ΗΠΑ: Φοιτητές από όλο τον κόσμο αντιμέτωποι με την “εκστρατεία του φόβου”

Βουτηγμένοι στον φόβο, την ανασφάλεια και την απογοήτευση είναι οι διεθνείς φοιτητές σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ, με τη «νέα πραγματικότητα» που δρομολογεί για το μέλλον τους η κυβέρνηση Τραμπ.

Όταν η Αντεφεμόλα Ακιντάντε έμαθε ότι η κυβέρνηση Τραμπ ανέστειλε την έκδοση και την ανανέωση βίζας για τους ξένους φοιτητές, πάγωσε αμέσως. «Δεν ξέρω τι να κάνω· αυτό είναι κάτι που ήθελα πάντα εδώ και πολύ καιρό», είπε στο CNN, με μια αίσθηση δυσπιστίας να απλώνεται πάνω από τα λόγια της.

Η Νιγηριανή δημοσιογράφος έχει γίνει δεκτή στο Columbia Journalism School για μεταπτυχιακό και ήταν έτοιμη να υποβάλει αίτηση για την αμερικανική βίζα της. «Δεν έχω κανένα εναλλακτικό σχέδιο», είπε η 31χρονη. «Έβαλα όλα μου τα αυγά σε ένα καλάθι – στο Columbia… κάτι που είναι αρκετά ριψοκίνδυνο.» Αναμένεται να ξεκινήσει τις σπουδές της στη Νέα Υόρκη τον Αύγουστο, έχοντας ήδη πληρώσει υψηλό παράβολο εγγραφής.

Η Ακιντάντε είναι ανάμεσα στους χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που βρέθηκαν σε αδιέξοδο την Τρίτη, όταν το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών διέταξε τις πρεσβείες και τα προξενεία να αναστείλουν τον προγραμματισμό νέων συνεντεύξεων για φοιτητικές βίζες, καθώς σχεδιάζει να επεκτείνει τον έλεγχο των υποψηφίων μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Πρόκειται για την τελευταία κίνηση μιας σειράς μέτρων από την κυβέρνηση Τραμπ που στοχεύουν την ανώτατη εκπαίδευση, ξεκινώντας από τη συνεχιζόμενη διαμάχη με το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, επεκτείνοντας όμως στη συνέχεια δραματικά το πεδίο δράσης.

Το CNN μίλησε με αρκετούς φοιτητές από το εξωτερικό που επηρεάζονται από τις παραπάνω πολιτικές, οι οποίοι εξέφρασαν συναισθήματα λύπης, σύγχυσης και φόβου για τις τελευταίες εξελίξεις και την ξαφνική ανατροπή της ζωής τους. Πολλοί ζήτησαν να παραμείνουν ανώνυμοι, λόγω ανησυχιών για πιθανές συνέπειες ή προβλήματα στο μέλλον.

«Νιώθω πως είναι μια πραγματικά τρομακτική και ανησυχητική περίοδος για τους διεθνείς φοιτητές που σπουδάζουν στις ΗΠΑ», είπε ένας Καναδός φοιτητής που έχει επίσης γίνει δεκτός στο Columbia. «Πολλοί από εμάς επιλέξαμε να σπουδάσουμε στις ΗΠΑ λόγω των ελευθεριών, αλλά τώρα το να γνωρίζουμε ότι αθώες δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να κοστίσουν μια εκπαίδευση μοιάζει με λογοκρισία.»

Κάποιοι μελλοντικοί φοιτητές έχουν αρχίσει ακόμη και να αυτολογοκρίνονται. Μια άλλη Καναδή, που έχει γίνει δεκτή στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ, είπε στο CNN πως μια φίλη της που εργάζεται στο Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον της σύστησε να ελέγξει τις αναρτήσεις της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λίγο μετά την ανακοίνωση της αναστολής των θεωρήσεων.

