Αναζητώντας τα λάφυρα του Λούβρου: Ο “υπόκοσμος των κοσμημάτων” της Αμβέρσας

Τις επόμενες ώρες από τη ληστεία του Λούβρου, η βελγική αστυνομία έλαβε ειδοποίηση από τους Γάλλους συναδέλφους της, οι οποίοι τους προειδοποίησαν να βρίσκονται σε επιφυλακή για οποιονδήποτε θα προσπαθούσε να πουλήσει τα κλεμμένα κοσμήματα.

Η ειδοποίηση στάλθηκε μέσω του δικτύου «Pink Diamond», ενός ασφαλούς καναλιού που εποπτεύεται από την ευρωπαϊκή αστυνομική υπηρεσία Europol και ενώνει ερευνητές που ειδικεύονται σε κλοπές αντικειμένων μεγάλης αξίας.

Η Αμβέρσα, η βελγική πόλη-λιμάνι, βρίσκεται στο επίκεντρο του παγκόσμιου εμπορίου διαμαντιών από τον 16ο αιώνα. Οι έμποροί της διακίνησαν πέρυσι σχεδόν 25 δισεκατομμύρια δολάρια σε πολύτιμους λίθους. Ωστόσο, τα τελευταία 30 χρόνια, η Αμβέρσα παλεύει να ελέγξει έναν αυξανόμενο υπόκοσμο, όπου λειτουργούν εκατοντάδες καταστήματα χρυσού και κοσμημάτων, κυρίως από άτομα γεωργιανής καταγωγής, σύμφωνα με την αστυνομία, τους εισαγγελείς, τα δικαστικά αρχεία και τα δημοτικά έγγραφα από το Βέλγιο και τη Γαλλία.

Αν και τα περισσότερα από αυτά τα καταστήματα είναι νόμιμες επιχειρήσεις, ορισμένα προσφέρουν σε εγκληματίες από όλη την Ευρώπη ένα κανάλι για να πουλήσουν κλεμμένο χρυσό ή κοσμήματα — μια διαδικασία γνωστή ως «fencing» (ξεπούλημα κλοπιμαίων).

Οι γαλλικές αρχές ερευνούν τέσσερα άτομα για τη ληστεία του Λούβρου, αλλά ακόμη δεν έχουν ανακτήσει τα κοσμήματα αξίας 102 εκατομμυρίων δολαρίων. Δεν έχουν δώσει λεπτομέρειες για την πορεία των ερευνών. Όταν ρωτήθηκαν εάν η Αμβέρσα είναι στο επίκεντρο της γαλλικής έρευνας, το γραφείο του εισαγγελέα του Παρισιού απάντησε: «Εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα».

Η αστυνομία της Αμβέρσας κινητοποιήθηκε αμέσως μετά την ειδοποίηση του «Pink Diamond», είπαν οι δύο αστυνομικοί. «Από τη στιγμή που συνέβη αυτό… ειδικά στην Αμβέρσα, με όλα τα καταστήματα κοσμημάτων, ήμασταν σε επιφυλακή», είπε ο ένας.

Οι αστυνομικοί εξέτασαν βιντεοληπτικό υλικό αναζητώντας γαλλικές πινακίδες και αξιοποίησαν πληροφοριοδότες για να εντοπίσουν όποιον προσπαθούσε να πουλήσει τα κοσμήματα. Προειδοποίησαν επίσης ορισμένους κοσμηματοπώλες να μην αγγίξουν τη «διάσημη λεία».

Η ομοσπονδιακή αστυνομία του Βελγίου αρνήθηκε να σχολιάσει, επικαλούμενη τη συνεχιζόμενη γαλλική έρευνα, σημειώνει το Reuters.

