Γερμανία: Μεγάλο παζάρι για τον μεγάλο συνασπισμό

Ανάλυση: Γιώργος Σκαφιδάς

Το βράδυ των γερμανικών εκλογών της 24ης Σεπτεμβρίου, στο άκουσμα των πρώτων exit polls, ο ηγέτης των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, Μάρτιν Σουλτς, είχε σπεύσει να ξεκαθαρίσει δημοσίως ότι η παράταξή του θα περάσει τα επόμενα τέσσερα χρόνια στην αντιπολίτευση. «Οι ψηφοφόροι έστειλαν ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι θέλουν το SPD στην αντιπολίτευση», είχε διαμηνύσει εκείνο το βράδυ ο 61χρονος πολιτικός, στην προσπάθειά του να ερμηνεύσει το μόλις 20,5% που εξασφάλισαν οι Σοσιαλδημοκράτες στην κάλπη (το χειρότερο εκλογικό ποσοστό της παράταξης μεταπολεμικά σε ομοσπονδιακό επίπεδο).

Για τον Σουλτς, όπως και για πολλά άλλα μέλη και ψηφοφόρους του SPD, κυρίως υπεύθυνη για τη φθορά θεωρήθηκε η συγκυβέρνηση με τους Χριστιανοδημοκράτες την τετραετία 2013-2017. Αποτελεί κοινή πεποίθηση δε διεθνώς, ότι εκείνος που φθείρεται περισσότερο σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό είναι συνήθως ο μικρός εταίρος.

Κι όμως, δύο μήνες μετά, ο Σουλτς βρίσκεται πια να διαπραγματεύεται το σχηματισμό ενός νέου μεγάλου συνασπισμού με τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) της Άνγκελα Μέρκελ.

Ο (επίσης προερχόμενος από το SPD) πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατία της Γερμανίας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, υποδέχθηκε χθες το βράδυ στο Βερολίνο τις ηγεσίες Χριστιανοδημοκρατών (CDU), Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) και Σοσιαλδημοκρατών σε μια απόπειρα να προετοιμάσει το έδαφος για ένα νέο μεγάλο συνασπισμό.

Η Ανγκελα Μέρκελ (CDU), ο Χορστ Ζέεχοφερ (πρόεδρος του CSU) και ο Μάρτιν Σουλτς (SPD) βρέθηκαν χθες να συζητούν επισήμως από κοντά, για πρώτη φορά μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, το ενδεχόμενο μιας νέας μεταξύ τους κυβερνητικής σύμπραξης.

Όπως έχουν διαμορφωθεί τα δεδομένα μετά την κατάρρευση των συνομιλιών για μια κυβέρνηση CDU/CSU-Φιλελευθέρων-Πρασίνων, πλέον οι προοπτικές που ανοίγονται μπροστά είναι τρεις: είτε η Γερμανία θα πάει σε νέες επαναληπτικές εκλογές (για πρώτη φορά στα χρονικά) την άνοιξη του 2018, είτε η Μέρκελ θα προχωρήσει (επίσης για πρώτη φορά στα χρονικά) στο σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας το 2018, είτε το SPD θα πει ξανά (για τέταρτη φορά στην ιστορία του) το «ναι» σε ένα μεγάλο συνασπισμό με τα CDU/CSU.

Οι Χριστιανοδημοκράτες έχουν ξεκαθαρίσει ότι επιθυμούν ένα νέο μεγάλο συνασπισμό. Θεωρούν, μάλιστα, ότι οι προγραμματικές συγκλίσεις που εκείνοι επέτυχαν με τους Πράσινους κατά τις πρόσφατες διερευνητικές συνομιλίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως «μαγιά» για μια προγραμματική συμφωνία και με τους Σοσιαλδημοκράτες.

Παράλληλα όμως, CDU και CSU έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να κάνουν μεγάλες παραχωρήσεις στον Σουλτς. «Το SPD γνωρίζει καλά ότι με 20% στις εκλογές δεν μπορεί να υλοποιήσει το 100% των απαιτήσεών του», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Χριστιανοκοινωνιστής Αλεξάντερ Ντόμπριντ.

Οι Σοσιαλδημοκράτες ωστόσο από την άλλη, χρειάζονται παραχωρήσεις, και μάλιστα μεγάλες, για να μπορέσουν να δικαιολογήσουν την επανένταξή τους σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό.

Οι Γερμανοί ψηφοφόροι εμφανίζονται γενικώς να προκρίνουν ένα μεγάλο συνασπισμό (σε ποσοστό 52% υπέρ έναντι 39% κατά, σύμφωνα με δημοσκόπηση στην τελευταία «Bild am Sonntag»).

Οι ψηφοφόροι και τα στελέχη του SPD ωστόσο, ειδικώς, εμφανίζονται να έχουν διαφορετική άποψη. Μόλις το 36% των μελών της παράταξης λέει «ναι» σε μια σύμπραξη με τους Χριστιανοδημοκράτες, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση (Forsa, RTL, ntv). Το εν λόγω ποσοστό είναι, μάλιστα, ακόμη μικρότερο (μόλις 26%) μεταξύ των κομματικών στελεχών. Αντιθέτως, το 56% των στελεχών του SPD εμφανίζεται να προτιμάει μια κυβέρνηση μειοψηφίας Χριστιανοδημοκρατών-Πρασίνων, άποψη την οποία συμμερίζεται και το 48% των υποστηρικτών της παράταξης.

Με αυτά τα δεδομένα, το ενδεχόμενο ενός νέου μεγάλου συνασπισμού φαντάζει από θολό έως… απίθανο. Για να αντιστραφεί το κλίμα, θα πρέπει οι Σοσιαλδημοκράτες να εξασφαλίσουν μεγάλα ανταλλάγματα από το CDU, «επιβάλλοντας» δικές τους πολιτικές στο πρόγραμμα της επερχόμενης κυβέρνησης (ειδικά σε τομείς προνομιακού ενδιαφέροντος για τη σοσιαδημοκρατία όπως είναι το κράτος πρόνοιας, τα εργασιακά και η πολιτικές ενίσχυσης των μικρομεσαίων).

Πολλά αναμένεται να κριθούν κατά το συνέδριο του SPD την ερχόμενη εβδομάδα (7-9 Δεκεμβρίου) στο Βερολίνο. Οι όποιες ουσιαστικές εξελίξεις, ωστόσο, αναμένονται… από το 2018.

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ, Φωτογραφία: AP Photo/Virginia Mayo, Pool