“Έρχονται νέες σταυροφορίες” – Οι θεωρίες συνωμοσίας για την επίσκεψη του Πάπα στην Τουρκία

Η επίσκεψη του Πάπα Λέοντα στην Τουρκία για την επέτειο των 1.700 ετών από τη Σύνοδο της Νίκαιας έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από πολλούς Τούρκους, με επικριτές να κατηγορούν τον ηγέτη της Καθολικής Εκκλησίας ότι έχει πολιτικά κίνητρα ή ότι επιδιώκει να “αναβιώσει” τις… Σταυροφορίες.

Κατά το πρώτο επίσημο ταξίδι του στο εξωτερικό, ο Πάπας Λέων την Παρασκευή περιηγήθηκε στα ερείπια μιας αρχαίας βασιλικής, βυθισμένης στη λίμνη Ιζνίκ, όπου συνεδρίασε η Σύνοδος της Νίκαιας το 325 μ.Χ.

Μία από τις σημαντικότερες συγκεντρώσεις του πρώιμου Χριστιανισμού, η σύνοδος συγκέντρωσε επισκόπους από όλο τον χριστιανικό κόσμο για την επίλυση θεολογικών διαφορών που διαμόρφωσαν τα θεμέλια των δογμάτων της θρησκείας.

Ο Πάπας και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ηγέτης της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας, τίμησαν από κοινού την επέτειο τελώντας προσευχές στην Ιζνίκ, γνωστή ως Νίκαια κατά τη ρωμαϊκή εποχή.

“Η προσάρτηση της Τουρκίας στην Ελλάδα”

Όμως, η επίσκεψη προκάλεσε επικριτικά αλλά και αλλόκοτα σχόλια από Τούρκους εθνικιστές πολιτικούς και αναλυτές, γράφει το middleeasteye.

Ένας χάρτης που αναρτήθηκε στο X την Πέμπτη εμφάνιζε τη δυτική Τουρκία προσαρτημένη στην Ελλάδα και την Κωνσταντινούπολη ως «ανεξάρτητη οικουμενικότητα», αναφορά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο που εδρεύει στην πόλη.

«Η Τουρκία στριμώχνεται σε ένα τρίγωνο», έγραψε ένας χρήστης ενώ ανάρτησε τον χάρτη στα ελληνικά. «Αναλογιστείτε την επίσκεψη του Πάπα και τις δραστηριότητες του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε αυτό το πλαίσιο».

Η Τουρκία, το Βατικανό και οι… Σταυροφορίες

Ο Πάπας έφτασε στην Άγκυρα την Πέμπτη όπου τον υποδέχθηκε στρατιωτική τιμητική φρουρά, καθώς είναι επίσης αρχηγός κράτους του Βατικανού. Φωτογραφίες που τον δείχνουν να χαιρετά έναν υψηλόβαθμο Τούρκο αξιωματικό έχουν γίνει viral. «Αυτό είναι εντελώς ντροπιαστικό», είπε ο Γκιοκχάν Αβτζί, απόστρατος Τούρκος αξιωματικός, σε ανάρτηση που πλέον δεν είναι διαθέσιμη.

«Έγινε το Ιζνίκ Βατικανό χωρίς να το ξέρουμε;» ρώτησε η Σαμπαχάτ Ακκιράζ, δημοφιλής τραγουδίστρια.

Ο πρώην Τούρκος ναύαρχος Τσιχάτ Γιαϊτζί, “εξέλιξε” ακόμα πειρισσότερο τη θεωρία του για την επίσκεψη του Πάπα και τι μπορεί να σημαίνει:

«Με πρόσχημα την επέτειο της Συνόδου της Νίκαιας, εκτελείται ένα πολιτικό-θρησκευτικό σχέδιο που στοχεύει στην “επανασύσταση της Ρώμης” και στην αναβίωση του πνεύματος των Σταυροφοριών», είπε. «Η άφιξη του Πάπα στο Ιζνίκ στις 28 Νοεμβρίου δεν είναι τυχαία. Αυτή είναι η ημερομηνία του 1095 που ελήφθη η απόφαση για την έναρξη των Σταυροφοριών κατά των ισλαμικών εδαφών.» 

Ο δημοσιογράφος Ερντέμ Ατάι, άλλη μια εθνικιστική φωνή, ισχυρίστηκε επίσης ότι η επίσκεψη μπορεί να οδηγήσει τους Χριστιανούς να απαιτήσουν εδάφη από την Τουρκία.

«Θα απαιτήσουν δικαιώματα, θα απαιτήσουν εδάφη. Τι θα δώσεις — τη Χάλκη, την Ίμβρο ή την Τένεδο; Το Ιζνίκ;» είπε ο Ατάι. «Έρχονται για να σχηματίσουν ένα Σταυροφορικό μέτωπο, μια απόπειρα εισβολής!»

Τόσο ο Γιαϊτζί όσο και ο Ατάι ισχυρίστηκαν ότι παρόμοιες «απαιτήσεις του Βατικανού» είχαν απορριφθεί από σουλτάνους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και αργότερα από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας.

Ο Σελτσούκ Ερενερόλ, εκπρόσωπος της Τουρκικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, είπε ότι ο Πάπας Λέων δεν πρέπει να χρησιμοποιεί τον τίτλο «οικουμενικός». «Δεν σέβεται την ακεραιότητα του κράτους μας, η οποία προστατεύεται από το σύνταγμα και τη Συνθήκη της Λωζάννης», είπε.

Ο Ουμίτ Ντικμπαϊρ, βουλευτής από το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης CHP, είπε ότι η επίσκεψη έχει γεωπολιτικές προεκτάσεις. «Ακόμα και οι Τούρκοι Χριστιανοί βλέπουν τον κίνδυνο και αντιδρούν», ισχυρίστηκε.

«Ο Πάπας διοργανώνοντας μια τελετή υπό την ιδιότητά του ως αρχηγός κράτους στην Κωνσταντινούπολη και στο Ιζνίκ αντιβαίνει στην αρχή του κοσμικού κράτους που κατοχυρώνεται στο σύνταγμά μας», πρόσθεσε ο Τζεμίλ Κιλίντς, εθνικιστής θεολόγος.

Οι Τούρκοι αξιωματούχοι, εν τω μεταξύ, είναι διχασμένοι σχετικά με την επίσκεψη. Κάποιοι τη βλέπουν ως ευκαιρία να παρουσιαστεί η Τουρκία ως χώρα στην οποία οι αρχαιότερες Εκκλησίες του κόσμου μπορούν να λειτουργούν ελεύθερα και να τιμούν την κοινή τους κληρονομιά. Άλλοι ανησυχούν για τις θεωρίες συνωμοσίας που εξαπλώνονται στο διαδίκτυο.

Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος JD Vance είχε προγραμματίσει να συμμετάσχει στην επίσκεψη του Πάπα αλλά ακύρωσε την τελευταία στιγμή — μια κίνηση που καθησύχασε τους Τούρκους αξιωματούχους, οι οποίοι φοβούνταν ότι η παρουσία του θα τροφοδοτούσε ακόμη περισσότερες θεωρίες.