H διαρροή της συνομιλίας Γουίτκοφ – Ουσάκοφ και οι “οδηγίες” στον Πούτιν – Οργή στη Ρωσία

Την ερχόμενη εβδομάδα θα μεταβούν στη Μόσχα ο Στιβ Γουίτκοφ, και άλλοι σημαντικοί αμερικανοί αξιωματούχοι για συνομιλίες πάνω σ’ ένα πιθανό ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία, επιβεβαίωσε την Τετάρτη (26/11) το Κρεμλίνο, εν μέσω οργής για τη διαρροή της συνομιλίας του συμβούλου του Βλαντίμιρ Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ με τον απεσταλμένο του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Λίγο νωρίτερα ο Τραμπ, μιλώντας σε δημοσιογράφους επί του προεδρικού αεροπλάνου Air Force One μεταβαίνοντας στη Φλόριντα για την αργία της Ημέρας των Ευχαριστιών, δήλωσε πως αμερικανοί διαπραγματευτές σημειώνουν πρόοδο σε συνομιλίες με τη Ρωσία και την Ουκρανία και πως η Μόσχα συμφώνησε σε μερικές παραχωρήσεις.

Η αποκάλυψη της συνομιλίας Γουίτκοφ – Ουσάκοφ

Ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είπε σε έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Κρεμλίνου τον περασμένο μήνα ότι η επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία θα απαιτούσε η Ρωσία να αποκτήσει τον έλεγχο του Ντονέτσκ και ενδεχομένως μια ξεχωριστή εδαφική ανταλλαγή, σύμφωνα με ηχογράφηση της συνομιλίας τους που έχει στην κατοχή του το Bloomberg.

Στην τηλεφωνική κλήση της 14ης Οκτωβρίου με τον Γιούρι Ουσάκοφ, τον κορυφαίο σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Γουίτκοφ είπε ότι πίστευε πως οι παραχωρήσεις εδαφών ήταν απαραίτητες, ενώ παράλληλα συμβούλευε τον Ουσάκοφ να συγχαρεί τον Τραμπ και να παρουσιάσει τις συζητήσεις με πιο αισιόδοξο τρόπο.

«Τώρα, εγώ σε εσένα, ξέρω τι θα χρειαστεί για να γίνει μια ειρηνευτική συμφωνία: το Ντονέτσκ και ίσως μια ανταλλαγή εδαφών κάπου», είπε ο Γουίτκοφ στον Ουσάκοφ κατά τη διάρκεια της πεντάλεπτης συνομιλίας, σύμφωνα με τη μεταγραφή του Bloomberg. «Αλλά λέω, αντί να μιλάμε έτσι, ας μιλάμε πιο αισιόδοξα γιατί νομίζω ότι θα φτάσουμε σε μια συμφωνία εδώ».

Ο Γουίτκοφ προσέφερε επίσης τακτικές συμβουλές για το πώς ο Πούτιν θα έπρεπε να θίξει το θέμα στον Τραμπ, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων για τον προγραμματισμό μιας τηλεφωνικής συνομιλίας Τραμπ–Πούτιν πριν από την επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο αργότερα την ίδια εβδομάδα.

Οργή στη Μόσχα για τη διαρροή των συνομιλιών

Την Τετάρτη, ο Ουσάκοφ φάνηκε να επιβεβαιώνει την αυθεντικότητα της τηλεφωνικής συνομιλίας, λέγοντας στη ρωσική κρατική τηλεόραση ότι η διαρροή ήταν πιθανότατα μια προσπάθεια να «παρεμποδιστούν» οι συνομιλίες.

Αρχικά, ο σύμβουλος του Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε πως έχει επιτευχθεί προκαταρκτική συμφωνία για την επίσκεψη του Γουίτκοφ στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα, μαζί με αρκετούς άλλους Αμερικανούς αξιωματούχους που εμπλέκονται στις ουκρανικές υποθέσεις, στον κορυφαίο διαπιστευμένο στο Κρεμλίνο δημοσιογράφο της ρωσικής κρατικής τηλεόρασης Πάβελ Ζαρούμπιν.

Ο Ουσάκοφ δήλωσε πως εκτός από τον Γουίτκοφ, «αριθμός άλλων αντιπροσώπων της (αμερικανικής) κυβέρνησης που ασχολούνται με τις ουκρανικές υποθέσεις» θα έρθει επίσης στη Μόσχα.

Οι δύο πλευρές «εργάζονται με δυσκολία» για την οικοδόμηση σχέσεων, αλλά οι επαφές συνεχίζονται, μεταξύ άλλων και τηλεφωνικά, δήλωσε ο Γιούρι Ουσακόφ στο κρατικό VGTRK.

Ο Ουσακόφ επέκρινε επίσης τα δημοσιεύματα με τη διαρροή των συνομιλιών λέγοντας χαρακτηριστικά: «Κάποιος το διαρρέει, κάποιος ακούει — αλλά όχι εμείς».

Τόνισε ότι η Ρωσία δεν δημοσιοποιεί απόρρητες συνομιλίες στον Τύπο, λέγοντας ότι είναι «απίθανο να γίνεται αυτό για τη βελτίωση των σχέσεων».

