ΗΠΑ: Εφετείο μπλοκάρει την αποπομπή της Λίζα Κουκ από της Fed

Εφετείο των ΗΠΑ αρνήθηκε τη Δευτέρα να επιτρέψει στον Ντόναλντ Τραμπ να αποπέμψει τη διοικήτρια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) Λίζα Κουκ — για πρώτη φορά από την ίδρυση της κεντρικής τράπεζας το 1913 που ένας πρόεδρος επιχειρεί κάτι τέτοιο — στο πλαίσιο μιας νομικής διαμάχης που απειλεί τη μακρόχρονη ανεξαρτησία της Fed.

Η απόφαση του Εφετείου της Περιφέρειας της Κολούμπια σημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει μόνο λίγες ώρες για να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, αν θέλει να εμποδίσει την Κουκ να συμμετάσχει στη συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής της Τρίτης και Τετάρτης, όπου αναμένεται να αποφασιστεί μείωση των αμερικανικών επιτοκίων προκειμένου να στηριχθεί η υποτονική αγορά εργασίας.

Το Εφετείο απέρριψε το αίτημα του υπουργείου Δικαιοσύνης να «παγώσει» την απόφαση της περιφερειακής δικαστού Jia Cobb, η οποία στις 9 Σεπτεμβρίου είχε εμποδίσει προσωρινά τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο να απομακρύνει την Κουκ — διορισμένη από τον Δημοκρατικό πρώην πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.

Η δικαστής Cobb είχε κρίνει ότι οι ισχυρισμοί του Τραμπ πως η Κουκ διέπραξε απάτη σε στεγαστικά δάνεια πριν αναλάβει τα καθήκοντά της, κάτι που η ίδια αρνείται, πιθανότατα δεν αποτελούν επαρκή λόγο αποπομπής σύμφωνα με τον νόμο του 1913 που ίδρυσε τη Fed.

Η απόφαση του Εφετείου ήταν 2-1: οι δικαστές Bradley Garcia και J. Michelle Childs, διορισμένοι από τον Μπάιντεν, ήταν στην πλειοψηφία· ο δικαστής Gregory Katsas, διορισμένος από τον Τραμπ, μειοψήφησε.

Ο Garcia, με τη στήριξη της Childs, έγραψε ότι η Κουκ είναι πιθανό να κερδίσει την υπόθεσή της με βάση τον ισχυρισμό ότι της αρνήθηκαν τη δέουσα νομική διαδικασία που εγγυάται η Πέμπτη Τροπολογία του Συντάγματος.
«Η κυβέρνηση δεν αμφισβητεί ότι δεν έδωσε στην Κουκ καμία ουσιαστική ειδοποίηση ή ευκαιρία να απαντήσει στις κατηγορίες», σημείωσε.

Παράλληλα, η Γερουσία ενέκρινε οριακά τη Δευτέρα το βράδυ τον υποψήφιο του Τραμπ για κενή θέση στο Δ.Σ. της Fed, τον Στίβεν Μιράν, με ψήφους 48-47. Έτσι, αναμένεται να συμμετάσχει κι εκείνος στη συνεδρίαση αυτής της εβδομάδας, μαζί με την Κουκ.

Ο «εύλογος λόγος» που επικαλείται ο Τραμπ

Κατά τον νόμο του 1913, οι διοικητές της Fed μπορούν να απομακρυνθούν από τον πρόεδρο μόνο «για εύλογη αιτία». Ο νόμος όμως δεν ορίζει τον όρο ούτε προβλέπει διαδικασία αποπομπής. Κανένας πρόεδρος δεν έχει ποτέ αποπέμψει διοικητή της Fed και η διάταξη δεν έχει δοκιμαστεί στα δικαστήρια.

Ο Garcia έγραψε ότι, καθώς ο ισχυρισμός περί παραβίασης της δέουσας διαδικασίας είναι «πολύ πιθανό να ευσταθεί», δεν χρειάζεται προς το παρόν να εξεταστεί η ερμηνεία του «εύλογου λόγου».

Η Κουκ, η πρώτη μαύρη γυναίκα που διορίστηκε στο Δ.Σ. της Fed, κατέθεσε αγωγή κατά του Τραμπ και της Fed στα τέλη Αυγούστου. Υποστηρίζει ότι οι κατηγορίες ήταν πρόσχημα για να την απομακρύνει λόγω της στάσης της στη νομισματική πολιτική.

Η κυβέρνηση Τραμπ υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος έχει ευρεία διακριτική ευχέρεια να κρίνει πότε υπάρχει «εύλογη αιτία» και ότι τα δικαστήρια δεν έχουν δικαιοδοσία να αναθεωρούν τέτοιες αποφάσεις.

Η υπόθεση θεωρείται κρίσιμη για την ικανότητα της Fed να ορίζει τα επιτόκια ανεξάρτητα από πολιτικές πιέσεις — θεμελιώδη προϋπόθεση για κάθε κεντρική τράπεζα που επιδιώκει να διατηρήσει τον έλεγχο του πληθωρισμού.

Ο Τραμπ φέτος απαιτούσε επιθετικές μειώσεις επιτοκίων, επικρίνοντας τον πρόεδρο της Fed Τζερόμ Πάουελ. Η Fed, επικεντρωμένη στην καταπολέμηση του πληθωρισμού, δεν το έκανε· αναμένεται ωστόσο να ανακοινώσει μείωση αυτή την εβδομάδα.

Το Ανώτατο Δικαστήριο φέτος επέτρεψε στον Τραμπ να αποπέμψει στελέχη ανεξάρτητων ομοσπονδιακών οργανισμών, αλλά τον Μάιο, σε υπόθεση που αφορούσε απομάκρυνση μελών ομοσπονδιακών εργασιακών συμβουλίων, άφησε να εννοηθεί ότι η Fed έχει διαφορετικό καθεστώς: «Είναι ένας μοναδικά δομημένος, ημι-ιδιωτικός οργανισμός με ξεχωριστή ιστορική παράδοση».

Στο δικό του σκεπτικό, ο Katsas υποστήριξε ότι η συνέχιση της θητείας της Κουκ προκαλεί μεγαλύτερη ζημία στην κυβέρνηση απ’ ό,τι στην ίδια, καθώς οι αγορές χρειάζονται εμπιστοσύνη στην επάρκεια των διοικητών της Fed.

Η Cobb, εμποδίζοντας την αποπομπή, είχε κρίνει ότι ο νόμος του 1913 επιτρέπει την απομάκρυνση μόνο για παραπτώματα κατά τη διάρκεια της θητείας. Οι κατηγορίες για στεγαστική απάτη αφορούν ενέργειες πριν από την επικύρωσή της από τη Γερουσία το 2022.

Τραμπ και ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στέγασης, William Pulte, υποστήριξαν ότι η Κουκ έδωσε ψευδή στοιχεία σε τρεις αιτήσεις στεγαστικών δανείων, ώστε να εξασφαλίσει χαμηλότερα επιτόκια και φορολογικές εκπτώσεις. Όμως έγγραφα που εξέτασε το Reuters και έλεγχοι τοπικών φορολογικών αρχών φαίνεται να αποδυναμώνουν αυτές τις κατηγορίες.

Παράλληλα, το υπουργείο Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Τραμπ έχει ξεκινήσει ποινική έρευνα για απάτη στεγαστικών δανείων, εκδίδοντας κλητεύσεις σε Τζόρτζια και Μίσιγκαν.