ΗΠΑ – Ουκρανία: Όρος ο σεβασμός της κυριαρχίας του Κιέβου σε ενδεχόμενη συμφωνία με τη Ρωσία

Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ουκρανίας ανέφεραν χθες Κυριακή το βράδυ σε κοινή ανακοίνωσή τους που δημοσιοποιήθηκε από τον Λευκό Οίκο ότι ενδεχόμενη συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία «πρέπει να σέβεται απόλυτα την εθνική κυριαρχία» του Κιέβου, μετά τις συνομιλίες που διεξήγαγαν κατά τη διάρκεια της ημέρας αμερικανοί, ουκρανοί και ευρωπαίοι αξιωματούχοι στη Γενεύη.

Η αμερικανική προεδρία εξήρε τις συνομιλίες στην Ελβετία, παρόντος του επικεφαλής της διπλωματίας των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, κάνοντας λόγο για «σημαντικό βήμα μπροστά» προς την επίλυση της σύγκρουσης η οποία μαίνεται από τον Φεβρουάριο του 2022.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρούμπιο διαβεβαίωσε μετά τις συνομιλίες ότι αισθάνεται «πολύ αισιόδοξος» για την πιθανότητα σύναψης συμφωνίας «πολύ γρήγορα».

Οι συνομιλίες στη Γενεύη, που επισήμως ολοκληρώθηκαν χθες βράδυ, διεξήχθησαν με βάση σχέδιο 28 σημείων του Αροέδρου Ντόναλντ Τραμπ για να λάβει τέλος η ένοπλη σύρραξη των τελευταίων σχεδόν τεσσάρων χρόνων, με έναυσμα τη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην ουκρανική επικράτεια την 24η Φεβρουαρίου 2022.

«Οι συνομιλίες ήταν πολύ παραγωγικές, επικεντρωμένες και με σεβασμό, υπογραμμίζοντας την κοινή δέσμευση για την επίτευξη δίκαιης και διαρκούς ειρήνης», αναφέρει το κείμενο που δημοσιοποιήθηκε από την αμερικανική προεδρία και χαρακτηρίζεται «κοινή» δήλωση με την ουκρανική αντιπροσωπεία στη Γενεύη.

Τα μέρη «επαναβεβαιώνουν ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία θα πρέπει να σέβεται πλήρως την εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας», συνεχίζει το κείμενο, διευκρινίζοντας ότι η Ουάσιγκτον και το Κίεβο «συνέταξαν νέα εκδοχή» του «πλαισίου (συμφωνίας) ειρήνης», «επικαιροποιημένη» και «επεξεργασμένη».

Ο ουκρανός διαπραγματευτής Αντρίι Γέρμακ, δεξί χέρι του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έκανε επίσης λόγο στη Γενεύη για «πολύ καλή πρόοδο» στις συνομιλίες, ενώ ο ίδιος ο ουκρανός πρόεδρος είπε πως η νέα εκδοχή πλέον αντανακλά «την πλειονότητα των προτεραιοτήτων-κλειδιών» του Κιέβου.

Ο κ. Τραμπ είχε δώσει προθεσμία ως την 27η Νοεμβρίου στον κ. Ζελένσκι για να απαντήσει, προτού πει προχθές Σάββατο ότι το σχέδιο δεν ήταν η «τελευταία προσφορά» του.

Η αρχική εκδοχή του εγγράφου συνάντησε αντίσταση στο Κίεβο και από πλευράς ευρωπαίων συμμάχων του, που πήγαν χθες στη Γενεύη για να αποτρέψουν εξαναγκασμό της Ουκρανίας να συνθηκολογήσει, σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο.

Τα βασικά σημεία του σχεδίου των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία

Αν και το σχέδιο που υποστηρίζουν οι ΗΠΑ δεν έχει δημοσιευθεί πλήρως, σημαντικές λεπτομέρειες έχουν διαρρεύσει τις τελευταίες ημέρες.

