CNN: Πώς ο σκιώδης στόλος της Ρωσίας κατασκοπεύει τα ευρωπαϊκά ύδατα

Ρώσοι πράκτορες με στενές σχέσεις με τις ένοπλες δυνάμεις και τις υπηρεσίες ασφαλείας της χώρας έχουν αναλάβει κατασκοπευτικές δραστηριότητες στα ευρωπαϊκά ύδατα, δουλεύοντας κρυφά πάνω σε πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο.

Αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτει ρεπορτάζ του CNN, βασισμένο σε πληροφορίες από τις δυτικές και ουκρανικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία το 2022, η Ρωσία έχει συγκροτήσει έναν τεράστιο, αόρατο στόλο εκατοντάδων δεξαμενόπλοιων. Αυτά τα πλοία μεταφέρουν το ρωσικό πετρέλαιο από τα λιμάνια της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας, παρακάμπτοντας τις δυτικές κυρώσεις και αποφέροντας στο Κρεμλίνο εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.

Όπως αποκαλύπτουν πρόσφατες αναφορές της ουκρανικής υπηρεσίας πληροφοριών, ορισμένα από αυτά τα πλοία (συχνά καταχωρημένα σε άλλες χώρες) δέχθηκαν νέα μέλη πληρώματος λίγο πριν από την αναχώρησή τους από τα λιμάνια.

Το CNN έχει στη διάθεσή του δύο καταστάσεις πληρωμάτων αυτών των πλοίων στις οποίες, αν και οι περισσότεροι ναυτικοί είναι από χώρες όπως η Κίνα, η Μιανμάρ και το Μπαγκλαντές, τα ονόματα δύο Ρώσων προστίθενται στο τέλος της λίστας, μαζί με τα στοιχεία των διαβατηρίων τους.

Η παρουσία Ρώσων με στρατιωτικό υπόβαθρο στις ομάδες του σκιώδους στόλου προκαλεί ανησυχία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αφού υπογραμμίζει την αλαζονεία με την οποία το Κρεμλίνο συνεχίζει να εφαρμόζει τις στρατηγικές του.

Η Moran Security και η σκιώδης δραστηριότητα στη Βαλτική

Σύμφωνα με πολλαπλές πηγές πληροφοριών, αρκετοί από αυτούς τους άνδρες εργάζονται για την εταιρεία Moran Security, μια μυστική ρωσική εταιρεία ασφαλείας. Μερικοί εξ αυτών έχουν ιστορικό συνεργασίας με ρωσικές ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες, όπως η διαβόητη Wagner.

Η Moran Security, η οποία ιδρύθηκε το 2009, είναι μια ιδιωτική εταιρεία που έχει στενές σχέσεις με τον ρωσικό στρατό και τις υπηρεσίες πληροφοριών. Το 2024, η εταιρεία μπήκε στη μαύρη λίστα του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ για την παροχή “εξοπλισμένων υπηρεσιών ασφαλείας” σε ρωσικές κρατικές επιχειρήσεις, εντείνοντας την πίεση στη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η παρουσία Ρώσων στρατιωτικών στελεχών στην ομάδα του σκιώδους στόλου ενισχύει την ανησυχία ότι αυτές οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν κατασκοπεία και πιθανές επιθέσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Τα πλοία του σκιώδους στόλου διασχίζουν συχνά τη Βαλτική Θάλασσα, μια περιοχή στρατηγικής σημασίας που συνορεύει με χώρες του ΝΑΤΟ, όπως η Δανία και η Σουηδία, των οποίων οι αρχές παρακολουθούν στενά αυτές τις δραστηριότητες.

Δανοί ναυτικοί, οι οποίοι βοηθούν τα πλοία να περάσουν τα στενά, αναφέρουν ότι συχνά υπάρχουν Ρώσοι στο πλήρωμα που φαίνονται να είναι επικεφαλής και να είναι εχθρικοί προς τους ελεγκτές.

Ο Bjarne Caesar Skinnerup, ένας έμπειρος αξιωματικός της υπηρεσίας πιλότων της Δανίας, εξηγεί ότι έχει παρατηρήσει τουλάχιστον δύο πλοία του σκιώδους στόλου, όπου το πλήρωμα είναι κυρίως μη-Ρώσοι, αλλά οι Ρώσοι μέλη του πληρώματος φαίνεται να έχουν την απόλυτη εξουσία πάνω στο πλοίο, ακόμα και μεγαλύτερη από τον ίδιο τον καπετάνιο.

Η δραστηριότητα των Ρώσων σε αυτά τα πλοία δεν περιορίζεται μόνο στην κατασκοπεία, αλλά και σε πιο σκοτεινές πρακτικές, όπως το σαμποτάζ και η υπονόμευση ευρωπαϊκών υποδομών.

Για παράδειγμα, στις 22 Σεπτεμβρίου, δύο ημέρες μετά την αναχώρηση του πλοίου Boracay από το λιμάνι του Primorsk, εμφανίστηκαν drones κοντά στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης και σε στρατιωτικές βάσεις της Δανίας. Οι δανικές αρχές ερευνούν αν τα drones εκτοξεύθηκαν από πλοία στην περιοχή, χωρίς να αποκαλύπτουν ποια ακριβώς πλοία ενεπλάκησαν.

Αυτή η σύμπτωση θεωρείται ύποπτη από δυτικούς αξιωματούχους, ενώ η παρουσία του Boracay στην περιοχή των drone επιθέσεων ενισχύει την υποψία ότι μπορεί να είχε εμπλοκή.

Οι “σκοτεινές” διασυνδέσεις με τη Wagner

Η εταιρεία Moran Security έχει στενές συνδέσεις με την ομάδα Wagner, την αμφιλεγόμενη ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία της Ρωσίας. Οι πρώην διευθυντές της Moran, Evgeny Sidorov και Vadim Gusev, ίδρυσαν το 2013 την Slavonic Corps, την οποία αργότερα απορρόφησε η Wagner.

Η ιστοσελίδα της Moran αναφέρει ότι η εταιρεία αναζητά στρατιωτικούς που έχουν υπηρετήσει σε ειδικές δυνάμεις, όπως η GRU (στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Ρωσίας).

Η εταιρεία έχει αναλάβει έργα σε περιοχές όπως η Συρία και η Αφρική, υποστηρίζοντας (σύμφωνα με τις ουκρανικές υπηρεσίες πληροφοριών) το καθεστώς του Άσαντ, σε συνεργασία με τη Wagner. Η σχέση αυτή ενισχύει την υπόθεση ότι η Moran, παρά την πρόφαση της ασφάλειας, είναι εμπλεκόμενη σε πιο σκοτεινές και επικίνδυνες δραστηριότητες.

Η διεύρυνση της σκιώδους ναυτιλίας και η εμπλοκή της Ρωσίας σε κατασκοπευτικές και ενέργειες σαμποτάζ στην Ευρώπη θέτουν τη διεθνή κοινότητα μπροστά σε έναν δύσκολο ηθικό και στρατηγικό δίλημμα. Πρέπει να ενισχυθούν οι προσπάθειες συντονισμού και να αναληφθούν αυστηρότερες διεθνείς δράσεις για την επιβολή κυρώσεων σε πλοία χωρίς νόμιμα έγγραφα ή ασφάλιση.