Γερμανικές εκλογές: H μεθεπόμενη μέρα

H καγκελάριος Μέρκελ ήταν σαφής το βράδυ των εκλογών: μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχει σχηματισθεί η νέα κυβέρνηση. Πόσο ρεαλιστικό είναι όμως αυτό, έστω και αν ο λεγόμενος συνασπισμός «Τζαμάϊκα» (Χριστιανοδημοκράτες, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι) είναι η μοναδική επιλογή;

Προς το παρόν όλα είναι στον αέρα. Ούτε καν οι βολιδοσκοπήσεις μεταξύ των επίδοξων εταίρων δεν έχουν ξεκινήσει, πόσο μάλλον οι διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμβιβασμών. Χριστιανοδημοκράτες (CDU), Φιλελεύθεροι (FDP) και Πράσινοι (Die Gruenen) χαράσσουν όμως μέσω δηλώσεων στον Τύπο τις κόκκινες γραμμές τους, οι οποίες οδηγούν μόνο στο συμπέρασμα ότι ακόμα και αν βρεθούν κοινοί πολιτικοί τόποι, η σύγκρουση σε θέματα όπως το προσφυγικό είναι μαθηματικά βέβαιη. Αυτό όμως θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε νέες εκλογές. Τις οποίες θα ήθελαν όλοι να αποφύγουν και κανείς δεν θα ήθελε να πάρει την ευθύνη να τις προκαλέσει. Επομένως;

Ας δούμε τα δεδομένα:

Λόγω των τοπικών εκλογών στο κρατίδιο της Κάτω Σαξωνίας τον επόμενο μήνα, ουδείς επιθυμεί οποιαδήποτε αναταραχή -και εσωκομματική- κυρίως το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPD) και οι Χριστιανοδημοκράτες.

Τo προσφυγικό, εξ αιτίας του οποίου κυρίως ενισχύθηκε το ακροδεξιό AfD, βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο πριν καν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των τριών εταίρων. Οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας επιμένουν στο ανώτατο όριο υποδοχής προσφύγων στην Γερμανία, οι Πράσινοι τάσσονται αναφανδόν, κατά και οι Φιλελεύθεροι δηλώνουν με νόημα ότι η «Τζαμάικα» δεν είναι ένα «ρομαντικό πολιτικό σχέδιο», όπως είπε χαρακτηριστικά χτες ο πρόεδρός τους Κρίστιαν Λίντνερ.

Πως όμως να ξεκινήσει η κα. Μέρκελ διαπραγματεύσεις με τα άλλα κόμματα όταν το αδελφό βαυαρικό CSU βράζει, μετά την πτώση κατά 10 μονάδες του ποσοστού του προς όφελος του ΑfD; Δεδομένου μάλιστα ότι έρχονται και τοπικές εκλογές στην Βαυαρία σε ένα χρόνο, κάθε άλλο παρά θα είναι διατεθειμένοι οι Χριστιανοκοινωνιστές να κάνουν υποχωρήσεις ώστε οι Χριστιανοδημοκράτες να προσέλθουν στο τραπέζι με ενιαία θέση στο θέμα λ.χ. του προσφυγικού. Η Γερμανίδα καγκελάριος, η οποία είναι πλέον αποδυναμωμένη δεν αντιμετωπίζει προς το παρόν κάποια εσωκομματική εξέγερση εσωκομματικά, αλλά δεν πέρασε απαρατήρητο το γεγονός ότι 55 βουλευτές της αρνήθηκαν να δώσουν την ψήφο τους για να εκλεγεί νέος κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του CDU o Φόλκερ Κάουντερ. Το κόμμα όμως βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης μετά το εκλογικό αποτέλεσμα. Άρα οι συνθήκες είναι πολύ κακές για να ξεκινήσουν οι περίπλοκες διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού «Τζαμάικα».

