Γιατί η περιοδεία του Τραμπ στην Ασία είναι η πιο επικίνδυνη της δεύτερης θητείας του

Ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκινά σήμερα, Παρασκευή (24/10) μία μεγάλη περιοδεία στην Ασία, που σύμφωνα με αναλυτές κρίνεται ως το πιο επικίνδυνο ταξίδι στο εξωτερικό της δεύτερης θητείας του.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε την Τετάρτη “ένα μεγάλο ταξίδι” στη Μαλαισία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, στην πρώτη του επίσκεψη στην περιοχή κατά τη δεύτερη θητεία του, ενώ χθες, ο Λευκός Οίκος παρουσίασε λεπτομέρειες για το πρόγραμμα του Τραμπ, επιβεβαιώνοντας κυρίως τη συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 30 Οκτωβρίου στη Νότια Κορέα στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του φόρουμ Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας- Ειρηνικού (Apec).

Σε αντίθεση όμως με τα προσεκτικά σχεδιασμένα ταξίδια του στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, όπου οι ηγέτες ήταν πρόθυμοι να υποδεχθούν τον πρόεδρο, το εβδομαδιαίο ταξίδι του στην Ασία είναι γεμάτο με πιθανές παγίδες, αναφέρει σε εκτενές άρθρο του το POLITICO.

Μια αναμενόμενη συνάντηση μεταξύ του Τραμπ και του Κινέζου ηγέτη στη Νότια Κορέα θα μπορούσε να εκτονώσει έναν ακόμη εμπορικό πόλεμο που ταράζει την οικονομία μεταξύ των δύο χωρών, αλλά το αποτέλεσμα — ή το αν η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί — είναι κάθε άλλο παρά βέβαιο.

Ένας εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας, ο οποίος σιγόβραζε εδώ και μήνες, ξέσπασε στις αρχές του μήνα όταν το Πεκίνο επέκτεινε δραματικά τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών.

Ο Τραμπ απείλησε τότε την Κίνα με ανταποδοτικούς δασμούς και άλλα μέτρα, αλλά τις τελευταίες ημέρες φάνηκε πιο αισιόδοξος αναφορικά με το ενδεχόμενο επίτευξης διμερούς εμπορικής συμφωνίας. “Νομίζω ότι θα τα καταφέρουμε πολύ καλά και όλοι θα είναι πολύ χαρούμενοι”, εκτίμησε χθες.

Ο Τραμπ θα μπορούσε να επιστρέψει από την περιοδεία γιορτάζοντας συμφωνίες που θα ενισχύσουν τις σχέσεις των ΗΠΑ στην περιοχή ή, στην περίπτωση που οι συνομιλίες με τον Σι αποτύχουν, να αντιμετωπίσει έναν κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο που πιθανόν θα ταρακουνήσει τις αγορές, θα επηρεάσει τις αλυσίδες εφοδιασμού και θα αποκαλύψει πόσο εξαρτημένες παραμένουν οι ΗΠΑ από την Κίνα για κρίσιμα ορυκτά.

“Αυτή είναι μια από τις πιο επικίνδυνες αποστολές που έχει αναλάβει ποτέ πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών“, δήλωσε ο Στιβ Μπάνον, πρώην επικεφαλής στρατηγικός σύμβουλος του Τραμπ στο Λευκό Οίκο. “Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας έχει κηρύξει ανοιχτό οικονομικό πόλεμο κατά της Αμερικής, οπότε αυτό είναι που αποκαλούν ‘ρίψη σιδερένιου ζαριού’. Το ρίσκο είναι όσο μεγαλύτερο γίνεται”.

Ωστόσο, η Κίνα δεν είναι η μόνη πιθανή πηγή προβλημάτων.

Η Μαλαισία, η οποία φιλοξενεί μία από τις δύο Συνόδους Κορυφής στις οποίες θα συμμετάσχει ο Τραμπ, προσπαθεί να οργανώσει μια ειρηνική τελετή για τον πρόεδρο, στην οποία θα προεδρεύσει ανάμεσα στην Καμπότζη και την Ταϊλάνδη. Ωστόσο, οι δύο χώρες δεν έχουν επιλύσει τη διαμάχη για τα σύνορα που ξέσπασε τον Ιούλιο και οδήγησε σε έντονες συγκρούσεις, ενώ ο ρόλος του Πεκίνου στην προμήθεια όπλων που χρησιμοποίησε η Πνομ Πενχ στον εν λόγω πόλεμο έχει εντείνει τις εντάσεις.

Ο Τραμπ, από την άλλη, επιθυμεί να ενισχύσει τις δεσμεύσεις επενδύσεων από τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία, παρά το γεγονός ότι η Νότια Κορέα εξακολουθεί να διαπραγματεύεται τη δέσμευση των 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων και η νέα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας έχει απειλήσει να αποσυρθεί από τη συμφωνία με τις ΗΠΑ, η οποία περιλαμβάνει επενδυτικό πακέτο 550 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αν θεωρήσει ότι είναι άδικη.

Αξιωματούχος της κυβέρνησης, ο οποίος ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, απέρριψε την ιδέα ότι υπάρχει οποιαδήποτε αβεβαιότητα σχετικά με αυτό.

“Ο Πρόεδρος Τραμπ δεν ταξιδεύει για να κάνει διάλογο για τον διάλογο. Πηγαίνει στην Ασία για να κλείσει σημαντικές εμπορικές συμφωνίες, να εξασφαλίσει τεράστιες επενδύσεις και να προωθήσει δραματικά την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού”, δήλωσε ο αξιωματούχος. “Τα πρωτοφανή αποτελέσματα θα μιλήσουν από μόνα τους”, τόνισε.

Ο Ντόναλντ Τραμπ πέρασε την εβδομάδα ανεβάζοντας τις προσδοκίες για επιτυχία, δηλώνοντας με σιγουριά ότι όχι μόνο θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με τον Σι στην Νότια Κορέα, αλλά και ότι θα φύγει από αυτή με μια “πολύ δίκαιη και πολύ σπουδαία εμπορική συμφωνία”.

Η περίπλοκη γεωπολιτική κατάσταση υπογραμμίζει το στοίχημα που παίρνει ο Τραμπ, με τη συνάντηση με τον Σι να είναι το μεγαλύτερο στοίχημα που ελπίζει ο ίδιος ότι θα αποδώσει.

Η επικίνδυνη αυτή αποστολή έρχεται μετά από ό,τι ίσως ήταν η καλύτερη εβδομάδα εξωτερικής πολιτικής για τον Τραμπ στην δεύτερη θητεία του. Μετά την επιτυχία της συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ο Τραμπ βρίσκεται σε πολύ διαφορετική θέση: Η ειρήνη στη Μέση Ανατολή είναι αβέβαιη, η δεύτερη συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ακυρωθεί, ενώ οι εντάσεις με την Κίνα βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο τους εδώ και μήνες.

Το αβέβαιο ταξίδι ακολουθεί ίσως την καλύτερη εβδομάδα εξωτερικής πολιτικής για τον Τραμπ κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του. Μετά την επιτυχία της συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ο Τραμπ βρίσκεται σε πολύ διαφορετική θέση: Η ειρήνη κρέμεται από μία κλωστή, η δεύτερη συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ακυρωθεί, ενώ οι εντάσεις με την Κίνα έχουν φτάσει στο υψηλότερο σημείο τους τους τελευταίους μήνες.

Σύμφωνα με το POLITICO, για να πετύχει την πολυπόθητη νίκη, ο Τραμπ χρειάζεται από τον Σι να υποχωρήσει από ορισμένες από τις πρόσφατες ενέργειες κλιμάκωσης, όπως οι εκτεταμένοι περιορισμοί σε προϊόντα που περιέχουν ακόμη και ίχνη σπάνιων γαιών από την Κίνα. Ο πρόεδρος επιδιώκει επίσης να κλείσει νέες εμπορικές συμφωνίες με σημαντικές οικονομίες της Ασίας, ορισμένες από τις οποίες βρίσκονται εν μέσω σημαντικών συγκρούσεων.

