Ανοίγει ξανά το θέατρο της Μαριούπολης – “Χορός πάνω σε οστά”

Ανοίγει ξανά τις πόρτες του το θέατρο της Μαριούπολης, το οποίο καταστράφηκε από ρωσικό αεροπορικό πλήγμα το 2022 ενώ εκατοντάδες πολίτες είχαν καταφύγει στο υπόγειο, με τις ρωσικές αρχές να προβάλλουν την ανοικοδόμηση ως σημάδι ανανέωσης, ενώ πρώην ηθοποιοί του θεάτρου καταγγέλλουν την επαναλειτουργία ως «χορό πάνω σε οστά».

Όπως γράφει ο Guardian, το Κρεμλίνο έχει μετατρέψει την ανοικοδόμηση της Μαριούπολης σε «σημαία» της κυριαρχίας του στην κατεχόμενη Ουκρανία, αλλά η ρωσική εποπτεία συνοδεύεται από συλλήψεις ή εξορία επικριτών, καθώς και από κατασχέσεις περιουσιών που έχουν στερήσει χιλιάδες Ουκρανούς από τα διαμερίσματά τους που νόμιμα κατείχαν.

Το Δραματικό Θέατρο της Μαριούπολης αναμένεται να ανοίξει μέχρι το τέλος του μήνα με την παράσταση «Το Κόκκινο Λουλούδι», ένα ρωσικό παραμύθι, μετά από δύο χρόνια ανοικοδόμησης σχεδόν από την αρχή. «Το θέατρο αναγεννιέται μαζί με τη Μαριούπολη. Ρωσικά και σοβιετικά κλασικά επιστρέφουν στη σκηνή», ανέφερε το θέατρο σε ανακοίνωσή του για τα μελλοντικά του σχέδια.

Ο Evgeny Sosnovsky, φωτογράφος από τη Μαριούπολη που συνεργάστηκε εκτενώς με το θέατρο αλλά μετακόμισε στο Κίεβο μετά την κατάληψη της πόλης από τη Ρωσία, δήλωσε: «Δεν μπορώ να βρω άλλη λέξη από κυνικότητα. Θα έπρεπε να υπάρχει ένα μνημείο στο χώρο, στη μνήμη των κατοίκων της Μαριούπολης που πέθαναν κατά την κατάληψη της πόλης από τη Ρωσία, όχι ένας χώρος ψυχαγωγίας».

Η επίθεση στο θέατρο παραμένει ένα από τα πιο διαβόητα περιστατικά του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, με το κτήριο να στοχεύεται παρά το γεγονός ότι η λέξη «ΠΑΙΔΙΑ» είχε γραφτεί με μεγάλα γράμματα στην πλατεία μπροστά του. Τουλάχιστον δώδεκα άνθρωποι επιβεβαιώθηκε ότι πέθαναν, αλλά ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανόν πολύ μεγαλύτερος.

Η Ρωσία αρνείται ότι χτύπησε το θέατρο και υποστηρίζει ότι η ζημιά προκλήθηκε από έκρηξη μέσα στο κτήριο, αλλά πολλές ανεξάρτητες έρευνες υποδεικνύουν ότι υπεύθυνες ήταν ρωσικές αεροβόμβες. Η Amnesty International κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η καταστροφή «πιθανόν προκλήθηκε σκόπιμα από τις ρωσικές δυνάμεις που στόχευαν αμάχους» και ότι η επίθεση θα έπρεπε να διερευνηθεί ως έγκλημα πολέμου.

«Να έχεις ψυχαγωγία, τραγούδια και χορούς πάνω σε όλα τα κόκαλα; Έχω την αίσθηση ότι οι ψυχές των ανθρώπων που πέθαναν εκεί δεν θα τους αφήσουν να παρουσιάσουν καλά το έργο», δήλωσε η Vira Lebedynska, πρώην ηθοποιός του θεάτρου.

Η Lebedynska βρίσκεται τώρα με μια μικρή ομάδα πρώην ηθοποιών στη δυτική ουκρανική πόλη Ουχχόροντ. Το κύριο έργο τους έχει τίτλο «Mariupol Drama», βασισμένο στα γεγονότα του Φεβρουαρίου και Μαρτίου στο θέατρο, και περιοδεύει στην Ευρώπη τον τελευταίο χρόνο.

«Στην αρχή ήταν πολύ δύσκολο να παίξουμε αυτό το έργο και αναρωτιόμουν γιατί πρέπει να θυμάμαι όλα αυτά, αλλά συνέχισα και συνειδητοποίησα ότι ήταν η αποστολή μου να πω στον κόσμο τι συνέβη εκεί», είπε η Lebedynska.

Ωστόσο, πολλοί άλλοι ηθοποιοί παρέμειναν στη Μαριούπολη και συνεργάζονται με το νέο θέατρο. «Για αυτούς, το κύριο είναι να παίζουν στη σκηνή και όλα τα άλλα είναι αδιάφορα. ‘Είμαστε έξω από την πολιτική’ είναι η αρχή τους. Δεν τους ενδιαφέρει αν είναι στη Ρωσία ή στην Ουκρανία», δήλωσε ο Sosnovsky.

Η πρώην διευθύντρια του θεάτρου παρέμεινε στη Μαριούπολη αλλά υποβιβάστηκε για να διευθύνει την ορχήστρα, ενώ οι ρωσικές αρχές όρισαν τον Igor Solonin, πρώην αναπληρωτή διευθυντή του Τσίρκου του Ντονέτσκ, ως νέο επικεφαλής. Σε συνέντευξη νωρίτερα φέτος, ο Solonin επανέλαβε τις ισχυρισμούς ότι το κτήριο καταστράφηκε από έκρηξη από μέσα.

Η Ρωσία έχει πραγματοποιήσει μεγάλο πρόγραμμα ανοικοδόμησης στη Μαριούπολη, μετά την εισβολή που μετέτρεψε μεγάλο μέρος της πόλης σε ερείπια. Ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, υπέγραψε νωρίτερα φέτος διάταγμα που επιτρέπει στις αρχές των κατεχόμενων περιοχών να κατάσχουν σπίτια που έμειναν άδεια μετά την εκκένωση ή τον θάνατο των ιδιοκτητών.

Σύμφωνα με το έγγραφο, οι κατοικίες που θεωρούνται «χωρίς ιδιοκτήτη» θα αναγνωρίζονται ως περιουσία των περιφερειακών αρχών. Αποζημίωση είναι δυνατή μόνο για όσους αποκτήσουν ρωσική υπηκοότητα. Υπάρχουν πλέον περισσότερα από 12.000 διαμερίσματα στη λίστα των «χωρίς ιδιοκτήτη», σύμφωνα με αρχεία των ρωσικών αρχών της Μαριούπολης.

Πολλοί πρώην κάτοικοι δήλωσαν στο Guardian ότι η περιουσία τους έχει κατασχεθεί ή πρόκειται να κατασχεθεί. Ο Sosnovsky είπε ότι το διαμέρισμά του στη Μαριούπολη βρέθηκε στη λίστα «χωρίς ιδιοκτήτη» και αποδέχτηκε ότι θα το χάσει.

Μια γυναίκα από τη Μαριούπολη, που ζήτησε να μην αναφερθεί το όνομά της, δήλωσε ότι είχε αγοράσει το «διαμέρισμα των ονείρων της», ένα μέτριο διαμέρισμα σε σοβιετικό συγκρότημα, και είχε προγραμματίσει ανακαινίσεις λίγες μέρες πριν από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας το 2022. Το διαμέρισμα υπέστη ζημιές κατά τις μάχες, αλλά έχει επισκευαστεί από τις ρωσικές αρχές. Παρά την εξουσιοδότηση στον πατέρα της για να το πάρει, της είπαν ότι δεν μπορεί να μεταβιβάσει την ιδιοκτησία χωρίς να αποκτήσει ρωσική υπηκοότητα.

Η Lebedynska δήλωσε ότι το διαμέρισμά της στη Μαριούπολη διασώθηκε σχετικά ανέπαφο, με λίγα σπασμένα παράθυρα. «Δεν με ενδιαφέρει ποιος βρίσκεται εκεί. Ακόμη και αν υπήρχε θεωρητική πιθανότητα, δεν θα ήθελα να το πουλήσω. Έχω κλείσει αυτό το μέρος στη ζωή μου. Ας απολαύσουν τον ‘Ρωσικό Κόσμο’ τους», είπε.