Γιατί ο Σαρκοζί μπήκε φυλακή – Το αμαρτωλό παρελθόν

Ο 70χρονος Νικολά Σαρκοζί έγινε την Τρίτη ο πρώτος πρώην Γάλλος αρχηγός Κράτους που συλλαμβάνεται και φυλακίζεται μετά τον Φιλίπ Πεταίν, ο οποίος φυλακίστηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για συνεργασία με τους Ναζί.

Στις 25 Σεπτεμβρίου το Ποινικό Δικαστήριο του Παρισιού έκρινε τον Σαρκοζί ένοχο για “εγκληματική συνωμοσία” στη χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας το 2007, με χρήματα που προήλθαν από το καθεστώς του Μουαμάρ Καντάφι. Επίσης, ο δικαστής διέταξε τον πρώην πρόεδρο της Γαλλίας, να καταβάλει πρόστιμο 100.000 ευρώ.

Σε μια πρώτη αντίδραση στην ανακοίνωση της ποινής, ο Νικολά Σαρκοζί δήλωσε ότι έπεσε θύμα σκανδαλώδους αδικίας και μίσους που “δεν έχει όρια”. Χαρακτήρισε την ποινή “εξαιρετικά σοβαρή για το κράτος δικαίου” και τόνισε ότι θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης και “θα κοιμηθεί στη φυλακή με το κεφάλι ψηλά”.

Βάσει της απόφασης του δικαστηρίου, ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας κατηγορήθηκε ότι “έκανε συμφωνία με τον Καντάφι για να λάβει χρηματοδότηση προεκλογικής εκστρατείας με αντάλλαγμα την υποστήριξη της τότε απομονωμένης λιβυκής κυβέρνησης στη διεθνή σκηνή”.

Το δικαστήριο απάλλαξε ωστόσο τον Νικολά Σαρκοζί από τις κατηγορίες της κατάχρησης δημοσίων χρημάτων και της δωροληψίας κρίνοντας πως δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι υπήρξε χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας του 2007 από την Λιβύη. Ένοχοι κρίθηκαν επίσης οι Μπρις Ορτφέ και Κλοντ Γκεάν, δύο στενοί συνεργάτες του.

Το ιστορικό πρωτοσέλιδο της Liberation με τίτλο “La taule” (“φυλακή”):

Συγκεκριμένα, η πρόεδρος του Ποινικού Δικαστηρίου του Παρισιού, Ναταλί Γκαβαρίνο, ανακοίνωσε πως ο Σαρκοζί “επέτρεψε” στους στενούς συνεργάτες του να ζητήσουν από τις λιβυκές αρχές “οικονομική υποστήριξη” με σκοπό την χρηματοδότηση της εκστρατείας του το 2007. Ανέφερε όμως ότι δεν προέκυψαν σαφείς αποδείξεις πως αυτή η οικονομική υποστήριξη πραγματοποιήθηκε, χωρίς ωστόσο αυτό να αποκλείεται.

Ο εισαγγελέας είχε ζητήσει στα τέλη Μαρτίου επταετή ποινή φυλάκισης για τον πρώην πρόεδρο. Σύμφωνα με τον εισαγγελέα, ο πρώην πρόεδρος (2007-2012) ευνόησε, έναντι δωροδοκιών, την επιστροφή της Λιβύης στη διεθνή σκηνή και δεσμεύτηκε να απαλλάξει τον κουνιάδο του Καντάφι, τον Αμπντάλα Σενούσι, ο οποίος είχε καταδικαστεί για τον ρόλο του στην επίθεση κατά αεροσκάφους που είχε στοιχίσει τη ζωή σε 170 ανθρώπους το 1988.

Το αεροπλάνο είχε ανατιναχθεί στις 21 Δεκεμβρίου 1988 πάνω από την πόλη Λόκερμπι της Σκοτίας, ενώ εκτελούσε πτήση από το Λονδίνο για τη Νέα Υόρκη. Το 2003, ο Καντάφι αποδέχθηκε την ευθύνη της Λιβύης για τη βομβιστική επίθεση στο Λόκερμπι και κατέβαλε αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων, αν και υποστήριξε ότι δεν είχε δώσει ποτέ την εντολή για την επίθεση. Ο Σενούσι εν συνεχεία φυλακίστηκε σε φυλακή της Τρίπολης αφού καταδικάσθηκε για τον ρόλο του στους θανάτους διαδηλωτών κατά την εξέγερση του 2011 εναντίον του Καντάφι.

Ο πρώην πρόεδρος, που διετέλεσε αρχηγός του γαλλικού κράτους την περίοδο 2007–2012, άσκησε αμέσως έφεση. Ωστόσο, η ειδική διάταξη της απόφασης προβλέπει ότι η ποινή φυλάκισης θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι την τελική εκδίκαση.

Δύο ημέρες πριν κατευθυνθεί στη φυλακή, ο 70χρονος πρώην πρόεδρος δήλωσε στην εφημερίδα La Tribune Dimanche: “Δεν φοβάμαι τη φυλακή. Θα κρατήσω το κεφάλι μου ψηλά, ακόμη και μπροστά στις πύλες”. Για την ασφάλειά του, ο Σαρκοζί αναμένεται να κρατηθεί σε απομόνωση, σε ένα κελί περίπου δέκα τετραγωνικών μέτρων. Oι δικηγόροι του Σαρκοζί αναμένεται να υποβάλουν αίτημα στο εφετείο για υπό όρους αποφυλάκιση.

Η Γαλλία σκληραίνει τη Δικαιοσύνη της

Σημειώνεται πως ο Ζακ Σιράκ είχε κριθεί ένοχος για διαφθορά, όμως του επιβλήθηκε ποινή με αναστολή λόγω της κατάστασης της υγείας του. Ο Σιράκ έγινε ο πρώτος πρώην πρόεδρος υπό την Πέμπτη Δημοκρατία που δικάστηκε στο δικαστήριο, σε μια υπόθεση για “ψεύτικες θέσεις εργασίας” στο δημαρχείο του Παρισιού.

Το 2019, ο Ζερόμ Καϊζάκ, πρώην σοσιαλιστής υπουργός, έλαβε άδεια να φοράει βραχιολάκι αντί να εκτίσει ποινή φυλάκισης για δημοσιονομική απάτη. Ένα χρόνο αργότερα, δικαστήριο καταδίκασε τον Φρανσουά Φιγιόν, πρώην κεντροδεξιό πρωθυπουργό του κ. Σαρκοζί, σε πέντε χρόνια φυλάκισης για υπεξαίρεση. Η ποινή μειώθηκε κατόπιν έφεσης σε τέσσερα χρόνια με αναστολή.

Κατά τον Economist, η φυλάκιση του Σαρκοζί, ακόμη κι αν κρατήσει για μικρό χρονικό διάστημα, σηματοδοτεί μια μεγάλη αλλαγή στη λειτουργία της γαλλικής Δικαιοσύνης “η οποία δείχνει πως ανέχεται πλέον τις πρακτικές τις οποίες κάποτε αγνοούσε”.

Δεν είναι η πρώτη φορά πάντως που ο Σαρκοζί αντιμετωπίζει ποινικά ζητήματα. Το 2021 είχε καταδικαστεί πρωτόδικα σε φυλάκιση για διαφθορά και αθέμιτη άσκηση επιρροής, ενώ το 2023 κρίθηκε ένοχος για παρατυπίες στη χρηματοδότηση της εκστρατείας του το 2012. Και στις δύο περιπτώσεις άσκησε έφεση.

Παράλληλα, ο Σαρκοζί κρίθηκε ένοχος για συνωμοσία με σκοπό την εξασφάλιση μιας εξαιρετικής θέσης εργασίας στο Μονακό για έναν δικαστή με αντάλλαγμα εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με έρευνα για ισχυρισμούς ότι είχε δεχτεί παράνομες πληρωμές από την κληρονόμο της L’Oreal, Λιλιάν Μπετανκούρ, για την προεκλογική του εκστρατεία το 2007.

Κατά τη διάρκεια της δίκης του, ο Σαρκοζί απέδωσε την ευθύνη σε ορισμένα μέλη της προεκλογικής του ομάδας: “Δεν επέλεξα κανέναν προμηθευτή, δεν υπέγραψα καμία προσφορά, κανένα τιμολόγιο”, είπε στο δικαστήριο.

Εντέλει καταδικάστηκε τελεσίδικα στις 19 Δεκεμβρίου του 2024 για διαφθορά και αθέμιτη άσκηση επιρροής σε τρία χρόνια φυλάκισης, εκ των οποίων τα δύο με αναστολή, και ο ένας χρόνος σε “κατ’ οίκον περιορισμό υπό ηλεκτρονική επιτήρηση”, δηλαδή με ηλεκτρονικό βραχιολάκι. Ωστόσο, την περίοδο των Χριστουγέννων είχε βρεθεί για διακοπές στις Σεϋχέλλες, κάτι που προκάλεσε πολλαπλές αντιδράσεις στη Γαλλία. Αυτό συνέβη γιατί το βραχιολάκι τοποθετείται ένα μήνα μετά την ανακοίνωση της τελεσίδικης ποινής, κάτι που του “επέτρεψε” το ταξίδι, ωστόσο έφερε στην επιφάνεια κριτική για την ηθική διάσταση της όλης κατάστασης.

Παράλληλα, του αφαιρέθηκε η ύψιστη γαλλική διάκριση, η Λεγεώνα της Τιμής, ενώ εξέτισε μέρος της ποινής του φορώντας ηλεκτρονικό βραχιολάκι.

Τέλος, στις αρχές του 2021, οι οικονομικοί εισαγγελείς ξεκίνησαν προκαταρκτική έρευνα για φερόμενη άσκηση επιρροής που σχετίζεται με δραστηριότητες που ανέλαβε ο Σαρκοζί στη Ρωσία επτά χρόνια μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα.