Διαλύεται το PKK – Τερματίζει τον ένοπλο αγώνα

Τη διάλυσή του κα το τέλος του ένοπλου αγώνα, ανακοίνωσε το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), είδηση που μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων που πρόσκειται στο PKK.

Η εν λόγω ιστορική απόφαση της διάλυσης του PKK έρχεται στο πλαίσιο μιας νέας ειρηνευτικής πρωτοβουλίας με την Τουρκία, μετά από τέσσερις δεκαετίες ένοπλης σύγκρουσης.

Εδώ κα μήνες, ο ιστορικός ηγέτης του κινήματος Αμπντουλάχ Οτσαλάν, είχε ζητήσει να κατατεθούν τα όπλα.

Υπενθυμίζεται ότι το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) πραγματοποίησε το 12ο συνέδριό του από τις 5 έως τις 7 Μαΐου, με κεντρικό θέμα την αξιολόγηση της πρότασης του ιστορικού, φυλακισμένου ηγέτη του, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο οποίος έχει καλέσει την οργάνωση να προχωρήσει σε αφοπλισμό και αυτοδιάλυση.

Η παρέμβαση του Οτσαλάν ήρθε σε συνέχεια της πρότασης που είχε διατυπώσει, στις 22 Οκτωβρίου του περασμένου έτους, ο ηγέτης του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης και κυβερνητικός σύμμαχος του προέδρου Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Ο τελευταίος είχε ζητήσει την αποφυλάκιση του Οτσαλάν υπό αυστηρούς περιοριστικούς όρους, με την προϋπόθεση ότι θα αποκηρύξει δημόσια από το βήμα της Εθνοσυνέλευσης τη χρήση ένοπλης βίας και θα καλέσει τα μέλη του PKK να διαλύσουν την οργάνωση.

Ο Οτσαλάν απηύθυνε τελικά την έκκληση για αφοπλισμό και αυτοδιάλυση στις 27 Φεβρουαρίου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να κλείσει ένας κύκλος που ξεκίνησε με την ίδρυση του PKK το 1978. Σε ανταπόκριση, το PKK ανακοίνωσε κατάπαυση του πυρός, με ισχύ από την 1η Μαρτίου.

Η αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης

Εκπρόσωπος του κόμματος AKP του Ερντογάν δήλωσε ότι η απόφαση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) να διαλυθεί είναι ένα σημαντικό βήμα προς μια «Τουρκία απαλλαγμένη από την τρομοκρατία».

Σε ανάρτησή του σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Ομέρ Τσελίκ δηλώνει πως η διαδικασία της διάλυσης του PKK θα παρακολουθηθεί επισταμένως από τους κρατικούς θεσμούς και πως όλες οι εξελίξεις θα αναφέρονται στον πρόεδρο Ερντογάν.

Η συγκεκριμένη και πλήρης εφαρμογή της απόφασης του PKK, «με το κλείσιμο όλων των κλάδων του PKK και των παράνομων δομών του», θα είναι ένα «σημείο καμπής», πρόσθεσε ο Τσελίκ.

PKK – Τουρκία: Το χρονικό μιας μακρόχρονης σύγκρουσης

Η σύγκρουση μεταξύ του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και του τουρκικού κράτους αποτελεί μια από τις πιο μακροχρόνιες και αιματηρές πολιτικοστρατιωτικές αντιπαραθέσεις της Μέσης Ανατολής. Η απαρχή της εντοπίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν το PKK ιδρύθηκε από τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν με στόχο την ίδρυση ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους εντός της Τουρκίας. Επηρεασμένο από τις μαρξιστικές ιδέες της εποχής, το PKK άρχισε να στρατολογεί νέους από τις κουρδικές περιοχές και να οργανώνεται στρατιωτικά.

Η ένοπλη σύγκρουση ξέσπασε επίσημα στις 15 Αυγούστου 1984, όταν το PKK πραγματοποίησε τις πρώτες επιθέσεις κατά τουρκικών στρατιωτικών στόχων στις νοτιοανατολικές επαρχίες Χακάρι και Σιρνάκ. Από τότε, ακολούθησαν δεκαετίες βίας, καταστολής, ανταρτοπολέμου, και επιχειρήσεων εκκαθάρισης από πλευράς του τουρκικού στρατού. Η δεκαετία του 1990 υπήρξε η πιο αιματηρή φάση της σύγκρουσης, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, κυρίως Κούρδους αμάχους και μαχητές του PKK, και την καταστροφή ή εκκένωση εκατοντάδων χωριών.

Το 1999 αποτέλεσε σημείο καμπής: ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν συνελήφθη στην Κένυα από τις τουρκικές υπηρεσίες με τη βοήθεια ξένων κρατών και μεταφέρθηκε στην Τουρκία, όπου καταδικάστηκε σε θάνατο – ποινή που αργότερα μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη. Η σύλληψή του συνοδεύτηκε από κάλεσμα για κατάπαυση του πυρός και μετάβαση σε πολιτικό αγώνα, ωστόσο οι ελπίδες για διαρκή ειρήνη διαψεύστηκαν.

Κατά τη δεκαετία του 2000 και ιδίως μετά το 2009, υπήρξαν περιοδικές προσπάθειες διαλόγου μεταξύ της Άγκυρας και εκπροσώπων του κουρδικού κινήματος, που κορυφώθηκαν με την «ειρηνευτική διαδικασία» του 2013. Ο Οτσαλάν, από τη φυλακή του στο νησί Ιμραλί, κάλεσε το PKK να αποσυρθεί από τα τουρκικά εδάφη και να αναζητήσει λύση μέσω πολιτικής διαπραγμάτευσης. Για πρώτη φορά, η κατάπαυση του πυρός φάνηκε να διαρκεί. Ωστόσο, οι συνομιλίες κατέρρευσαν το 2015, εν μέσω πολιτικών εντάσεων και ανανεωμένων συγκρούσεων στη Συρία, όπου οι κουρδικές δυνάμεις άρχισαν να αποκτούν έδαφος.

Από το 2015 και έπειτα, η βία αναζωπυρώθηκε. Το PKK πραγματοποίησε νέες επιθέσεις σε τουρκικά εδάφη, ενώ η Άγκυρα εξαπέλυσε σφοδρές στρατιωτικές επιχειρήσεις τόσο εντός της Τουρκίας όσο και στο βόρειο Ιράκ και τη βόρεια Συρία. Η Τουρκία αντιμετωπίζει πλέον όχι μόνο το PKK, αλλά και τις πολιτικοστρατιωτικές του προεκτάσεις στο εξωτερικό, όπως τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) στη Συρία.

Το 2024, ήρθε μία νέα, απροσδόκητη παρέμβαση από τον Οτσαλάν, ο οποίος από το κελί του κάλεσε για πλήρη αφοπλισμό και αυτοδιάλυση του PKK. Η έκκληση αυτή ήρθε σε μια περίοδο κατά την οποία ο ακροδεξιός κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο αποφυλάκισης του Οτσαλάν, υπό τον όρο ότι θα καταδικάσει δημοσίως την ένοπλη βία. Το PKK, ανταποκρινόμενο, ανακοίνωσε νέα κατάπαυση του πυρός από την 1η Μαρτίου 2025.