«Κοιτούσαμε μια ανάρτηση από εμάς στο Pride, και η λεζάντα μου ήταν απλώς μια σημαία ουράνιου τόξου και μια σημαία τρανς. Μιλούσα στο τηλέφωνο μαζί της και είπα, “πρέπει να το κατεβάσω;” Τελικά αποφασίσαμε όχι, θα μπορούσα να το αφήσω, αλλά άλλαξα τη λεζάντα και αφαίρεσα τη σημαία των τρανς. Δεν ξέρω πώς να νιώσω γι’ αυτό», είπε η φοιτήτρια.

«Πιστεύω ότι είναι μια πραγματική απόδειξη ότι πρόκειται για μια εκστρατεία φόβου που έχει τεράστια επιτυχία», πρόσθεσε, λέγοντας πως ανέβαλε τη φοίτησή της φέτος αφού δέχθηκε πρόταση εργασίας. «Άλλαξα τη λεζάντα με την προσδοκία ότι τα πράγματα μπορεί να χειροτερέψουν. Σήμερα είναι αυτό το θέμα και αύριο θα είναι κάποιο άλλο.»

Η Υπηρεσία Εξωτερικών των ΗΠΑ απαιτεί από το 2019 οι αιτούντες βίζας να παρέχουν στοιχεία των λογαριασμών τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα έντυπα αίτησης για μεταναστευτικές και μη μεταναστευτικές βίζες, όπως δήλωσε εκπρόσωπος. Επιπλέον, είχε ήδη ζητήσει επιπλέον έλεγχο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ορισμένων αιτούντων, κυρίως για υποτιθέμενες αντισημιτικές αναρτήσεις. Ωστόσο, δεν είναι σαφές τι είδους ανάρτηση μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα σε μια αίτηση από εδώ και στο εξής ή πώς θα γίνονται αυτοί οι έλεγχοι.

Ο Βρετανός φοιτητής Κόνραντ Κουνάντου είπε ότι αντιμετώπιζε έναν «εσωτερικό διχασμό» σχετικά με την προσφορά του να ακολουθήσει διδακτορικό στην Περιβαλλοντική Υγεία στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, αφού παρακολουθούσε «με θρησκευτική ευλάβεια» τις εξελίξεις γύρω από το αυστηρό πλαίσιο στις αμερικανικές σχολές τους τελευταίους μήνες.

Η υπόθεση ενός Γάλλου επιστήμονα που πρόσφατα απαγορεύτηκε η είσοδός του στις ΗΠΑ, επειδή φέρεται να είχε αναρτήσει μηνύματα κριτικής προς τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, αποτέλεσε για τον Κουνάντου «σημαντικό σημείο καμπής». «Σκέφτηκα, ωω, εντάξει, αυτό ίσως είναι πραγματικά κακό. Απλώς δεν ξέρω αν αυτό είναι ένα περιβάλλον στο οποίο θέλω πραγματικά να βρίσκομαι», είπε στο CNN.

Μετά από σκέψεις για το αν θα μπορούσε να διαχειριστεί το άγχος του ότι «κάτι που έγραψε το 2016» θα μπορούσε να τον οδηγήσει σε απέλαση, ο Κουνάντου αποφάσισε να μείνει στη Βρετανία και να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Παρόλο που είναι ευγνώμων που έχει άλλη επιλογή, περιέγραψε την κατάσταση του ως «χαμένος-χαμένος».

«Ήθελα να σπουδάσω στις ΗΠΑ όχι μόνο επειδή, για το ενδιαφέρον μου στην ασφάλεια της υγείας, εκεί συγκεντρώνεται όλο το ταλέντο και οι πόροι, αλλά και επειδή είναι ο καλύτερος τρόπος να έχεις επιρροή σε αυτά τα ζητήματα σε παγκόσμια κλίμακα», είπε ο Κουνάντου. Όπως πολλοί άλλοι, δεν μπορεί παρά να θρηνήσει για την πιθανή ακαδημαϊκή έρευνα και τις προόδους που ενδέχεται να μην πραγματοποιηθούν ποτέ.

Ο Κουνάντου και ένας άλλος φοιτητής, που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, ανέφεραν ότι ανησυχούν για το ενδεχόμενο να εξερευνήσουν θέματα στις σπουδές τους που θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως αντίδραση ή να προκαλέσουν δυσφορία στις αρχές.

«Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό ως Αμερικανός να το ακούω αυτό», είπε στο CNN ο Μάικλ Κάγκαν, διευθυντής της Κλινικής Μετανάστευσης στο Πανεπιστήμιο της Νεβάδα. «Δεν θα έπρεπε κάποιος να ανησυχεί για κάτι τέτοιο όταν σπουδάζει στις Ηνωμένες Πολιτείες… Αλλά νομίζω ότι αυτή τη στιγμή είναι απολύτως λογικό. Και αν έδινα συμβουλές σε κάποιον, θα του έλεγα ότι από νομική άποψη είναι ένα εύλογο ζήτημα να τον απασχολεί.»

Ο Κάγκαν περιέγραψε την αναστολή των θεωρήσεων ως «μία από τις πολλές επιθέσεις στην ανώτατη εκπαίδευση και στους μετανάστες… δύο από τους αγαπημένους στόχους της κυβέρνησης Τραμπ», που στην προκειμένη περίπτωση συμπίπτουν. Και ενώ η οδηγία είναι σύμφωνη με όσα έκανε ήδη ο Λευκός Οίκος, τη χαρακτηρίζει «ανέκδοτη επίθεση σε περίοδο μη έκτακτης ανάγκης.»

Όταν ρωτήθηκε αν όσοι είχαν δεχτεί προσφορές για πανεπιστήμια και περίμεναν ραντεβού για τη βίζα έχουν κάποιο νομικό μέσο αντίδρασης, ο Κάγκαν δεν ήταν αισιόδοξος. «Αν κάποιος προσπαθεί να εισέλθει και δεν παίρνει ακόμη βίζα, συνήθως δεν έχει σχεδόν καμία δυνατότητα προσφυγής», είπε.

Αίσθημα απόρριψης

Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-24, περισσότεροι από 1,1 εκατομμύρια διεθνείς φοιτητές σπούδασαν σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα των ΗΠΑ, σύμφωνα με έκθεση του Ινστιτούτου Διεθνούς Εκπαίδευσης.

Οι φοιτητές με τους οποίους μίλησε το CNN προσπαθούν πλέον να συνειδητοποιήσουν τη νέα τους πραγματικότητα και να σχεδιάσουν τα επόμενα βήματά τους. «Ακόμη ελπίζω ότι υπάρχει μια υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο που θα αποφανθεί ξαφνικά υπέρ μου», είπε ο Κουνάντου.

Ο Όλιβερ Κρόπλεϊ, 27 ετών Βρετανός φοιτητής από οικογένεια με χαμηλό εισόδημα, είπε στο CNN ότι είχε σκοπό να φοιτήσει για ένα χρόνο στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας με υποτροφία, αλλά χωρίς ραντεβού για βίζα πλέον δεν είναι σίγουρος. «Αισθάνεσαι σαν να σου ρίχνουν κλωτσιά όταν ήδη είσαι κάτω», είπε. «Η στρατηγική μας είναι να περιμένουμε, θέλουμε να δούμε αν ο Τραμπ θα κάνει πίσω.»

Η Καναδή που έγινε δεκτή στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ δήλωσε πως χαίρεται που το ίδρυμα παίρνει θέση ενάντια στην κυβέρνηση Τραμπ. «Αν υποχωρήσει το Χάρβαρντ, υποχωρούν όλοι και είναι η κατάρρευση της πολιτείας δικαίου, σωστά; Αν το πιο πλούσιο ίδρυμα με την υψηλότερη αναγνωρισιμότητα υποχωρήσει, υποχωρούν όλοι», είπε στο CNN.

Για τη Νιγηριανή δημοσιογράφο Ακιντάντε, που πάντα ονειρευόταν να σπουδάσει σε ένα πανεπιστήμιο Ivy League, το αίσθημα απόρριψης από τις ΗΠΑ είναι βαρύ. «Αυτό είναι το μήνυμα που παίρνω: δεν σας θέλουμε», είπε με βαθύ αναστεναγμό.