Δασμοί: Διχασμένη η Ευρώπη με το τελεσίγραφο Τραμπ – Αδειάζει η κλεψύδρα για την εμπορική συμφωνία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισέρχεται σε μια κρίσιμη εβδομάδα, καθώς απομένουν μόλις δύο ημέρες διαπραγματεύσεων με την Ουάσινγκτον για την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας, προκειμένου να αποτραπεί η απειλή του Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή δασμών 50% στις εισαγωγές από την ΕΕ στις ΗΠΑ.

Η επιδίωξη της ΕΕ είναι να επιτευχθεί μια προσωρινή εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, που θα διατηρεί βασικό δασμό 10% στις περισσότερες εξαγωγές, σύμφωνα με την ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στους πρεσβευτές της ΕΕ την Παρασκευή (4/7).

Η ανακοίνωση ήρθε μετά από τον κρίσιμο γύρο συνομιλιών στην Ουάσινγκτον την Πέμπτη, κατά τον οποίο ο Επίτροπος Εμπορίου Μαρός Σέφτσοβιτς επιδίωξε να αποτρέψει την απειλή του προέδρου Τραμπ για επιβολή δασμών 50% σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα από τις 9 Ιουλίου, αν δεν υπάρξει συμφωνία.

Εκτός από τη διατήρηση του βασικού δασμού, σύμφωνα με δύο εθνικούς αξιωματούχους που επικαλείται το POLITICO, εξετάζεται η παροχή ειδικών εξαιρέσεων για συγκεκριμένους βιομηχανικούς τομείς, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία.

Ωστόσο, το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων θεωρήθηκε κατώτερο των προσδοκιών στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς η διαπραγματευτική ομάδα της Κομισιόν είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα υπήρχε άμεση ανακούφιση για κάποιους τομείς. Προς το παρόν, οι ΗΠΑ διατηρούν δασμούς 25% στα αυτοκίνητα και 50% στον χάλυβα και στο αλουμίνιο.

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, οι διαπραγματεύσεις – οι οποίες συνεχίστηκαν και μέσα στο Σαββατοκύριακο – επικεντρώνονται σε 15 με 18 συμφωνίες με σημαντικούς εταίρους, ενώ ο Τραμπ έχει προειδοποιήσει για επιβολή δασμών έως και 70% σε άλλες χώρες.

Η αβεβαιότητα που δημιουργεί η στάση της Ουάσινγκτον έχει προκαλέσει αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία. Οι επιχειρήσεις έχουν παγώσει τις επενδύσεις τους και το δολάριο κατέγραψε τη χειρότερη απόδοσή του εδώ και 50 χρόνια κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους. Μετρώντας αντίστροφα προς την προθεσμία της 9ης Ιουλίου που έθεσε ο Τραμπ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένει αβέβαιη για το πώς θα αντιμετωπιστεί η Ένωση, με διακύβευμα εμπορικές συναλλαγές ύψους 1,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ.

«Μεταξύ των κρατών-μελών, το μεγάλο ερώτημα είναι αν πρέπει να κλείσουμε συμφωνία με κάθε κόστος για να αποφύγουμε εμπορικό πόλεμο, ή να δείξουμε πυγμή αν η συμφωνία δεν είναι επαρκής», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης στη βρετανική The Guardian.

Διχασμός στην Ευρώπη και τα ενδεχόμενα που βρίσκονται στο τραπέζι

Παρά τις εντατικές διαπραγματεύσεις, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καλείται να διαχειριστεί εσωτερικές διαφωνίες εντός της ΕΕ σχετικά με την κατεύθυνση των συνομιλιών. Τρεις διπλωμάτες δήλωσαν στο POLITICO ότι όλα τα ενδεχόμενα – ακόμα και η μη επίτευξη συμφωνίας – παραμένουν ανοιχτά.

Σύμφωνα με πληροφορίες από δύο εθνικούς αξιωματούχους, η αμερικανική πλευρά απείλησε την ΕΕ με επιπλέον δασμούς 17% στις εισαγωγές τροφίμων, επιβεβαιώνοντας σχετικό δημοσίευμα των Financial Times.

Πριν δεσμευτεί για μια προκαταρκτική συμφωνία, η φον ντερ Λάιεν επρόκειτο να προχωρήσει σε συνομιλίες μεμονωμένα με Ευρωπαίους ηγέτες μέσα στο Σαββατοκύριακο, ώστε να καθοριστεί η τελική στάση της Ένωσης.

Από την άλλη πλευρά, ο Τραμπ αναμένεται να συσκεφθεί με τους συμβούλους του τη Δευτέρα, σύμφωνα με δύο Ευρωπαίους διπλωμάτες, κάτι που σημαίνει πως η όποια επίσημη ανακοίνωση αναμένεται αργότερα.

Η στρατηγική του Τραμπ

Σύμφωνα με την εκτίμηση της Κομισιόν, ο Τραμπ φαίνεται να κατηγοριοποιεί τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ σε τρεις ομάδες:

Πρώτη κατηγορία: Χώρες με τις οποίες έχει υπάρξει προκαταρκτική συμφωνία. Εκεί παραμένουν οι προσωρινοί δασμοί, με προοπτική περαιτέρω ελάφρυνσης στο μέλλον.

Δεύτερη κατηγορία: Χώρες χωρίς συμφωνία, όπου επανέρχονται οι ειδικοί δασμοί που είχαν ανακοινωθεί τον Απρίλιο – για την ΕΕ, 20%.

Τρίτη κατηγορία: Χώρες με προβληματικές διαπραγματεύσεις, όπου διατηρούνται υψηλοί δασμοί επ’ αόριστον.

Η φον ντερ Λάιεν προετοίμασε το έδαφος την Πέμπτη για μια συμφωνία “επί της αρχής”, η οποία θα θυμίζει τη συμφωνία που πέτυχε το Ηνωμένο Βασίλειο με την Ουάσινγκτον – βασικός δασμός, εξαιρέσεις για αυτοκίνητα και χάλυβα, ενώ οι συνομιλίες για πλήρη συμφωνία συνεχίζονται.

Αρκετοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες αρχικά χαρακτήρισαν τη συμφωνία του Ηνωμένου Βασιλείου ως αδύναμη και νομικά αμφιλεγόμενη με βάση τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ελπίζοντας ότι το οικονομικό βάρος της ΕΕ – με διασυνοριακό εμπόριο ύψους 1,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ, έναντι των 314 δισ. λιρών (363 δισ. ευρώ) του ΗΒ – θα της επέτρεπε να πετύχει καλύτερους όρους. Πλέον, όμως, αντιλαμβάνονται ότι μια στοιχειώδης συμφωνία ίσως είναι το καλύτερο που μπορεί να επιτευχθεί.

Ενδοευρωπαϊκές διαφωνίες και στο περιθώριο αντίποινα

Ορισμένα κράτη-μέλη είχαν προειδοποιήσει πριν από την ενημέρωση της Παρασκευής ότι μια τέτοια προκαταρκτική συμφωνία δεν είναι αποδεκτή χωρίς άμεση δέσμευση του Τραμπ για ανακούφιση σε βασικούς βιομηχανικούς τομείς.

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς πιέζει για ταχεία συμφωνία και μείωση δασμών για τις βασικές εξαγωγές της Γερμανίας. Αντίθετα, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Δανία ζητούν από την Κομισιόν να διεκδικήσει μια πιο ισορροπημένη συμφωνία με τις ΗΠΑ.

Παράλληλα, η ΕΕ κρατά στο περιθώριο ένα δεύτερο πακέτο αντιποίνων αξίας 100 δισ. ευρώ απέναντι στους αμερικανικούς δασμούς, ώστε να μην δοθεί η εντύπωση ότι επιδιώκει κλιμάκωση της διατλαντικής εμπορικής διαμάχης.