Δύο κόσμοι στην ίδια “γειτονιά των διαμαντιών”

Οι Γεωργιανοί έμποροι άρχισαν να εγκαθίστανται στην Αμβέρσα τη δεκαετία του 1990, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, σύμφωνα με την αστυνομία. Πολλοί είχαν εμπειρία στο εμπόριο μετάλλων και βαθιές σχέσεις με τους εβραίους εμπόρους διαμαντιών της πόλης. Σήμερα λειτουργούν περίπου 300 καταστήματα κοσμημάτων, εκ των οποίων το ένα τέταρτο εμπλέκεται στο «fencing» κλεμμένων προϊόντων, σύμφωνα με τους δύο αστυνομικούς.

Το Antwerp World Diamond Centre, ο φορέας που εκπροσωπεί τους εμπόρους χονδρικής, δήλωσε στο Reuters ότι η φήμη του «κάποιες φορές κινδυνεύει» επειδή συνδέεται με κοσμηματοπώλες που έχουν «αμφισβητήσιμες πρακτικές νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες».

Ο τομέας των διαμαντιών στην Αμβέρσα ήδη αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω της απαγόρευσης των ρωσικών πολύτιμων λίθων από τις χώρες του G7 και της εισροής εργαστηριακών διαμαντιών, που έχουν οδηγήσει σε ιστορικά χαμηλές τιμές και εκκλήσεις για οικονομική στήριξη του κλάδου.

Ωστόσο, για κάποιους κοσμηματοπώλες, οι δουλειές ανθούν.

Ορισμένοι ύποπτοι «fences» κυκλοφορούν με πολυτελή αυτοκίνητα, ανοίγουν τακτικά νέα καταστήματα και αγοράζουν ακριβά ακίνητα στο εξωτερικό, είπε ένας από τους αστυνομικούς.
«Εδώ υπάρχουν ξεκάθαρα δύο κόσμοι», είπε. «Αυτοί που δουλεύουν σκληρά, νόμιμα, και παλεύουν να επιβιώσουν — και αυτοί που προφανώς κάνουν καλές δουλειές στην ίδια γειτονιά πουλώντας τα ίδια προϊόντα».

Ο δικηγόρος Kris Luyckx, που έχει υπερασπιστεί πολλούς κοσμηματοπώλες γεωργιανής καταγωγής, δήλωσε ότι οι κανονισμοί συμμόρφωσης είναι αυστηροί και οι κοσμηματοπώλες υπόκεινται σε τακτικούς αστυνομικούς ελέγχους.

Ένα σταθερό κανάλι εγκλήματος

Το έγκλημα στη Γαλλία έχει αποδειχθεί σταθερή πηγή εισοδήματος για κοσμηματοπώλες της Αμβέρσας, σύμφωνα με Γάλλους και Βέλγους αστυνομικούς.

Μετά τη ληστεία της Κιμ Καρντάσιαν στο ξενοδοχείο της στο Παρίσι το 2016, ο εγκέφαλος της υπόθεσης ομολόγησε ότι πούλησε τον λιωμένο χρυσό και τα διαμάντια της στην Αμβέρσα για πάνω από 25.000 ευρώ, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα. Οι γαλλικές και βελγικές αρχές πιστεύουν ότι η λεία αγοράστηκε από Γεωργιανούς «fences», αν και κανείς δεν κατηγορήθηκε, καθώς τα κοσμήματα δεν ανακτήθηκαν ποτέ.

Έκτοτε, περισσότερες από έξι έρευνες σε Γαλλία και Βέλγιο έχουν αποκαλύψει ένα εγκληματικό δίκτυο μεταξύ των δύο χωρών, στο οποίο διαρρήκτες από τα Βαλκάνια παραδίδουν τα κλοπιμαία σε μεταφορείς στη Γαλλία, οι οποίοι τα μεταφέρουν σε αγοραστές στην Αμβέρσα.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι αγοραστές ήταν Γεωργιανοί, είπαν οι Βέλγοι αστυνομικοί.

