Η Κίνα εξορίζει τους Ουιγούρους – Η ιστορία της Ζεϊνούρ που έσωσε τον σύζυγό της από την φυλακή

Η Ζεϊνούρ Χασάν βρισκόταν στο σπίτι της στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούλιο του 2021 όταν ο σύζυγός της, ο Ίντρις, τηλεφώνησε για πρώτη φορά μετά από τέσσερις μέρες σιωπής. Ετοιμαζόταν να επιβιβαστεί σε πτήση για την Καζαμπλάνκα, αλλά η χαρά σύντομα μετατράπηκε σε τρόμο: είχε συλληφθεί κατά την άφιξή του στο Μαρόκο και του είχαν πει ότι θα απελαθεί στην Κίνα, εξομολογούνται στον Guardian.

Η Ζεϊνούρ και ο Ίντρις είναι Ουιγούροι, μια μουσουλμανική μειονότητα της βορειοδυτικής Κίνας, που τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν υποστεί μαζικές διώξεις, φυλακίσεις και βασανιστήρια. Πάνω από ένα εκατομμύριο Ουιγούροι έχουν φυλακιστεί σε στρατόπεδα «επανεκπαίδευσης» για απλές καθημερινές πρακτικές, όπως η επίσκεψη σε τζαμί ή η χρήση χιτζάμπ.

Το ζευγάρι είχε καταφύγει στην Τουρκία τη δεκαετία του 2010, ελπίζοντας σε ασφάλεια. Εκεί, η Ζεϊνούρ έγινε καθηγήτρια Αγγλικών και ο Ίντρις μεταφραστής και σχεδιαστής, ενώ απέκτησαν τρία παιδιά και ζούσαν ελεύθεροι ως μουσουλμάνοι. Όμως η σύλληψη ενός φίλου του Ίντρις και οι φήμες ότι η Κίνα πίεζε για απελάσεις Ουιγούρων προκάλεσαν πανικό. Ο Ίντρις αποφάσισε να ταξιδέψει στο Μαρόκο, αφήνοντας πίσω την οικογένειά του.

Στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, οι αρχές τον ανέκριναν, αλλά τον άφησαν να επιβιβαστεί. Στην Καζαμπλάνκα όμως συνελήφθη και κρατήθηκε, χωρίς καμία κατηγορία. Η Ζεϊνούρ ανακάλυψε πως η Κίνα τον είχε προσθέσει στη λίστα «red notice» της Interpol και χρησιμοποιούσε την οικονομική και διπλωματική ισχύ της για να ασκήσει πίεση στο Μαρόκο.

Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να σταλεί ο άντρας της πίσω στην Κίνα, η Ζεϊνούρ αποφάσισε να μιλήσει δημόσια. Άρχισε να διαδηλώνει με τα παιδιά της στην Κωνσταντινούπολη και να δημοσιεύει εκκλήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, προκαλώντας διεθνή αλληλεγγύη. Παρά την απειλή για την ίδια και την οικογένεια, κατάφερε να κινητοποιήσει ουιγουρικές οργανώσεις και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Το 2021, ο ΟΗΕ ζήτησε την απελευθέρωσή του, επικαλούμενος τον κίνδυνο βασανιστηρίων και αυθαίρετης κράτησης στην Κίνα. Παρά την ακύρωση της κόκκινης ειδοποίησης της Interpol, ένα μαροκινό δικαστήριο επέμενε στην έκδοση. Ο Ίντρις παρέμεινε φυλακισμένος για τέσσερα χρόνια, με περιορισμένες τηλεφωνικές επαφές και επιδεινούμενη ψυχολογική κατάσταση, ενώ τα παιδιά υπέφεραν συναισθηματικά.

Η απελευθέρωσή του ήρθε τελικά χάρη στην παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες έπεισαν το Μαρόκο να τον αφήσει να φύγει κρυφά. Στις 12 Φεβρουαρίου 2025, ο Ίντρις βρέθηκε στην Ουάσινγκτον, υπό την προστασία Αμερικανών αξιωματούχων, χωρίς δημόσια ανακοίνωση.

Η πλήρης επανένωση της οικογένειας έγινε τον Σεπτέμβριο του 2025 στον Καναδά, όπου η Ζεϊνούρ και τα παιδιά πήραν μόνιμη άδεια μετανάστευσης. Η Ζεϊνούρ περιγράφει τη στιγμή που αντίκρυσε ξανά τον σύζυγό της: «Μόλις τον είδα, όλες οι ανησυχίες εξαφανίστηκαν. Τα παιδιά μου ήθελαν μόνο να δουν ξανά τον πατέρα τους και να τον αγκαλιάσουν».