Δασμούς και κυρώσεις σε βάρος του Ισραήλ προτείνει η ΕΕ μετά τη χερσαία εισβολή στη Γάζα

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλλας, παρουσίασε την Τετάρτη τα σχέδια για υποβάθμιση των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ και για επιβολή κυρώσεων σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Γάζα, σε μια στροφή στην προσέγγιση της ΕΕ προς τη χώρα της Μέσης Ανατολής, όπως σημειώνει το Politico.

Τα προγραμματισμένα μέτρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα οποία πρέπει να εγκριθούν από τα κράτη μέλη, αποσκοπούν στην επιβολή δασμών σε εισαγωγές αγαθών αξίας περίπου 5,8 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ισραήλ, καθώς και στην επιβολή κυρώσεων σε δύο σκληροπυρηνικούς υπουργούς της κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου: τον υπουργό Εθνικής Ασφάλειας Ιτάμαρ Μπεν Γβίρ και τον υπουργό Οικονομικών Μπετζαλέλ Σμότριχ.

Στο πλαίσιο του πακέτου που ανακοινώθηκε την Τετάρτη, η ΕΕ επιθυμεί να αναστείλει περίπου 20 εκατομμύρια ευρώ που προορίζονταν για άμεση υποστήριξη για διάφορα ισραηλινά έργα, σύμφωνα με ανώτατους αξιωματούχους της ΕΕ.

«Θέλω να είμαι πολύ σαφής. Ο στόχος δεν είναι να τιμωρηθεί το Ισραήλ. Ο στόχος είναι να βελτιωθεί η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα», δήλωσε η Κάλλας σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες.

Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει κυρώσεις κατά δέκα μελών του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.

Οι προτάσεις της Επιτροπής έρχονται σε συνέχεια μιας επανεξέτασης της συμμόρφωσης του Ισραήλ με το ‘Αρθρο 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης, κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι «οι ενέργειες που έλαβε η ισραηλινή κυβέρνηση αποτελούν παραβίαση ουσιωδών στοιχείων που σχετίζονται με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών». Αυτό δίνει το δικαίωμα στην ΕΕ να αναστείλει μονομερώς τη Συμφωνία.

Συγκεκριμένα, η παραβίαση αφορά στην «ταχέως επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα μετά τη στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ, τον αποκλεισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας, την εντατικοποίηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων και την απόφαση των ισραηλινών αρχών να προωθήσουν το σχέδιο οικισμού στη λεγόμενη περιοχή E1 της Δυτικής Όχθης, η οποία υπονομεύει περαιτέρω τη λύση των δύο κρατών».

Το Συμβούλιο της ΕΕ πρέπει να εγκρίνει την απόφαση για τις κυρώσεις, με ομοφωνία. Το Συμβούλιο έχει μέχρι σήμερα καταχωρίσει στη λίστα με τις κυρώσεις, εννέα άτομα και πέντε οντότητες που συνδέονται με τον βίαιο εξτρεμισμό στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, καθώς και με την παρεμπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.

Εμπόριο ΕΕ – Ισραήλ

Σε ό,τι αφορά τις εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Ισραήλ, αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας το 32% του συνολικού εμπορίου αγαθών του Ισραήλ με τον κόσμο το 2024. Το Ισραήλ είναι ο 31ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ. Το συνολικό εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ και Ισραήλ το 2024 ανήλθε σε περίπου 42,6 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι εισαγωγές της ΕΕ από το Ισραήλ ανήλθαν σε 15,9 δισεκατομμύρια ευρώ, με κυριότερα τα μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών (7 δισεκατομμύρια ευρώ, 43,9%), χημικά (2,9 δισεκατομμύρια ευρώ, 18%) και άλλα μεταποιημένα προϊόντα (1,9 δισεκατομμύρια ευρώ, 12,1%).

Οι εξαγωγές της ΕΕ προς το Ισραήλ ανήλθαν σε 26,7 δισεκατομμύρια ευρώ και αφορούσαν κυρίως μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών (11,5 δισεκατομμύρια ευρώ, 43%), χημικά (4,8 δισεκατομμύρια ευρώ, 18%) και άλλα μεταποιημένα προϊόντα (3,1 δισεκατομμύρια ευρώ, 11,7%).

Το εμπόριο υπηρεσιών μεταξύ της ΕΕ και του Ισραήλ ανήλθε σε 25,6 δισ. ευρώ το 2023 (η ΕΕ εισάγει 10,5 δισ. ευρώ και εξάγει 15,1 δισ. ευρώ). Ωστόσο το εμπόριο υπηρεσιών δεν επηρεάζεται καθόλου από τη σημερινή πρόταση της Επιτροπής.

Όπως υπενθυμίζει το ΑΠΕ, στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2025, στις 10 Σεπτεμβρίου 2025, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή θα προτείνει μερική αναστολή της συμφωνίας σύνδεσης με το Ισραήλ για εμπορικά θέματα.

Σήμερα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Τα φρικιαστικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στη Γάζα σε καθημερινή βάση πρέπει να σταματήσουν. Πρέπει να υπάρξει άμεση κατάπαυση του πυρός, απεριόριστη πρόσβαση για όλη την ανθρωπιστική βοήθεια και απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς. Η ΕΕ παραμένει ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας και αταλάντευτος υπέρμαχος της λύσης των δύο κρατών. Αντικατοπτρίζοντας αυτές τις δεσμεύσεις αρχής και λαμβάνοντας υπόψη τις σοβαρές πρόσφατες εξελίξεις στη Δυτική Όχθη, προτείνουμε να ανασταλούν οι εμπορικές παραχωρήσεις με το Ισραήλ, να επιβληθούν κυρώσεις σε εξτρεμιστές υπουργούς και βίαιους εποίκους και να ανασταλεί η διμερής στήριξη προς το Ισραήλ, χωρίς να επηρεαστεί το έργο μας με την ισραηλινή κοινωνία των πολιτών ή το Yad Vashem.»