Στο ίδιο πνεύμα, η εκπρόσωπος του Ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε την Τετάρτη πως Ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης και πολιτικοί προσπαθούν «να καταστρέψουν τη δυνατότητα να διευθετηθεί πολιτικά και διπλωματικά».

Η Ζαχάροβα υποστήριξε πως «επιθέσεις πληροφοριών» εξαπολύονται επανειλημμένα από ευρωπαίους πολιτικούς και ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης.

«Όσον αφορά τον Γουίτκοφ, μπορώ να πω ότι έχει επιτευχθεί μια προκαταρκτική συμφωνία ώστε να έρθει στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα», είπε ο Ουσάκοφ.

Πηγή του 28 σημείων σχεδίου Τραμπ η τηλεφωνική συνομιλία Γουίτκοφ – Ουσάκοφ

Η ηχογράφηση προσφέρει μια άμεση εικόνα για την προσέγγιση διαπραγμάτευσης του Γουίτκοφ και φαίνεται να αποκαλύπτει την προέλευση της αμφιλεγόμενης ειρηνευτικής πρότασης των 28 σημείων που παρουσιάστηκε νωρίτερα τον Νοέμβριο.

Στην κλήση, ο Γουίτκοφ, ο οποίος πρόσφατα βοήθησε στη διαμεσολάβηση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, πρότεινε στη Μόσχα και την Ουάσιγκτον να αναπτύξουν ένα κοινό πλαίσιο ειρήνης βασισμένο σε εκείνη τη συμφωνία. «Φτιάξαμε ένα 20-σημείων σχέδιο Τραμπ που είχε 20 σημεία για την ειρήνη, και σκέφτομαι μήπως κάνουμε το ίδιο και με εσάς», είπε.

Ο Ουσάκοφ φάνηκε να υιοθετεί μέρος των συμβουλών. Ο Πούτιν «θα συγχαρεί» και θα πει: «Ο κ. Τραμπ είναι πραγματικός άνθρωπος της ειρήνης», είπε.

Η πρόταση των 28 σημείων θα απαιτούσε από την Ουκρανία να παραχωρήσει ολόκληρη την περιοχή του Ντονέτσκ στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων περιοχών που βρίσκονται σήμερα υπό ουκρανικό έλεγχο. Η Ρωσία δεν έχει καταλάβει πλήρως το Ντονέτσκ.

Τα εδάφη αυτά θα μετατρέπονταν σε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη-buffer, διεθνώς αναγνωρισμένη ως ρωσική, και το σχέδιο θα παραχωρούσε επίσης στη Ρωσία τον έλεγχο του Λουχάνσκ και της Κριμαίας, ενώ θα «πάγωνε» τις τρέχουσες γραμμές του μετώπου στη Χερσώνα και στη Ζαπορίζια.

Ο Πούτιν δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι πιστεύει πως το αμερικανικό σχέδιο θα μπορούσε να αποτελέσει «τη βάση για μια τελική ειρηνική διευθέτηση», αν και το Κρεμλίνο υποστηρίζει πως δεν έχει συζητήσει λεπτομερώς την πρόταση με την Ουάσιγκτον.

Οι αποκαλύψεις έρχονται καθώς ο Τραμπ δήλωσε την Τρίτη ότι στέλνει τον Γουίτκοφ να συναντήσει τον Πούτιν στη Μόσχα, και τον υπουργό στρατού των ΗΠΑ, Νταν Ντρίσκολ, να συναντήσει τους Ουκρανούς – ενόψει μιας πιθανής συνάντησης στον Λευκό Οίκο μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι την Παρασκευή.

«Ανυπομονώ να συναντηθώ με τον Πρόεδρο Ζελένσκι και τον Πρόεδρο Πούτιν σύντομα, αλλά ΜΟΝΟ όταν η συμφωνία για τον τερματισμό αυτού του πολέμου είναι ΤΕΛΙΚΗ ή βρίσκεται στα τελικά της στάδια», είπε ο Τραμπ σε ανάρτηση στο Truth Social.

Οι ΗΠΑ πιέζουν την Ουκρανία να αποδεχθεί το πλαίσιο ως τη βάση για τον τερματισμό της σχεδόν τετραετούς σύγκρουσης, αν και Ουκρανοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι δεν θα αναγνωρίσουν τον ρωσικό έλεγχο των κατεχόμενων εδαφών ούτε θα δεχτούν περιορισμούς στις στρατιωτικές τους δυνάμεις.

Η τηλεφωνική συνομιλία έλαβε χώρα ενώ η στάση του Τραμπ απέναντι στη Μόσχα φαινόταν να σκληραίνει, όπως επισημαίνει ο Guardian. Την ίδια ημέρα με την κλήση Γουίτκοφ–Ουσάκοφ, ο Τραμπ εξέφρασε ενόχληση για την απροθυμία του Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο, λέγοντας: «Δεν ξέρω γιατί συνεχίζει αυτόν τον πόλεμο. Απλώς δεν θέλει να τον σταματήσει. Και νομίζω ότι τον κάνει να φαίνεται πολύ άσχημα.»