Γαλλία: Πόσα χρήματα θα μπορούσε να κερδίσει το κράτος από την κατάργηση αργιών

Σκληρά μέτρα πρότεινε ο Γάλλος Πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού με στόχο -όπως υποστήριξε- τη δημοσιονομική εξυγίανση του κράτους. Ανάμεσα σε εκείνα που ξεχωρίζουν είναι η κατάργηση δύο αργιών, αυτή της Δευτέρας του Πάσχα και της Ημέρας της Νίκης στις 8 Μαΐου.

Εδώ και αρκετές εβδομάδες, η ιδέα καθιέρωσης μιας δεύτερης ημέρας αλληλεγγύης – μετά την Πεντηκοστή – προκειμένου να εξοικονομηθούν χρήματα έχει μπει στον δημόσιο διάλογο.

Με τον νόμο της 30ής Ιουνίου 2004 για την αλληλεγγύη υπέρ της αυτονομίας ηλικιωμένων και ατόμων με αναπηρία, οι Γάλλοι εργαζόμενοι έχουν μια αργία λιγότερη.

Η αφορμή για την εν λόγω εξέλιξη ήταν ο καύσωνας του 2003, κατά τον οποίο πέθαναν χιλιάδες ηλικιωμένοι, κυρίως λόγω της εγκατάλειψης και της έλλειψης φροντίδας. Η κυβέρνηση τότε αναζήτησε τρόπους να ενισχύσει τις δομές φροντίδας, χωρίς να αυξήσει άμεσα τη φορολογία, και έτσι γεννήθηκε η ιδέα της Ημέρας Αλληλεγγύης.

Ο νόμος της 30ής Ιουνίου 2004 καθιέρωσε ότι:

• Οι εργαζόμενοι εργάζονται μια επιπλέον ημέρα τον χρόνο χωρίς αμοιβή.
• Οι εργοδότες συνεχίζουν να πληρώνουν κανονικά τους εργαζομένους, αλλά καταβάλλουν επιπλέον εισφορά 0,3% της μισθολογικής τους δαπάνης (στο URSSAF).
• Αυτή η εισφορά κατευθύνεται στο Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης για την Αυτονομία (CNSA).

Αρχικά ήταν η Δευτέρα της Πεντηκοστής, η οποία μετατράπηκε σε «ημέρα αλληλεγγύης» από τον Ζακ Σιράκ. Αν και το μέτρο συνεχίζει να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση δράσεων υπέρ της αυτονομίας, από το 2005 οι επιχειρήσεις είναι ελεύθερες να καθορίζουν τον τρόπο εφαρμογής.

Κάποιες καταργούν μια αργία, άλλες μια ημέρα άδειας, ενώ άλλες προσφέρουν την ημέρα στους εργαζομένους τους. Η «ημέρα αλληλεγγύης» μπορεί και να σπάσει σε ώρες και να καλυφθεί σε διαφορετικές ημέρες.

Το 2021, συγκεντρώθηκαν 2,907 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω της ημέρας αλληλεγγύης, εκ των οποίων 2,124 δισεκατομμύρια ευρώ προήλθαν από εισφορές εργαζομένων που καταβλήθηκαν αποκλειστικά από τις επιχειρήσεις. Το υπόλοιπο (783 εκατομμύρια ευρώ) προήλθε από τις συντάξεις, οι οποίες μειώνονται κατά 0,3% βάσει της επιπλέον εισφοράς αλληλεγγύης για την αυτονομία (CASA), με τους φορολογούμενους συνταξιούχους και τους πρόωρα συνταξιοδοτημένους να συμμετέχουν επίσης στην ετήσια προσπάθεια αλληλεγγύης από το 2013.

Ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών, Ζεράλ Νταρμανέν, ήταν αυτός που άναψε τη σπίθα στις αρχές Οκτωβρίου, προτείνοντας μέσω της εφημερίδας Les Échos την κατάργηση μιας «δεύτερης αργίας», τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Έκτοτε, ο Υπουργός Προϋπολογισμού Λοράν Σεν-Μαρτέν θεώρησε πως αυτή η προσέγγιση «κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση», ενώ ο Υπουργός Οικονομίας Αντουάν Αρμάν χαρακτήρισε την πρόταση «πολύ ενδιαφέρουσα».