Η κίνηση αυτή αναβιώνει μια παλαιότερη στρατηγική του Τραμπ, βάσει της οποίας απομακρύνει τις περιφερειακές οικονομίες από την κινεζική σφαίρα επιρροής μέσω εναλλακτικών εμπορικών συμφωνιών, καθώς οι εντάσεις στην περιοχή κλιμακώνονται.

“Είναι πιθανό να δούμε να ανακοινώνονται άλλες συμφωνίες πριν από τη συνάντηση Σι και Τραμπ, ακριβώς επειδή οι ΗΠΑ θέλουν να δείξουν ότι έχουν και άλλες επιλογές σε αυτό το θέμα“, δήλωσε η Kate Kalutkiewicz, μια βετεράνος λομπίστρια που διετέλεσε κορυφαία σύμβουλος του Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.

Επίσης, μία συνήθης τακτική του Αμερικανού προέδρου είναι ότι ανακηρύσσει νίκες πριν καν “κλειδώσουν” λεπτομέρειες συμφωνιών, με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου να δηλώνουν ότι αναμένεται να το κάνει ξανά μετά τη συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο, παρουσιάζοντας ακόμη και μία μικρή αποκλιμάκωση στον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα ως αδιαμφισβήτητη νίκη.

Τις ημέρες πριν την αναχώρησή του, ο Τραμπ εξήρε τη “σπουδαία σχέση” του με τον Σι και απέρριψε την επιρροή που ασκεί η Κίνα στις ΗΠΑ όσον αφορά την παραγωγή και την επεξεργασία σπάνιων γαιών, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή όλων των προϊόντων, από συσκευές iPhone έως αισθητήρες μαχητικών αεροσκαφών.

“Πιστεύω ότι θα έχουμε πολύ καλές σχέσεις με την Κίνα“, δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. “Όταν ολοκληρώσουμε τις συναντήσεις μας στη Νότια Κορέα, η Κίνα και εγώ θα έχουμε συνάψει μια πραγματικά δίκαιη και εξαιρετική εμπορική συμφωνία“.

Ωστόσο, πολλοί παραμένουν αμφίβολοι για το αν ο Λευκός Οίκος θα καταφέρει να σημειώσει οποιαδήποτε ουσιαστική πρόοδο στη συνολική σχέση με την Κίνα, πέρα από το να πατήσει το κουμπί επαναφοράς.

Ορισμένοι πάλι σκληροπυρηνικοί από την πλευρά της Κίνας, φοβούνται ότι ο Τραμπ, όντας απελπισμένος, προκειμένου να επιτύχει την επανέναρξη των κινεζικών αγορών σόγιας και να χαλαρώσει τους περιορισμούς στις σπάνιες γαίες, ίσως κάνει παραχωρήσεις που κανονικά δεν θα έκανε, όπως την άρση των ελέγχων στις εξαγωγές τσιπ και εξοπλισμού κατασκευής ημιαγωγών, καθώς και την αναστολή των περιορισμών στις επενδύσεις που στοχεύουν στη μείωση της ροής προηγμένων τεχνολογιών στο εξωτερικό.

Το χειρότερο σενάριο

“Το χειρότερο σενάριο για τις ΗΠΑ είναι ο Τραμπ να κάνει πολλές παραχωρήσεις“, δήλωσε η Λίζα Τόμπιν, η οποία διετέλεσε διευθύντρια του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας για την Κίνα κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ και την αρχή της θητείας Μπάιντεν.

Η συνάντηση με τον Σι στη Νότια Κορέα είναι, μακράν, το πιο επικίνδυνο σημείο του ταξιδιού του Τραμπ, αλλά και οι άλλες στάσεις του αντιμετωπίζουν επίσης τις δικές τους προκλήσεις. Η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, με τους ηγέτες των οποίων ο Τραμπ αναμένεται να συναντηθεί, ίσως επιδιώξουν να επαναδιαπραγματευτούν εμπορικές συμφωνίες που ο Τραμπ έχει προωθήσει στο εσωτερικό της χώρας.