Ελσίνκι: Ούτε ένας θάνατος από τροχαίο – Πώς τα κατάφερε

Το Ελσίνκι δεν έχει καταγράψει ούτε ένα θανατηφόρο τροχαίο δυστύχημα τον τελευταίο χρόνο, όπως αποκάλυψαν δημοτικοί αξιωματούχοι της πόλης.

Παρόλο που οι θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα παρουσιάζουν μείωση σε ολόκληρη την ΕΕ (μείωση της τάξης του 3% το 2024), ο στόχος της Ένωσης είναι μακριά. Το 3% αντιπροσωπεύει περίπου 600 λιγότερους θανάτους. Όπως σημειώνει η Κομισιόν, τα τελευταία πέντε χρόνια, ο αριθμός των θανάτων από τροχαία έχει μειωθεί ελάχιστα σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία, ενώ έχει αυξηθεί στην Ιρλανδία και την Εσθονία.

Αντίθετα, η Βουλγαρία, η Δανία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Σλοβενία βρίσκονται επί του παρόντος σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου μείωσης κατά 50% των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα έως το 2030. Το 2023 μάλιστα, 7.807 Ευρωπαίοι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία μέσα σε πόλεις της ΕΕ.

Η Φινλανδία παρουσίασε συνολική μείωση τροχαίων δυστυχημάτων της τάξης του 5% μέσα στο 2014, με το Ελσίνκι όπως είπαμε να καταφέρνει το απόλυτο.

Ενώ το Ελσίνκι είναι από τις μικρότερες πρωτεύουσες της ΕΕ, με λίγο κάτω από 690.000 κατοίκους, περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι ζουν και μετακινούνται σε όλη τη μητροπολιτική περιοχή.

Ο Ρόνι Ουτριάινεν, μηχανικός κυκλοφορίας στην Υπηρεσία Αστικού Περιβάλλοντος της πόλης, δήλωσε στον φινλανδικό Τύπο ότι το επίτευγμα οφείλεται “σε πολλούς παράγοντες, αλλά τα όρια ταχύτητας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς”. To 2024, περίπου το ένα τέταρτο των αστικών μετακινήσεων στη Φινλανδία πραγματοποιούνται με τα πόδια, πάνω από 35% με μέσα μαζικής μεταφοράς και 8% με ποδήλατο.

Επικαλούμενοι δεδομένα που δείχνουν ότι ο κίνδυνος θανάτου πεζών μειώνεται στο μισό με τη μείωση της ταχύτητας πρόσκρουσης ενός αυτοκινήτου από 40 σε 30 χιλιόμετρα την ώρα, οι δημοτικοί αξιωματούχοι επέβαλαν χαμηλότερο όριο στις περισσότερες κατοικημένες περιοχές και στο κέντρο της πόλης του Ελσίνκι. Τα όρια επιβλέπονται με 70 νέες κάμερες ταχύτητας και μια στρατηγική αστυνόμευσης με στόχο την επίτευξη μηδενικών τραυματισμών ή θανάτων από τροχαία.

Οι αρχές της πόλης είχαν σχεδόν καταφέρει κάτι ανάλογο και το 2019, όταν κανένας πεζός ή ποδηλάτης δεν σκοτώθηκε σε τροχαίο εντός του αστικού ιστού, αλλά είχαν σκοτωθεί δύο οδηγοί. Ο Ρόνι Ουτριάινεν τόνισε ότι η επιτυχία που επαναλήφθηκε βασίζεται στις μακροπρόθεσμες πολιτικές που εφαρμόζονται, ενώ έχει υπάρξει ριζικός επανασχεδιασμός των οδικών αρτηριών. Σε πολλά σημεία της πόλης οι δρόμοι έχουν “στενέψει” και έχουν φυτευτεί δέντρα δεξιά και αριστερά, ώστε οι οδηγοί να αναγκάζονται να επιβραδύνουν την πορεία τους.

Οι αξιωματούχοι του Ελσίνκι έχουν επικεντρωθεί στην επιβράδυνση των αυτοκινήτων, αντί να περιορίζουν δραστικά τη χρήση τους στο κέντρο της πόλης, αντί να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Όσλο όπου έχει καταργηθεί η στάθμευση στο κέντρο και υπάρχουν διόδια για πρόσβαση σε συγκεκριμένα σημεία.

Παράλληλα, όσοι υπερβαίνουν το χαμηλό όριο ταχύτητας λαμβάνουν αυτομάτως και ταχυδρομικώς, πρόστιμο 200 ευρώ. Επίσης, οι κάμερες ταχύτητας δεν λειτουργούν ταυτόχρονα, αλλά οι οδηγοί δεν γνωρίζουν ποιες είναι ενεργές και ποιες όχι.

Η πόλη έχει επίσης επενδύσει σε νέες υποδομές για πεζούς και ποδηλάτες , συμπεριλαμβανομένου ενός ολοκληρωμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων που εκτείνεται σε πάνω από 1.500 χιλιόμετρα. Έχει ενισχύσει το δίκτυο δημόσιων συγκοινωνιών της με λεωφορεία φιλικά προς το περιβάλλον και έχει λάβει χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για μια νέα γραμμή τραμ.

Τεράστια σημασία έχει δοθεί στον επανασχεδιασμό των πεζοδρομίων και στην ενθάρρυνση της πεζοπορίας στην πόλη, η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως μια από τις πιο “walkable” περιοχές της Ευρώπης. Επίσης, η πόλη διαθέτει μια τεράστια διαδρομή για πεζούς που ακολουθεί την ακτή και “κυκλώνει” το παλαιότερο πάρκο του Ελσίνκι, το Kaivopuisto.

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι μεταξύ 2003 και 2023, ο αριθμός των τραυματισμών που σχετίζονται με τα τροχαία ατυχήματα στην πόλη μειώθηκε από 727 σε μόλις 14.

Τέλος, η δημοτική αρχή ανακοίνωσε πως η προσέγγιση πρέπει να αναθεωρείται διαρκώς βάσει νέων αναγκών, όπως η η άφιξη των ηλεκτρικών σκούτερ που πολλαπλασιάστηκαν αξιοσημείωτα γρήγορα.

Σύμφωνα με τον νέο ΚΟΚ της χώρας μας, από την 1η Νοεμβρίου 2025, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας μέσα στις κατοικημένες περιοχές μειώνεται στα 30 χλμ/ώρα, εκτός αν υπάρχει ειδική σήμανση. Σε μονόδρομους στους οποίους υπάρχουν δύο τουλάχιστον λωρίδες κυκλοφορίας διαχωριζόμενες με κατά μήκος διαγραμμίσεις και σε οδούς διπλής κατεύθυνσης, μέσα στις κατοικημένες περιοχές, διατηρείται το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των 50 χλμ/ώρα, εκτός αν άλλως ορίζεται με ειδική σήμανση.

Για τα φορτηγά, το ανώτατο όριο είναι φυσικά τα 30 χλμ/ώρα, ενώ για τα ηλεκτρικά πατίνια και άλλα Ε.Π.Η.Ο το όριο ορίζεται στα 25 χλμ/ώρα.

Φυσικά, το ζήτημα είναι πώς ελέγχονται τα παραπάνω στην Ελλάδα, ενώ το θέμα επανασχεδιασμού των οδικών αρτηριών και της λειτουργικότητάς τους είναι κάτι που χρήζει ανεξάντλητης ανάλυσης. Ακόμη, το Ελσίνκι διατηρεί μια πολιτική διαχρονική και μακροπρόθεση ως προς τις πολιτικές του, κάτι που επίσης φαντάζει εντελώς “ξένο” για τα δεδομένα του τόπου μας.

Πρόσφατα, σε κουβέντα που είχαμε με τον δημοσιογράφο του Sport24 και ειδικό στην αυτοκίνηση, Κώστα Μποϊδάνη, αναλύσαμε μερικές από τις ελληνικές παθογένειες. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο ίδιος, “η μοναδική διάβαση που είσαι σίγουρος ότι μπορείς να περάσεις είναι στο αεροδρόμιο”, ενώ φέραμε τα πατίνια χωρίς να υπάρχει πλαίσιο και υποδομές. “Είναι αδιανόητο να πηγαίνεις με πάνω από 40 χλμ στον αστικό ιστό”, παρατηρούσε ακόμη, προς επίρρωση των παραπάνω, χωρίς να υπάρχει αυστηρή τιμωρία για αυτό.