίδια στάση τήρησε ο εν λόγω κατάδικος και ενώπιον του παρόντος Συμβουλίου. Ειδικότερα, ερωτηθείς ο τελευταίος εάν σέβεται τους κανόνες της έννομης τάξης με βάση τους οποίους οριοθετείται, προσδιορίζεται και λειτουργεί το κοινωνικό σύνολο στο οποίο επιδιώκει να ενταχθεί, έστω και για λίγο, με τη λήψη τακτικής αδείας, απέφυγε συνειδητά να απαντήσει αρνητικά ή θετικά, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι η ιδεολογία του και οι πεποιθήσεις του είναι σταθερές και δεν θα τις αρνηθεί, η ιδεολογία του συγκεκριμένη και σταθερή και ότι ο αγώνας του είναι πάντα ο ίδιος. Επίσης, εξέθεσε ότι κινείται πάντα με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, εντούτοις, όταν ρωτήθηκε εάν σέβεται το ίδιο και την ανθρώπινη ζωή, που αποτελεί υπέρτατο έννομο αγαθό, απέφυγε ομοίως να απαντήσει συγκεκριμένα, επαναλαμβάνοντας ότι σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, και ότι βιώνει δραματικά την αντινομία ανάμεσα στις πράξεις του και στον πόνο των συγγενών των θυμάτων του, που είναι και δικός του».

– Οι προηγούμενες έξι άδειες δεν αναιρούν τη νέα αρνητική απόφαση. Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό του βουλεύματος: «το γεγονός ότι ο εν λόγω κατάδικος, όπως προκύπτει από την από 18-2-2019 εισήγηση της κοινωνικού λειτουργού του εν λόγω σωφρονιστικού καταστήματος επέδειξε καλή διαγωγή κατά τη διάρκεια της κράτησής του σ’ αυτό, ουδόλως μπορεί να συνηγορήσει περί του αντιθέτου, καθώς, στην εισήγηση αυτή, πέραν της αναφοράς ότι κατά τη διάρκεια της κράτησής του ασχολείται με μεταφράσεις κειμένων, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει, ούτε διευκρινίζεται σε τι συνίσταται η καλή αυτή διαγωγή, ενώ η προσαρμογή του στο καθημερινό πρόγραμμα της φυλακής δεν αρκεί από μόνη της ώστε να δικαιολογήσει την προσδοκία της μη κακής χρήσης της άδειας, καθώς εντάσσεται στην σκοπιμότητά του να κάνει χρήση του ευεργετήματος των τακτικών αδειών που του παρέχει ο νόμος και δεν έχει καμία σχέση με το σωφρονισμό του, ο οποίος, όπως προελέχθη, κατά την κρίση του Συμβουλίου τούτου, ουδόλως επιτεύχθηκε».

«Καινοφανή ερμηνεία»

Από την πλευρά της, η συνήγορος Ιωάννα Κούρτοβικ κάνει λογο για μία «καινοφανή ερμηνεία» του σχετικού άρθρου του Σωφρονιστικού Κώδικα , σύμφωνα με την οποία «ο νόμος δεν προβλέπει δικαίωμα άδειας για τους καταδικασμένους σε περισσότερες ποινές ισόβιας κάθειρξης, ερμηνεία αντίθετη με την μέχρι σήμερα νομολογία, πρακτική και θεωρία». Παράλληλα, χαρακτηρίζει αναμενόμενη την απόφαση «ως εκ της μεθόδευσης η οποία είχε προηγηθεί, με τα συνεχή δημοσιεύματα, αναρτήσεις και τις καθημερινές αναφορές του τ.σ. Σκαι στο ζήτημα, αλλά και από την στάση του μειοψηφήσαντα εισαγγελέα, ο οποίος χωρίς να απευθύνει ούτε ένα ερώτημα στον κρατούμενο αποφάνθηκε αρνητικά για την άδεια, με επίκληση 4 παλαιών δηλώσεων του κρατούμενου, με τις οποίες είχε εξοπλισθεί ότι «είναι επικίνδυνος προς τέλεση νέων εγκληματών κατά την διάρκεια της άδειας»(!!!)».

Και καταλήγει η συνήγορος του Δημ. Κουφοντίνα: «Αντίστοιχα, η προβολή πρόσφατης αρθρογραφίας συνταξιούχου εισαγγελικού λειτουργού, γνωστού για τις σκληρές απόψεις του, προείκαζε τις εξελίξεις.

Αναμένεται δε να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στους κρατούμενους των φυλακών, καθώς, με την τυχόν υιοθέτηση της λογικής της αποκλείονται παντελώς από την άδεια, αλλά και από την υφ’ όρον απόλυση οι καταδικασμένοι σε πλέον της μιας ισόβιας κάθειρξης και αυτό αφορά δεκάδες ή και εκατοντάδες εξ αυτών οι οποίοι μέχρι σήμερα απολαμβάνουν κανονικά το δικαίωμα στην άδεια και προσβλέπουν στην έξοδο τους από τη φυλακή με την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου, όπως μέχρι σήμερα τον ξέραμε.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα όσα η νομολογία και η θεωρία έχουν κάνει δεκτά μέχρι σήμερα με τις σχετικές με τα όρια ποινής διατάξεις του νόμου τίθεται από το νομοθέτη ως αναγκαία προϋπόθεση για την περίπτωση της ισόβιας κάθειρξης η πραγματική έκτιση μέρους της ποινής τουλάχιστον 8 χρόνων. Σύμφωνα με αυτές «Η διάταξη με την οποία ορίζεται ότι όταν συντρέχουν περισσότερες ποινές πρόσκαιρης κάθειρξης προβλέπεται η προσμέτρηση των συντρεχουσών ποινών για την άσκηση του δικαιώματος, κατά την κρατούσα άποψη και την εφαρμοζόμενη στην πρακτική ερμηνεία του νόμου , αφορά ποινές πρόσκαιρης κάθειρξης που είναι μετρήσιμες και μπορούν να προσμετρηθούν και δεν ισχύει για την ισόβια κάθειρξη, όπου, ακόμη και όταν συντρέχουν περισσότερες ποινές ισόβιας κάθειρξης είτε ποινές ισόβιας από κοινού με ποινές πρόσκαιρης κάθειρξης, δεν προσμετρώνται, διότι το χρονικό διάστημα των 8 ετών θεωρείται ότι αρκεί για την αξιολόγηση των ουσιαστικών προϋποθέσεων για τη χορήγηση άδειας»-Γνωμοδοτήσεις Εισ. 7/93, 2588/95, Εισαγγελέας Παν. Μπρακουμάτσος στην Ποιν. Δικ. 11/2002 κ.ά. καθώς και όλες οι αποφάσεις του Πειραϊκού Συμβουλίου των φυλακών Κορυδαλλού για άλλους κατηγορούμενους για την υπόθεση της 17Ν και για άλλους πολυισοβίτες».