Αμφιλεγόμενες προβλέψεις περιλαμβάνουν ότι η Ουκρανία θα συμφωνήσει να αποσύρει στρατεύματα από τμήματα της ανατολικής περιφέρειας Ντονέτσκ που ελέγχει σήμερα, καθώς και διεθνή αναγνώριση της ντε φάκτο ρωσικής κυριαρχίας στο Ντονέτσκ, στη γειτονική Λουχάνσκ και στη νότια χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία η Ρωσία προσάρτησε το 2014.

Το σχέδιο προβλέπει επίσης «πάγωμα» των συνόρων των νοτίων περιοχών Χερσώνας και Ζαπορίζια κατά μήκος των σημερινών γραμμών μάχης, και θα οδηγούσε την Ουκρανία στο να συμφωνήσει να περιορίσει το μέγεθος του στρατού της σε 600.000 προσωπικό, από περίπου 880.000 σήμερα.

Το προσχέδιο περιλαμβάνει επίσης μια κρίσιμη δέσμευση της Ουκρανίας να μην επιδιώξει ένταξη στο ΝΑΤΟ. Αντίθετα, το Κίεβο θα λάβει «αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας», για τις οποίες δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες.

Το έγγραφο αναφέρει ότι «αναμένεται» πως η Ρωσία δεν θα εισβάλει στους γείτονές της και ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.

Το προσχέδιο προτείνει επίσης την «επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία», μέσω άρσης κυρώσεων και επανένταξης της Μόσχας στην ομάδα G7 των ισχυρότερων χωρών του κόσμου — καθιστώντας την ξανά G8.

Η αντιπρόταση της Ευρώπης

Σημειώνεται πως οι Ευρωπαίοι υπέβαλαν μια τροποποιημένη έκδοση του ειρηνευτικού σχεδίου των ΗΠΑ για την Ουκρανία, η οποία απορρίπτει τους προτεινόμενους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις του Κιέβου και τις εδαφικές παραχωρήσεις, σύμφωνα με ένα έγγραφο που είδε το Reuters σήμερα Κυριακή (23/11).

Το έγγραφο, που προετοιμάστηκε για τις συνομιλίες της Γενεύης, περιλαμβάνει τη θέση ότι ο ουκρανικός στρατός θα πρέπει να περιορίζεται σε 800.000 «σε καιρό ειρήνης», αντί για το γενικό όριο των 600.000 που πρότεινε το αμερικανικό σχέδιο.

Αναφέρει επίσης ότι «οι διαπραγματεύσεις για εδαφικές ανταλλαγές θα ξεκινήσουν από τη Γραμμή Επαφής», αντί να καθορίζει εκ των προτέρων ότι συγκεκριμένες περιοχές θα πρέπει να αναγνωριστούν ως «de facto ρωσικές», όπως προτείνει το αμερικανικό σχέδιο.

Η ανταποδοτική πρόταση συντάχθηκε από τις αποκαλούμενες ευρωπαϊκές δυνάμεις Ε3 – Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα.

Το έγγραφο βασίζεται στην αμερικανική πρόταση, αλλά το εξετάζει σημείο προς σημείο προτείνοντας διαγραφές ή αλλαγές.

Προτείνει επίσης η Ουκρανία να λάβει εγγυήσεις ασφάλειας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρόμοιες με τη ρήτρα του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ.

Επιπλέον, αντιτίθεται στην αμερικανική πρόταση για χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στη Δύση, κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τι περιλαμβάνει η αντιπρόταση των Ευρωπαίων για την Ουκρανία

• • Τη μείωση του ουκρανικού στρατού στους 800.000 στρατιώτες, σε περίοδο ειρήνης.
  • Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα εξαρτάται από τη συναίνεση των μελών της Συμμαχίας.
  • Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην τοποθετήσει μόνιμα στρατεύματα στο έδαφος της Ουκρανίας, ή στρατεύματα υπό τη διοίκησή του, σε περίοδο ειρήνης.
  • Μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα είναι τοποθετημένα σε αεροδρόμια και βάσεις της Πολωνίας.
  • Η Ουκρανία θα λάβει εγγυήσεις που θα αντανακλούν στο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ.