Εκλογές στην Πολωνία: Οριακή νίκη του εθνικιστή Καρόλ Ναβρότσκι

Ο υποψήφιος της λαϊκιστικής δεξιάς και της αντιπολίτευσης Καρόλ Ναβρότσκι, με την υποστήριξη του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), επικράτησε στις προεδρικές εκλογές της Πολωνίας, νικώντας τον φιλοευρωπαίο αντίπαλό του Ραφάλ Τρζασκόφσκι σε μια αμφίρροπη μάχη.

Τα επίσημα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο Ναβρότσκι έλαβε το 50,89% των ψήφων στον δεύτερο γύρο, ενώ ο Τρζασκόφσκι συγκέντρωσε το 49,11%.

Η νίκη του Ναβρότσκι αποτελεί ισχυρό πλήγμα για την κυβερνητική συμμαχία υπό τον Ντόναλντ Τουσκ και αναμένεται να παρατείνει το πολιτικό αδιέξοδο στη χώρα, περιπλέκοντας παράλληλα τη θέση της Πολωνίας στην Ευρώπη.

Το αποτέλεσμα ήρθε έπειτα από μια θεαματική ανατροπή, καθώς το πρώτο exit poll, που δημοσιεύθηκε με το κλείσιμο της κάλπης, έδειχνε οριακή νίκη του Τρζασκόφσκι κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες, οδηγώντας τον να κηρύξει την εκλογή του.

Ο Ναβρότσκι, ωστόσο, αρνήθηκε να παραδεχτεί την ήττα, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι θα επικρατούσε όταν θα μετρούνταν όλες οι ψήφοι. «Θα νικήσουμε και θα σώσουμε την Πολωνία», δήλωσε. «Πρέπει να νικήσουμε απόψε».

Κατά τη διάρκεια της σκληρής και σε πολλές περιπτώσεις τεταμένης προεκλογικής εκστρατείας, οι δύο άνδρες παρουσίασαν εκ διαμέτρου αντίθετα οράματα για την Πολωνία, με το αποτέλεσμα να έχει τεράστιες συνέπειες για το πολιτικό μέλλον της χώρας, δεδομένου του ρόλου του προέδρου στο να ασκεί βέτο στη νομοθεσία της κυβέρνησης.

Ποιος είναι ο Καρόλ Ναβρότσκι

Ο εθνικιστής ιστορικός Καρόλ Ναβρότσκι, πρώην ερασιτέχνης πυγμάχος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον εγκληματικό υπόκοσμο, είναι η νέα μορφή της πολωνικής δεξιάς.

Το κόμμα διατηρεί στενή συμμαχία με τον απερχόμενο πρόεδρο Αντρέι Ντούντα -ο οποίος στήριξε δημόσια τον Ναβρότσκι- και αποτελεί παραδοσιακό αντίπαλο του κυβερνώντος συνασπισμού Πολιτική Συμμαχία.

Ο Ναβρότσκι κατέβηκε στις εκλογές με το σύνθημα «Η Πολωνία πρώτα, οι Πολωνοί πρώτα».

Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, αν και έχει δεσμευθεί να συνεχίσει τη στήριξη της Πολωνίας προς την Ουκρανία απέναντι στη ρωσική εισβολή, έχει επικρίνει τα προνόμια που απολαμβάνουν οι Ουκρανοί πρόσφυγες πολέμου.

Σε προεκλογικό βίντεο τον Απρίλιο, δήλωσε ότι «τα κοινωνικά επιδόματα θα πρέπει να είναι πάνω απ’ όλα για τους Πολωνούς» και ότι «στις ουρές γιατρού και στις κλινικές, οι Πολωνοί πολίτες πρέπει να έχουν προτεραιότητα».

Τον Μάιο, υποστήριξε ότι η Ουκρανία «δεν έχει δείξει ευγνωμοσύνη για όσα έχουν κάνει οι Πολωνοί» και κατηγόρησε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι για «αλαζονεία».

Επιπλέον, αντιτίθεται στην προσπάθεια ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και δηλώνει θαυμαστής του Ντόναλντ Τραμπ, λέγοντας ότι η Πολωνία πρέπει να επικεντρωθεί στη διαμόρφωση και την καθοδήγηση των σχέσεων της Ευρώπης με τον Αμερικανό πρόεδρο.

Τι σημαίνει η νίκη του Ναβρότσκι για την εγχώρια πολιτική σκηνή;

Αν και ο ρόλος του Πολωνού προέδρου είναι κυρίως συμβολικός, διαθέτει κάποια επιρροή στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα, αλλά και κρίσιμη εξουσία: το δικαίωμα βέτο στη νέα νομοθεσία. Το βέτο αυτό μπορεί να παρακαμφθεί μόνο με πλειοψηφία 60% στο κοινοβούλιο – κάτι που η κυβέρνηση υπό τον Ντόναλντ Τουσκ δεν διαθέτει.

Το διακύβευμα είναι αν η κυβέρνηση Τουσκ θα καταφέρει να προωθήσει τις δεσμεύσεις της για το κράτος δικαίου και κοινωνικά ζητήματα, όπως οι αμβλώσεις και τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, μετά από 18 μήνες δύσκολης συμβίωσης με τον απερχόμενο πρόεδρο της αντιπολίτευσης, Αντρέι Ντούντα.

Η επικράτηση του Ναβρότσκι αναμένεται να παρατείνει το πολιτικό αδιέξοδο, καθιστώντας δύσκολη, αν όχι αδύνατη, την υλοποίηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2027.

«Ο Τουσκ γνωρίζει τι διακυβεύεται και ότι, αν κερδίσει ο Ναβρότσκι, θα έχει μια κυβέρνηση που θα είναι κουτσή για τα επόμενα δύο χρόνια. Και θα είναι χειρότερα απ’ ό,τι με τον Ντούντα, καθώς ο Ναβρότσκι θα έχει φρέσκια εντολή από όσα εξελίχθηκαν ουσιαστικά σε δημοψήφισμα για την κυβέρνηση», είχε δηλώσει πριν από τις εκλογές ο καθηγητής Άλεξ Στσέρμπιακ, ειδικός στην πολιτική της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ.