Κλιμακώνει τον εμπορικό πόλεμο ο Τραμπ: “Δεν αναζητώ συμφωνία με την ΕΕ”

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απείλησε την Παρασκευή να εντείνει για ακόμη μία φορά τον εμπορικό πόλεμο, προτείνοντας δασμό 50% σε προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιουνίου και προειδοποιώντας την Apple ότι ενδέχεται να επιβάλει δασμό 25% σε όλα τα iPhone, Samsung και λοιπά smartphones που αγοράζουν Αμερικανοί καταναλωτές.

Οι διπλές αυτές απειλές, που διατυπώθηκαν μέσω του Truth Social, προκάλεσαν αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές, μετά από εβδομάδες αποκλιμάκωσης που είχαν προσφέρει κάποια ανακούφιση. Ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε 1% στις πρωινές συναλλαγές, ο Nasdaq 1,2% και οι ευρωπαϊκές μετοχές κατά 1,5%.

Στον απόηχο των ανακοινώσεών του, ο Τραμπ διεμήνυσε πως «Δεν αναζητώ συμφωνία με την ΕΕ». Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, δήλωσε ότι είναι «μια χαρά» με δασμό 50% στην Ένωση, ελλείψει εμπορικής συμφωνίας. Ανέφερε μάλιστα πως η ΕΕ είναι «αργή στις κινήσεις της» και τόνιζε πως «αν κατασκευάσουν τα εργοστάσιά τους στις ΗΠΑ, τότε δεν θα έχουν καθόλου δασμούς».

«Δεν αναζητώ συμφωνία. Έχουμε ήδη ορίσει τη συμφωνία, είναι στο 50%. Αλλά δεν υπάρχει δασμός αν χτίσουν το εργοστάσιό τους εδώ… Αν κάποιος θέλει να χτίσει εργοστάσιο εδώ, μπορώ να μιλήσω για μια μικρή καθυστέρηση [στην εφαρμογή των δασμών], όσο χτίζουν», είπε κι επανέλαβε τις αιτιάσεις του ότι η ΕΕ “δημιουργήθηκε για να κάνει κακό στις ΗΠΑ”.

«Είναι καιρός να παίξω αυτό το παιχνίδι όπως εγώ ξέρω», πρόσθεσε ο ρεπουμπλικάνος δισεκατομμυριούχος, του οποίου η πολιτική του προστατευτισμού έως τώρα συνίστατο σε ηχηρές απειλές τις οποίες διαδέχονταν εν μέρει στροφές 180 μοιρών, επίσης ηχηρές.

Η ευρεία επίθεση του Τραμπ κατά της ΕΕ οφείλεται στην πεποίθηση του Λευκού Οίκου ότι οι διαπραγματεύσεις με την Ένωση δεν προχωρούν αρκετά γρήγορα. Η επίθεση αυτή σηματοδοτεί την επιστροφή στην τακτική της διακοπτόμενης και απρόβλεπτης εμπορικής πολιτικής που έχει προκαλέσει αναστάτωση σε αγορές, επιχειρήσεις και καταναλωτές, ενισχύοντας τους φόβους για παγκόσμια ύφεση.

Η επίθεση του Τραμπ στην Apple είναι η τελευταία προσπάθεια άσκησης πίεσης σε συγκεκριμένη εταιρεία ώστε να μεταφέρει την παραγωγή της στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά από παρόμοιες κινήσεις απέναντι σε αυτοκινητοβιομηχανίες, φαρμακευτικές και εταιρείες μικροτσίπ. Ωστόσο, οι ΗΠΑ δεν παράγουν καθόλου smartphones, παρά το γεγονός ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές αγοράζουν πάνω από 60 εκατομμύρια τηλέφωνα τον χρόνο. Η μεταφορά παραγωγής εντός ΗΠΑ θα αύξανε κατά εκατοντάδες δολάρια το κόστος κάθε iPhone.

«Όλη η αισιοδοξία για εμπορικές συμφωνίες εξανεμίστηκε μέσα σε δευτερόλεπτα», ανέφερε ο αναλυτής Fawad Razaqzada.

Ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε ότι ο δασμός 50% στην ΕΕ «θα ανάψει φωτιά» στους Ευρωπαίους, υποστηρίζοντας πως άλλες χώρες διαπραγματεύονται «καλόπιστα».

Ο Τραμπ έγραψε στην πλατφόρμα του Truth Social: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που ιδρύθηκε πρωτίστως για να εκμεταλλεύεται τις Ηνωμένες Πολιτείες στο εμπόριο, είναι εξαιρετικά δύσκολος εταίρος. Οι συνομιλίες μας μαζί τους δεν οδηγούν πουθενά!»

Ο Λευκός Οίκος είχε αναστείλει την εφαρμογή των δασμών που είχε ανακοινώσει ο Τραμπ τον Απρίλιο, αφού οι αγορές αντέδρασαν έντονα. Ένας βασικός φόρος 10% σε περισσότερες εισαγωγές παρέμεινε, ενώ ο δασμός 145% στα κινεζικά προϊόντα μειώθηκε σε 30%.

Οι εξαγωγές της ΕΕ στις ΗΠΑ έφτασαν τα 500 δισ. ευρώ το 2024, με τις Γερμανία, Ιρλανδία και Ιταλία να πρωτοστατούν.

Οι μετοχές ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών και εταιρειών πολυτελείας υποχώρησαν μετά τις απειλές. Ο διευθύνων σύμβουλος της Volvo Cars δήλωσε ότι οι καταναλωτές θα επιβαρυνθούν μεγάλο μέρος των επιπλέον εξόδων.

Η Apple αρνήθηκε να σχολιάσει, αν και η μετοχή της υποχώρησε κατά 2,5%. Ο Τραμπ δήλωσε ότι έχει ήδη ενημερώσει τον Tim Cook ότι αναμένει την παραγωγή των iPhone που πωλούνται στις ΗΠΑ να γίνεται εντός της χώρας.

Οι ειδικοί σημειώνουν ότι η επιβολή δασμών σε συγκεκριμένες εταιρείες είναι πιθανόν να προσκρούσει σε νομικά εμπόδια. Η Apple επιταχύνει τη μεταφορά παραγωγής στην Ινδία έως το 2026, αλλά η μεταφορά της στις ΗΠΑ θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη και μακροπρόθεσμη.

Διευκρινήσεις περιμένει η Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε διευκρινίσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την πρόταση Τραμπ, με ορισμένους Ευρωπαίους αξιωματούχους να θεωρούν την απειλή ως διαπραγματευτικό τέχνασμα.

Η Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για την εμπορική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27, ανέφερε ότι δεν θα σχολιάσει πριν από την τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Ευρωπαίου Επιτρόπου Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς και του Αμερικανού εμπορικού εκπροσώπου Τζέιμι Γκριρ στις 18:00 ώρα Ελλάδας.

«Με τον Τραμπ ποτέ δεν ξέρεις, αλλά αυτό θα ήταν μια σοβαρή κλιμάκωση», δήλωσε ο Χόλγκερ Σμίεντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg. «Η Ε.Ε. θα έπρεπε να απαντήσει και αυτό θα έβλαπτε πραγματικά τόσο την αμερικανική όσο και την ευρωπαϊκή οικονομία».

Η απειλή επιβολής δασμών έρχεται καθώς οι συνομιλίες έχουν κολλήσει, με την Ουάσιγκτον να ζητά μονομερείς παραχωρήσεις από τις Βρυξέλλες, ενώ η Ε.Ε. επιδιώκει μια συμφωνία αμοιβαίου οφέλους, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες.

Ορισμένοι είδαν την απειλή ως τακτική πίεσης, που ανακοινώθηκε λίγες ώρες πριν από την προγραμματισμένη συνομιλία μεταξύ Σέφτσοβιτς και Γκριρ. Αυτή ήταν και η άποψη του Πολωνού υφυπουργού Οικονομίας Μιχάλ Μπαράνοφσκι, του οποίου η χώρα ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες διαπραγματεύονται», δήλωσε στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες, προσθέτοντας ότι οι συνομιλίες μπορεί να συνεχιστούν έως τις αρχές Ιουλίου.

«Το γεγονός ότι βλέπουμε σημαντικές δηλώσεις στον δημόσιο λόγο δεν σημαίνει ότι θα μεταφραστούν σε πράξεις της αμερικανικής διοίκησης».

Ο Πρωθυπουργός της Ολλανδίας Ντικ Σχοφ δήλωσε ότι η Ε.Ε. θα παραμείνει στην πορεία που έχει επιλέξει.

«Έχουμε δει ότι οι δασμοί μπορούν να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ», δήλωσε από τη Χάγη.

Η Ε.Ε. ήδη υπόκειται σε δασμούς 25% από τις ΗΠΑ για το χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα, καθώς και σε «ανταποδοτικούς» δασμούς 10% για σχεδόν όλα τα υπόλοιπα προϊόντα, ποσοστό που προβλεπόταν να αυξηθεί στο 20% μετά τη λήξη της 90ήμερης παύσης του Τραμπ στις 8 Ιουλίου.

Ο Υπουργός Εμπορίου της Γαλλίας Λοράν Σεν-Μαρτέν δήλωσε ότι οι νέες απειλές Τραμπ δεν βοηθούν τις διαπραγματεύσεις.

«Διατηρούμε την ίδια στάση: αποκλιμάκωση, αλλά είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε», έγραψε στο Χ (πρώην Twitter).

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι είπε στο ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA ότι ο στόχος παραμένει οι «μηδενικοί δασμοί εκατέρωθεν».

Δασμοί Τραμπ: Διαπραγματευτικό μπρα ντε φερ με αμοιβαίες απαιτήσεις

Την προηγούμενη εβδομάδα, η Ουάσιγκτον έστειλε στις Βρυξέλλες έναν κατάλογο απαιτήσεων για τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ σε αγαθά, που περιλάμβανε και μη δασμολογικά εμπόδια, όπως την αποδοχή των αμερικανικών προτύπων ασφάλειας τροφίμων και την κατάργηση των εθνικών ψηφιακών φόρων, σύμφωνα με πληροφορίες.

Η Ε.Ε. απάντησε προτείνοντας μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία, που θα μπορούσε να περιλαμβάνει την κατάργηση των δασμών στα βιομηχανικά προϊόντα, την αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου και σόγιας από τις ΗΠΑ και συνεργασία σε θέματα όπως η υπερπαραγωγή χάλυβα, που και οι δύο πλευρές αποδίδουν στην Κίνα.

Η τηλεφωνική επικοινωνία Σέφτσοβιτς-Γκριρ είχε προγραμματιστεί ως συνέχεια αυτών των ανταλλαγών, ενόψει πιθανής συνάντησης στις αρχές Ιουνίου στο Παρίσι.

Ο Ρόμπερτ Σόκιν, ανώτερος οικονομολόγος της Citigroup, δήλωσε ότι πιστεύει πως ο Τραμπ προσπαθεί να φέρει την Ε.Ε. στο τραπέζι. «Ένας δασμός 50% θα έφερνε ύφεση στην Ευρώπη, αλλά αμφιβάλλω ότι θα εφαρμοστεί», είπε.

Η Ουάσιγκτον ισχυρίζεται ότι οι δασμοί αποσκοπούν στη διόρθωση του ελλείμματος αγαθών των ΗΠΑ με την Ε.Ε., το οποίο ανήλθε σε σχεδόν 200 δισ. ευρώ το περασμένο έτος, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία Eurostat. Ωστόσο, οι ΗΠΑ έχουν μεγάλο πλεόνασμα με την Ε.Ε. στις υπηρεσίες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι προτιμά μια διαπραγματευτική λύση, αλλά είναι έτοιμη να επιβάλει αντίμετρα αν οι συνομιλίες αποτύχουν.

Η Ένωση είχε θεσπίσει, αλλά ανέστειλε, δασμούς σε εισαγωγές αξίας 21 δισ. ευρώ από τις ΗΠΑ σε απάντηση στους δασμούς για μέταλλα και έχει καταρτίσει λίστα δασμών ύψους 95 δισ. ευρώ ως αντίμετρα για τους «ανταποδοτικούς» και τους δασμούς στα αυτοκίνητα.