Ισραηλινοί στρατιώτες παραδέχονται ότι χρησιμοποιούν Παλαιστίνιους ως ανθρώπινες ασπίδες – “Φέρτε ένα κουνούπι”

Εδώ και καιρό, οι Παλαιστίνιοι τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Όχθη καταγγέλλουν πως χρησιμοποιούνται ως ανθρώπινες ασπίδες από τον ισραηλινό στρατό, οι φωνές τους όμως φαίνεται να μην αγγίζουν τις “ευαίσθητες”, ανθρωπιστικές χορδές της Δύσης.

Σήμερα όμως, ακόμα και ισραηλινοί στρατιώτες προστέθηκαν σε αυτούς που αποκαλύπτουν ότι τα ισραηλινά στρατεύματα αναγκάζουν, και μάλιστα συστηματικά, Παλαιστίνιους να λειτουργούν ως ανθρώπινες ασπίδες στη Γάζα, μιλώντας στο Associated Press, προκαλώντας διεθνή οργή και κατακραυγή.

Το AP μίλησε με επτά Παλαιστίνιους που περιέγραψαν ότι χρησιμοποιήθηκαν ως ασπίδες στη Γάζα και στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, καθώς και με δύο μέλη του ισραηλινού στρατού που παραδέχθηκαν ότι συμμετείχαν σε ομάδες που εφάρμοζαν αυτή την πρακτική, η οποία υπενθυμίζεται ότι απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο.

Οι εντολές, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις, συχνά προέρχονταν από την κορυφή, και πολλές φορές σχεδόν κάθε λόχος χρησιμοποιούσε έναν Παλαιστίνιο για να ελέγξει τοποθεσίες, δήλωσε ένας Ισραηλινός αξιωματικός, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας από φόβο αντιποίνων.

Πολλοί Παλαιστίνιοι και στρατιώτες που μίλησαν στο AP συνομολογούν πως οι ισραηλινές δυνάμεις αναγκάζουν συστηματικά Παλαιστίνιους να λειτουργούν ως ανθρώπινες ασπίδες στη Γάζα, στέλνοντάς τους σε κτίρια και τούνελ για να ελέγξουν για εκρηκτικά ή μαχητές. Όπως τονίζουν, πρόκειται για διαδεδομένη πρακτική κατά τη διάρκεια των 19 μηνών του πολέμου.

Τραγική ειρωνεία θα έλεγε κανείς, καθώς ο ισραηλινός στρατός που κατηγορεί από την έναρξη του πολέμου τη Χαμάς για τέτοιες πρακτικές. Επισήμως, λέει πως απαγορεύει αυστηρά τη χρήση αμάχων ως ασπίδες.

Σε δήλωση προς το AP, ο στρατός ανέφερε ότι απαγορεύει επίσης οποιαδήποτε άλλη μορφή καταναγκασμού αμάχων να συμμετέχουν σε επιχειρήσεις, και ότι «όλες αυτές οι εντολές τονίζονται συστηματικά στις δυνάμεις». Ωστόσο, οι μαρτυρίες τους διαψεύδουν συντριπτικά.

Ο στρατός δήλωσε ότι διερευνά αρκετές περιπτώσεις όπου ισχυρίζονται ότι Παλαιστίνιοι εμπλέκονταν σε αποστολές, αλλά δεν παρείχε λεπτομέρειες. Δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την έκταση της πρακτικής ή τυχόν εντολές από τους διοικητές.

Ισραηλινοί στρατιώτες και Παλαιστίνιοι αφηγούνται τις ίδιες, σοκαριστικές καταστάσεις

Οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, λέγοντας ότι αυτή η “χρήση” των αμάχων έχει γίνει πλέον μια τυπική διαδικασία που χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από το Ισραήλ στον πόλεμο.

«Δεν πρόκειται για μεμονωμένες καταγγελίες· δείχνουν ένα συστημικό αποτυχία και μια τρομακτική ηθική κατάρρευση», δήλωσε ο Ντάνταβ Βάιμαν, διευθυντής του Breaking the Silence — μιας ομάδας που αποτελείται από πρώην ισραηλινούς στρατιώτες και έχει συλλέξει μαρτυρίες και αποκαλύπτει τις πρακτικές αυτές μέσα από τον στρατό. «Το Ισραήλ καταδικάζει δικαίως τη Χαμάς για τη χρήση αμάχων ως ανθρώπινες ασπίδες, αλλά οι ίδιοι οι στρατιώτες μας περιγράφουν ότι κάνουν ακριβώς το ίδιο.»

Ένας από τους Παλαιστίνιους που έπεσε στα χέρια του ισραηλινού στρατού αναφέρει πως τις μόνες φορές που δεν ήταν δεμένος ή με δεμένα μάτια, ήταν όταν χρησιμοποιήθηκε από ισραηλινούς στρατιώτες ως ανθρώπινη ασπίδα.

Ο Αμπού Χαμαδάν είπε ότι βρέθηκε στα χέρια του ισραηλινού στρατού τον Αύγουστο αφού χωρίστηκε από την οικογένειά του, και οι στρατιώτες του είπαν ότι θα βοηθούσε σε μια «ειδική αποστολή». Για 17 μέρες αναγκάστηκε να ψάχνει σπίτια και να ελέγχει κάθε τρύπα στο έδαφος για τούνελ, είπε.

Οι στρατιώτες στεκόντουσαν πίσω του και, όταν ήταν βέβαιο ότι ο χώρος ήταν ασφαλής, εισέρχονταν στα κτίρια για να τα καταστρέψουν ή να τα βλάψουν, είπε. Κάθε βράδυ τον έδεναν σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, μόνο για να ξυπνάει και να το κάνει ξανά.

Φορώντας στρατιωτική στολή με μια κάμερα προσαρμοσμένη στο μέτωπό του, ο Αϊμάν Αμπού Χαμαδάν αναγκάστηκε να εισέρχεται σε σπίτια στη Λωρίδα της Γάζας για να βεβαιωθεί ότι ήταν καθαρά από βόμβες και ένοπλους άνδρες, όπως περιέγραψε. Όταν μια μονάδα τελείωνε μαζί του, τον παρέδιδαν στην επόμενη.

«Με χτυπούσαν και μου έλεγαν: ‘Δεν έχεις άλλη επιλογή· κάνε το αυτό ή θα σε σκοτώσουμε’», είπε ο 36χρονος, περιγράφοντας τις δυόμισι εβδομάδες που ήταν αιχμάλωτος του ισραηλινού στρατού το περασμένο καλοκαίρι στο βόρειο τμήμα της Γάζας.

“Φέρτε ένα κουνούπι”

Οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων αναφέρουν ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί Παλαιστίνιους ως ασπίδες στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη εδώ και δεκαετίες. Το Ανώτατο Δικαστήριο απαγόρευσε αυτή την πρακτική το 2005. Ωστόσο, οι οργανώσεις συνέχισαν να καταγράφουν παραβιάσεις.

Παρόλα αυτά, ειδικοί λένε ότι σε αυτόν τον πόλεμο είναι η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που η πρακτική – και η συζήτηση γύρω από αυτήν – έχει γίνει τόσο εκτεταμένη.

Οι δύο Ισραηλινοί στρατιώτες που μίλησαν στο AP, και ένας τρίτος που έδωσε κατάθεση στην οργάνωση Breaking the Silence, είπαν ότι οι διοικητές γνώριζαν για τη χρήση ανθρώπινων ασπίδων και την ανέχονταν, με μερικούς να δίνουν εντολές για αυτό. Κάποιοι ανέφεραν ότι η πρακτική αναφερόταν ως «πρωτόκολλο κατά των κουνουπιών» και ότι οι Παλαιστίνιοι αποκαλούνταν επίσης «σφήκες» αλλά και με άλλες λέξεις που προσπαθούν να μειώσουν την ανθρώπινη ύπαρξή τους.

Οι στρατιώτες, που είπαν ότι δεν υπηρετούν πλέον στη Γάζα, δήλωσαν ότι η πρακτική επιτάχυνε τις επιχειρήσεις, εξοικονομούσε πυρομαχικά και προστάτευε τους ισραηλινούς στρατιώτες από τραυματισμούς ή θάνατο.

Οι στρατιώτες ανέφεραν ότι συνειδητοποίησαν για πρώτη φορά ότι χρησιμοποιούνταν ανθρώπινες ασπίδες λίγο μετά την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ, και ότι η πρακτική έγινε διαδεδομένη μέχρι τα μέσα του 2024. Οι εντολές να «φέρουν ένα κουνούπι» συχνά δίνονταν μέσω ασυρμάτου, όπως εξήγησαν — ένας κώδικας που όλοι καταλάβαιναν. Οι στρατιώτες ενεργούσαν βάσει των εντολών των διοικητών τους, σύμφωνα με τον αξιωματικό που μίλησε στο AP.

Είπε ότι μέχρι το τέλος των εννέα μηνών υπηρεσίας του στη Γάζα, κάθε τμήμα πεζικού χρησιμοποιούσε έναν Παλαιστίνιο για να «καθαρίσει» τα σπίτια πριν από την είσοδο.

Μια “αποτελεσματική” μέθοδος

«Μόλις ξεκίνησε αυτή η ιδέα, εξαπλώθηκε σαν φωτιά σε χωράφι», είπε ο 26χρονος. «Είδαν πόσο αποτελεσματικό και εύκολο ήταν.» Περιέγραψε επίσης μια σύσκεψη σχεδιασμού το 2024 όπου ένας διοικητής ταξιαρχίας παρουσίασε στον διοικητή της μεραρχίας μια διαφάνεια με τη φράση «πάρτε ένα κουνούπι» και την πρόταση να «πιάσουν απλά κάποιον από τους δρόμους».

Ο αξιωματικός έγραψε δύο αναφορές προς τον διοικητή της ταξιαρχίας σχετικά με τη χρήση ανθρώπινων ασπίδων, αναφορές που, όπως είπε, έπρεπε να έχουν προωθηθεί στον αρχηγό της μεραρχίας, είπε. Ο στρατός δήλωσε ότι δεν έχει σχόλιο όταν ρωτήθηκε αν τις έλαβε.

Μία από τις αναφορές τεκμηρίωνε τον «τυχαίο» θάνατο ενός Παλαιστίνιου. Ισραηλινοί στρατιώτες δεν αντιλήφθηκαν ότι μια άλλη μονάδα τον χρησιμοποιούσε ως ασπίδα και τον πυροβόλησαν ενώ έτρεχε μέσα σε ένα σπίτι. Ο αξιωματικός συνέστησε να ντύνονται οι Παλαιστίνιοι με στρατιωτικές στολές για να αποφεύγεται η λάθος αναγνώριση.

Είπε ότι γνώριζε τουλάχιστον έναν ακόμη Παλαιστίνιο που πέθανε ενώ χρησιμοποιούνταν ως ασπίδα, ο οποίος λιποθύμησε μέσα σε ένα τούνελ.

Ένας από τους στρατιώτες που μίλησε στο AP είπε ότι η μονάδα του προσπάθησε να αρνηθεί τη χρήση ανθρώπινων ασπίδων στα μέσα του 2024, αλλά του είπαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή, με έναν υψηλόβαθμο αξιωματικό να λέει ότι δεν πρέπει να ανησυχούν για το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

Ο λοχίας, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας υπό τον φόβο αντιποίνων, είπε ότι οι στρατιώτες χρησιμοποίησαν έναν 16χρονο και έναν 30χρονο για μερικές μέρες. Το αγόρι έτρεμε ασταμάτητα, είπε, και οι δύο επαναλάμβαναν «Ράφα, Ράφα», το όνομα της νότιας πόλης της Γάζας, όπου περισσότεροι από 1 εκατομμύριο Παλαιστίνιοι είχαν καταφύγει από τις συγκρούσεις σε άλλα μέρη του πολέμου. Φαινόταν ότι εκλιπαρούσαν να ελευθερωθούν, είπε ο λοχίας.

“Είναι πολύ επικίνδυνο, έχω παιδιά”

Ο Μασούντ Αμπού Σαΐντ δήλωσε ότι χρησιμοποιήθηκε ως ασπίδα για δύο εβδομάδες τον Μάρτιο του 2024 στην νότια πόλη Χαν Γιούνις.

«Αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο», αφηγήθηκε ότι είπε σε έναν στρατιώτη. «Έχω παιδιά και θέλω να επανενωθώ μαζί τους.»

Ο 36χρονος είπε ότι αναγκάστηκε να μπει σε σπίτια, κτίρια και ένα νοσοκομείο για να σκάψει ύποπτα τούνελ και να καθαρίσει περιοχές. Είπε ότι φορούσε γιλέκο πρώτων βοηθειών για να τον αναγνωρίζουν εύκολα, κουβαλώντας τηλέφωνο, σφυρί και κόφτες αλυσίδας.

Κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης, συνάντησε τον αδελφό του, ο οποίος χρησιμοποιούνταν ως ασπίδα από άλλη μονάδα, όπως είπε. Αγκαλιάστηκαν. «Νόμιζα ότι ο ισραηλινός στρατός τον είχε εκτελέσει», είπε.

Οι Παλαιστίνιοι αναφέρουν ότι χρησιμοποιούνται ως ασπίδες και στη Δυτική Όχθη.

Η Χαζάρ Εστιτί δήλωσε ότι στρατιώτες την πήραν από το σπίτι της στο προσφυγικό καταυλισμό Τζενίν τον Νοέμβριο, αναγκάζοντάς την να γυρίσει βίντεο μέσα σε διάφορα διαμερίσματα και να τα καθαρίσει πριν μπουν οι στρατιώτες.

Είπε ότι παρακάλεσε να επιστρέψει στον 21 μηνών γιο της, αλλά οι στρατιώτες δεν άκουσαν.

«Φοβόμουν περισσότερο ότι θα με σκοτώσουν», είπε. «Και ότι δεν θα ξαναδώ ποτέ τον γιο μου.»