Η Yakout Boudali, επικεφαλής πληροφοριών της Κεντρικής Υπηρεσίας της Γαλλικής Χωροφυλακής για την Καταπολέμηση της Εγκληματικότητας — της μονάδας που διεξήγαγε τρεις από τις έρευνες για τη μεταφορά κλοπιμαίων από τη Γαλλία στο Βέλγιο — δήλωσε ότι τουλάχιστον σε δύο από αυτές τις περιπτώσεις, οι «fences» της Αμβέρσας ήταν «γεωργιανής υπηκοότητας ή διπλής υπηκοότητας».

Ωστόσο, προειδοποίησε να μην υπάρξει «στιγματισμός» των Γεωργιανών ή της Αμβέρσας, σημειώνοντας ότι ομάδες με έδρα τη Ρουμανία δραστηριοποιούνται ολοένα και περισσότερο.

Ναρκωτικά και διαμάντια

Το παράνομο εμπόριο κοσμημάτων στην Αμβέρσα επιδεινώνει τα προβλήματα μιας πόλης που ήδη δίνει μάχη με τα ναρκωτικά, καθώς συμμορίες χρησιμοποιούν το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης για να εισάγουν τόνους κοκαΐνης. Σε μια ανοικτή επιστολή που δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα στον ιστότοπο των βελγικών δικαστηρίων, ένας ανώνυμος δικαστής της Αμβέρσας προειδοποίησε ότι η χώρα βρίσκεται «στο χείλος του να γίνει ναρκο-κράτος».

Η Αμβέρσα ίδρυσε το 2021 μια ειδική αστυνομική δύναμη για την εποπτεία του τομέα των διαμαντιών και των κοσμημάτων. Σε μια αναφορά της εποχής, που παραμένει η πιο εκτενής επίσημη καταγραφή του παράνομου εμπορίου, το γραφείο του δημάρχου προειδοποιούσε για «ισχυρή σύνδεση μεταξύ “κοσμηματοπωλών” – απατεώνων και του εγκληματικού περιβάλλοντος των ναρκωτικών».

Στην ίδια έκθεση σημειωνόταν ότι οι κοσμηματοπώλες ήταν «ύποπτοι για ξέπλυμα εκατομμυρίων ευρώ από εγκληματικά έσοδα».

Η ομερτά (νόμος της σιωπής) που επικρατεί μεταξύ πολλών Γεωργιανών κοσμηματοπωλών και Ινδών εμπόρων διαμαντιών καθιστά δύσκολη τη διείσδυση σε αυτές τις κοινότητες, σύμφωνα με αξιωματικούς της αστυνομίας.

Πολύ “καυτά” για να πωληθούν τα κοσμήματα του Λούβρου;

Η πώληση κλεμμένων κοσμημάτων στην Αμβέρσα είναι συνήθως γρήγορη και εύκολη υπόθεση, σύμφωνα με τους δύο αξιωματικούς.

Οι κοσμηματοπώλες ελέγχουν το χρυσό, τα πετράδια ή τα ρολόγια, ορίζουν τιμή και πληρώνουν μετρητά. Μόλις αγοραστούν, τα αντικείμενα εξαφανίζονται. Σε μικρά εργαστήρια στο πίσω μέρος των καταστημάτων, ο χρυσός λιώνεται σε τούβλα του ενός κιλού — περίπου στο μέγεθος κινητού τηλεφώνου.

Ωστόσο, τα κοσμήματα του Λούβρου μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνα ακόμα και για τους πιο ριψοκίνδυνους εμπόρους της Αμβέρσας.

Ήταν κυρίως τοποθετημένα σε ασήμι, όχι σε χρυσό, οπότε η αξία τους για λιώσιμο είναι χαμηλή. Τα μεγάλα ζαφείρια και διαμάντια τους είναι άμεσα αναγνωρίσιμα, κάτι που σημαίνει ότι το μικρό δίκτυο των τεχνιτών και κοπτών της Αμβέρσας δεν θα τα αγγίξει. Το ίδιο ισχύει και για τα μαργαριτάρια, για τα οποία υπάρχει ελάχιστος αριθμός πιθανών αγοραστών.