Συνολικά, το γαλλικό ημερολόγιο περιλαμβάνει 11 επίσημες αργίες. Ωστόσο, μόνο η Πρωτομαγιά είναι υποχρεωτική αργία για όλους τους εργαζόμενους. Αλλά στην πράξη, και άλλες ημέρες είναι επίσης «αργίες» για πολλούς, βάσει συλλογικών ή τοπικών συμφωνιών ή απευθείας συμφωνίας με τον εργοδότη. Η απουσία από την εργασία αυτές τις μέρες δεν επιφέρει μείωση μισθού για υπαλλήλους με τουλάχιστον τρεις μήνες προϋπηρεσίας.

Πόσα χρήματα θα αποφέρει στο κράτος μια ακόμα “ημέρα αλληλεγγύης”

Η ιδέα κατάργησης δεύτερης αργίας δεν προήλθε στην πραγματικότητα από τον Ζεράλ Νταρμανέν. Ο πρώην υπουργός απλώς υιοθέτησε πρόταση πρόσφατων κοινοβουλευτικών εργασιών. Σε ενημερωτική έκθεση της 25ης Σεπτεμβρίου, οι γερουσιαστές Σαντάλ Ντεζέν (LR), Αν Σουϊρίς (Οικολόγος) και Σολάνζ Ναντίγ (Renaissance) πρότειναν τη δημιουργία δεύτερης «ημέρας αλληλεγγύης» για την ενίσχυση της χρηματοδότησης των οίκων ευγηρίας. Σύμφωνα με την έκθεση, αυτή η ημέρα θα απέφερε 2,4 δισ. ευρώ ετησίως και έως και 3,3 δισ. ευρώ εάν αυξανόταν αντίστοιχα και η εισφορά των συνταξιούχων. Κατά την INSEE, μία επιπλέον εργάσιμη ημέρα αυξάνει το ΑΕΠ κατά 0,07 ποσοστιαίες μονάδες.

Πέρα από το ζήτημα της χρηματοδότησης της εξάρτησης, το μέτρο ελκύει φιλελεύθερους οικονομολόγους. Ο Ζαν-Μαρκ Ντανιέλ πιστεύει ότι η γαλλική παραγωγικότητα βρίσκεται σε πτώση, και η καλύτερη λύση είναι η αύξηση των συνολικών ωρών εργασίας.

«Αυτό σημαίνει είτε εγκατάλειψη του 35ώρου είτε μείωση των ημερών αδείας», λέει. Σε αντίθεση με την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, εδώ θα εργαστούν οι πιο παραγωγικοί, όχι οι πιο ηλικιωμένοι. «Δεν μπορούμε να εκδώσουμε διάταγμα για να αυξηθεί η παραγωγικότητα, αλλά μπορούμε να καταργήσουμε την 8η Μαΐου», λέει χαρακτηριστικά.

Το μέτρο παραμένει αμφιλεγόμενο ακόμη και εντός της πολιτικής τάξης. Το 2018 εξετάστηκε η κατάργηση μιας αργίας, πριν ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν το απορρίψει. «Δεν πιστεύω ότι είναι το πιο αποτελεσματικό», δήλωσε τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. «Το δοκιμάσαμε ήδη. Δεν λειτούργησε καλά, δεν είναι ξεκάθαρο», είπε, αναφερόμενος στην Πεντηκοστή.

Να σημειωθεί ότι η Γαλλία δεν είναι η χώρα με τις περισσότερες αργίες. Υπάρχουν περισσότερες στην Ισπανία, την Ιταλία ή και τη Γερμανία. Όμως οι Γάλλοι εργαζόμενοι έχουν περισσότερες ημέρες πληρωμένης άδειας από τους Ευρωπαίους γείτονές τους. Θα είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν μια ημέρα ανάπαυσης για να εξυγιάνουν τα δημόσια οικονομικά;

Οι Δανοί αναγκάστηκαν να το κάνουν πέρυσι για να χρηματοδοτήσουν τον αμυντικό τους προϋπολογισμό. Ακόμα κι εκεί, σχεδόν 50.000 άνθρωποι διαδήλωσαν κατά του μέτρου – χωρίς τελικά να καταφέρουν να το εμποδίσουν.