Οι Πράσινοι έχουν μεν συγκροτήσει την 14μελή ομάδα για τις διαπραγματεύσεις, και προεκλογικά ήδη δήλωναν πρόθυμοι να συγκυβερνήσουν. Μια προσεκτική ματιά στην σύνθεσή της όμως δεν προοιωνίζει εύκολα υποχωρήσεις σε κεντρικά θέματα. Ο «σκληρός» Γιούργκεν Τριτίν, πρώην συμπρόεδρος του κόμματος και υπουργός περιβάλλοντος στην κυβέρνηση Σρέντερ, θεωρείται αντίπαλος του συνασπισμού «Τζαμάικα». Ήταν μάλιστα αυτός που εμπόδισε την συνεργασία με τους Χριστιανοδημοκράτες το 2013. Ο «ρεαλιστής» πρωθυπουργός της Βάδης Βυρτεμβέργης Βίνφριντ Κρέτσμα, αποτελεί βέβαια το αντίβαρο, αλλά θα είναι πολύ δύσκολο να ταχθεί συνολικά η ηγετική ομάδα υπέρ της συνεργασίας με τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Φιλελεύθερους. Oσο καλές και αν είναι οι προθέσεις των ρεαλιστών, η αριστερή πτέρυγα δεν την καλοβλέπει αυτή τη συνεργασία.

Το Φιλελεύθερο κόμμα ( FDP) δεν είναι τόσο εκδηλωτικό όπως οι Πράσινοι, και ο κ. Λίντνερ κρατάει αποστάσεις ασφαλείας με τις δηλώσεις του ότι θα μπορούσε να περάσει και στην αντιπολίτευση αν δεν μπορεί να επιτευχθεί στην πράξη η στροφή την οποία επαγγέλλεται το κόμμα τους. Έχει επίγνωση τόσο των στελεχικών αδυναμιών του κόμματος του το οποίο δεν μπορεί να σηκώσει στον ώμο του το βάρος της συμμετοχής στην κυβέρνηση και στο Κοινοβούλιο. Δεν ξεχνά επίσης ότι η συμμετοχή του στην προηγούμενη κυβέρνηση της κας Μέρκελ στοίχισε την έξοδό του από την Βουλή. Η φιλοδοξίες του FDP πάντως φτάνουν μέχρι και την διεκδίκηση του υπουργείου Οικονομικών για να μπορεί να ελέγχει ότι πράγματι θα εφαρμοστεί στον οικονομικό τομέα η φιλελεύθερη πολιτική του, φυσικά και στο νότο της Ευρώπης. Απορρίπτοντας εκ προοιμίου τις προτάσεις Μακρόν, βάζει όμως φραγμό στα όποια σχέδια της κ. Μέρκελ για την Ευρώπη και μεγάλα εμπόδια στις διαπραγματεύσεις.

Και το SPD? Το κόμμα του κ. Σουλτς θα μπορούσε νε εξελιχτεί σε από μηχανής Θεό για το πολιτικό σύστημα και να συμπράξει τελικά σε ένα νέο μεγάλο συνασπισμό με τους Χριστιανοδημοκράτες. Διακινδυνεύοντας βέβαια την πολιτική του ύπαρξη, προσφέροντας όμως υπηρεσίες στο δημοκρατικό σύστημα και την εύρυθμη λειτουργία του, πράγμα το οποίο ίσως επιβράβευαν στο μέλλον οι ψηφοφόροι. Μια τέτοια προοπτική όμως δεν διαγράφεται μετά την εκλογή της πρώην -επιτυχημένης- υπουργού Εργασίας Αντρέα Νάλες, η οποία ανήκει στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος. Την απέκλεισε χτες κατηγορηματικά λέγοντας ότι «δεν υπάρχει επιστροφή» και ο Μάρτιν Σουλτς χαρακτήρισε την όποια πρόσκληση για σχετικές συζήτησεις «χάσιμο χρόνου»

Όλα αυτά συνθέτουν ένα σταυρόλεξο για καλούς λύτες. Η κα. Μέρκελ έλυνε μέχρι τώρα τα προβλήματα δια της …απραξίας, άφηνε το χρόνο να δώσει λύσεις. Τώρα όμως δεν μπορεί να περιμένει επ΄άπειρον.

(Με πληροφορίες από Reuters.de, dpa, Handelsblatt, Spiegel, φωτογραφία: AP / Michael Sohn)