Δασμοί ΕΕ – ΗΠΑ: Πέντε βασικά σημεία της νέας εμπορικής συμφωνίας

Ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάζει ως προσωπική του νίκη τη νέα εμπορική συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επιβάλλει δασμούς 15% στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ και ταυτόχρονα δεσμεύει το ευρωπαϊκό μπλοκ να προχωρήσει σε κολοσσιαίες επενδύσεις στον αμερικανικό ενεργειακό και αμυντικό τομέα. Η συμφωνία αποτρέπει προσωρινά έναν πλήρη εμπορικό πόλεμο μεταξύ των δύο πλευρών, ωστόσο προκαλεί σκεπτικισμό στις Βρυξέλλες, αφού οι όροι της θεωρούνται μονόπλευροι.

Παρόλο που ο δασμός του 15% είναι μισός από εκείνον με τον οποίο απειλούσε ο Τραμπ την ΕΕ, δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν απογοητευτεί. Όταν το Ηνωμένο Βασίλειο αποδέχθηκε δασμούς 10% στη δική του εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ τον Μάιο, αναφέρθηκε ευρέως ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θεώρησαν τη συμφωνία κακή την εν λόγω συμφωνία.

Η ΕΕ συμφώνησε επίσης να αγοράσει, μέσα σε τρία χρόνια, προϊόντα ενέργειας από τις ΗΠΑ αξίας 750 δισ. δολαρίων (560 δισ. λιρών) –συμπεριλαμβανομένου πετρελαίου, φυσικού αερίου, πυρηνικών καυσίμων και ημιαγωγών, καθώς και υγροποιημένου φυσικού αερίου– ενώ ταυτόχρονα δεσμεύτηκε να επενδύσει 600 δισ. δολάρια (446 δισ. λίρες) στις ΗΠΑ, μεταξύ άλλων και σε αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Τραμπ.

Αναλυτής χαρακτήρισε τη συμφωνία «μεγάλη νίκη» για τον Αμερικανό πρόεδρο, ενώ δεν ήταν σαφές τι αποκόμισε η ΕΕ. «Δασμός 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, αναγκαστικές αγορές αμερικανικής ενέργειας και στρατιωτικού εξοπλισμού, και μηδενική ανταπόδοση από την Ευρώπη – αυτό δεν είναι διαπραγμάτευση, είναι η τέχνη της συμφωνίας», δήλωσε, σύμφωνα με τον Guardian, ο Πρασάντ Νεουάχα, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής επιτοκίων στην περιοχή Ασίας – Ειρηνικού της TD Securities.

Πέντε βασικά σημεία:

1. Παραμένει η αβεβαιότητα σε αρκετούς κλάδους

Οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν σε ισχύ δασμό 50% στον χάλυβα και το αλουμίνιο, σύμφωνα με τον Τραμπ, αν και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι οι δασμοί για τον χάλυβα μπορεί να αντικατασταθούν με σύστημα ποσοστώσεων μέσω περαιτέρω διαπραγματεύσεων.

Υπήρξε επίσης σύγχυση σχετικά με τα φαρμακευτικά προϊόντα: ενώ ο Τραμπ δήλωσε ότι ο κλάδος δεν θα περιλαμβάνεται, ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος αργότερα επιβεβαίωσε ότι τελικά καλύπτεται από τον δασμό του 15%.

Σύμφωνα με τη φον ντερ Λάιεν, μηδενικοί δασμοί θα ισχύουν για διάφορες κατηγορίες προϊόντων συμπεριλαμβανομένων «όλων των αεροσκαφών και των εξαρτημάτων τους, ορισμένων χημικών προϊόντων, ορισμένων γενοσήμων, εξοπλισμού για ημιαγωγούς, ορισμένων αγροτικών προϊόντων, φυσικών πόρων και κρίσιμων πρώτων υλών». Ωστόσο, η αβεβαιότητα παραμένει για κάποιους κλάδους καθώς η ανακοίνωση της συμφωνίας την Κυριακή δεν αποσαφήνιζε τι θα ισχύσει για τους δασμούς στα ευρωπαϊκά κρασιά και τα οινοπνευματώδη στις ΗΠΑ.

2. Ο Τραμπ μπορεί ακόμα να αλλάξει τους όρους της συμφωνίας

Ο Κάρστεν Νίκελ, αναπληρωτής διευθυντής έρευνας στην Teneo, δήλωσε ότι η συμφωνία της Κυριακής ήταν «απλώς μια πολιτική συμφωνία υψηλού επιπέδου» που δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια επιμελώς διαμορφωμένη εμπορική συμφωνία: «Αυτό, με τη σειρά του, δημιουργεί τον κίνδυνο διαφορετικών ερμηνειών στην πορεία, όπως φάνηκε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας ΗΠΑ-Ιαπωνίας».

Την Κυριακή, ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης είπε σε δημοσιογράφους στην Ουάσινγκτον ότι ο Τραμπ διατηρεί τη δυνατότητα να αυξήσει τους δασμούς στο μέλλον, εάν οι ευρωπαϊκές χώρες δεν τηρήσουν τις επενδυτικές δεσμεύσεις της συμφωνίας.

3. Διχασμός στην Ιρλανδία

Η συμφωνία διχάζει την Ιρλανδία, καθώς οι έμποροι στη Βόρεια Ιρλανδία μπορούν να εξάγουν στις ΗΠΑ με δασμό 10%, βάσει της συμφωνίας του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ οι γείτονές τους στην Ιρλανδία υπόκεινται στον υψηλότερο δασμό του 15%.

Η ανισότητα αυτή αναμένεται να δυσκολέψει τις διπλωματικές συνομιλίες σχετικά με τις εγγυήσεις για διατήρηση της σταθερότητας σε όλο το νησί, στο πλαίσιο της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, η οποία είχε ήδη κλονιστεί από τις συνέπειες του Brexit και τις τελωνειακές ρυθμίσεις για τη Βόρεια Ιρλανδία που αποτέλεσαν πονοκέφαλο για διαπραγματευτές ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο αντιπρόεδρος της ιρλανδικής κυβέρνησης, Σάιμον Χάρις, δήλωσε ότι «λυπάται» για τον δασμό 15%, αλλά υπογράμμισε πως «η βεβαιότητα είναι σημαντική».

4. Δυσαρέσκεια στη γερμανική βιομηχανία

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς χαιρέτισε τη συμφωνία, λέγοντας πως απέτρεψε μια εμπορική σύγκρουση που θα έπληττε τη γερμανική οικονομία και τον ισχυρό της κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες VW, Mercedes και BMW ήταν ανάμεσα στις πιο βαριά πληγείσες από τον δασμό 27,5% που επιβλήθηκε από τις ΗΠΑ σε αυτοκίνητα και ανταλλακτικά.

Ωστόσο, η ισχυρή ομοσπονδία βιομηχανικών ενώσεων BDI εξέφρασε έντονη δυσαρέσκεια. «Ακόμα και ο δασμός 15% θα έχει τεράστιες αρνητικές συνέπειες για τη γερμανική εξαγωγική βιομηχανία», δήλωσε ο Βόλφγκανγκ Νίντερμαρκ, μέλος της ηγεσίας της ομοσπονδίας. Η ένωση χημικών προϊόντων της χώρας, VCI, δήλωσε ότι τα επιτόκια παραμένουν «υπερβολικά υψηλά».

Ο αντίκτυπος των δασμών αναμένεται να είναι σημαντικός για ορισμένες εταιρείες – η Volkswagen δήλωσε ότι υπέστη ζημία ύψους 1,3 δισ. ευρώ (1,5 δισ. δολάρια) στα κέρδη του πρώτου εξαμήνου λόγω των αυξημένων δασμών.

5. Οι δασμοί παραμένουν πολύ υψηλότεροι σε σχέση με το παρελθόν

Αν και η φον ντερ Λάιεν παρουσίασε τη συμφωνία ως «καλή» που παρέχει «σταθερότητα», ο αρχικός στόχος των διαπραγματεύσεων από την πλευρά των Βρυξελλών ήταν μια συμφωνία «μηδέν προς μηδέν» στους δασμούς, κάτι που δεν επιτεύχθηκε.

«Η αβεβαιότητα τελείωσε σε μεγάλο βαθμό, η συμφωνία είναι ανεκτή για την ΕΕ», δήλωσε ο Χόλγκερ Σμίτινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank. «Ο Τραμπ μπορεί να υποστηρίξει ότι η συμφωνία είναι ‘νίκη’ για εκείνον. Όμως φυσικά, το αποτέλεσμα είναι σαφώς χειρότερο σε σύγκριση με την κατάσταση που επικρατούσε πριν από την έναρξη των εμπορικών πολέμων του Τραμπ.»

Οικονομολόγοι προειδοποιούν επίσης ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές είναι πιθανό να επωμιστούν το βάρος των δασμών, καθώς οι επιχειρήσεις μετακυλίουν το κόστος μέσω αυξημένων τιμών.