Ιστορική Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ – Το μεγάλο ζητούμενο

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συγκεντρώνονται στη Χάγη για την έναρξη της ιστορικής συνόδου κορυφής που θα διαρκέσει δύο ημέρες, η οποία μπορεί να φέρει κοντά τα μέλη του μεγαλύτερου οργανισμού ασφαλείας του κόσμου σε ό,τι αφορά τη νέα δέσμευση για τις αμυντικές δαπάνες. Δεν αποκλείεται, πάντως, να οδηγήσει σε διεύρυνση των διαιρέσεων μεταξύ των 32 συμμάχων.

Οι σύμμαχοι αναμένεται να επικυρώσουν τον στόχο δαπανών 5% του ΑΕΠ για την ασφάλειά τους, προκειμένου να είναι σε θέση να εκπληρώσουν τα σχέδια της συμμαχίας για την άμυνα από εξωτερική επίθεση. Παρ’ όλα αυτά, η Ισπανία έχει καταστήσει σαφές ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί και ότι ο στόχος αυτός είναι «μη ρεαλιστικός».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, από την πλευρά του είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ δεν θα έπρεπε να αναλάβουν τέτοια υποχρέωση, ενώ η Σλοβακία ανέφερε ότι διατηρεί το δικαίωμα να αποφασίσει πώς θα φτάσει στον στόχο μέχρι τη νέα προθεσμία του ΝΑΤΟ, το 2035.

«Δεν ζούμε σε έναν ευτυχισμένο κόσμο μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Ζούμε σε πολύ πιο επικίνδυνες εποχές και υπάρχουν εχθροί, αντίπαλοι που ίσως θελήσουν να μας επιτεθούν» επεσήμανε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, πριν από τη Σύνοδο στη Χάγη.

«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα υπερασπιστούμε τον όμορφο τρόπο ζωής μας, τα συστήματα και τις αξίες μας» επεσήμανε.

Πριν από τη διήμερη συνάντηση, η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία δεσμεύτηκαν για τον στόχο του 5%. Η διοργανώτρια χώρα, η Ολλανδία, συμφωνεί επίσης. Κράτη που βρίσκονται πιο κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, τη Ρωσία και τον σύμμαχό της, τη Λευκορωσία, είχαν ήδη δεσμευτεί να το πράξουν, με την ενότητα να αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο της Συνόδου.

«Νομίζω ότι θα το επιτύχουμε. Θα δούμε» δήλωσε ο Τραμπ, καθώς αναχωρούσε από τις ΗΠΑ για τη Χάγη.

Όπως αναφέρει το Associated Press, η πρώτη εμφάνιση του Τραμπ στο ΝΑΤΟ μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο θα έπρεπε να επικεντρώνεται στο πώς οι ΗΠΑ εξασφάλισαν την ιστορική δέσμευση για στρατιωτικές δαπάνες από άλλες χώρες της συμμαχίας – ουσιαστικά ικανοποιώντας τα δικά τους «θέλω». Ωστόσο, στο επίκεντρο βρίσκεται τώρα η απόφαση του Τραμπ να επιτεθεί σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, οι οποίες, σύμφωνα με την κυβέρνηση, αποδυνάμωσαν τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Τεχεράνης, καθώς και η ξαφνική ανακοίνωση του προέδρου ότι Ισραήλ και Ιράν κατέληξαν σε «πλήρη εκεχειρία».

Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, η εισβολή της Ρωσίας έχει δημιουργήσει την ανάγκη για νέα όπλα και πυρομαχικά. Οι προηγούμενες Σύνοδοι του ΝΑΤΟ επικεντρώνονταν σχεδόν εξ ολοκλήρου στον πόλεμο στην Ουκρανία, που τώρα βρίσκεται στον τέταρτο χρόνο του.

Παρόλα αυτά, ο Ρούτε επιμένει ότι το θέμα παραμένει ζωτικής σημασίας για το ΝΑΤΟ και ότι οι σύμμαχοι μπορούν να διαχειριστούν περισσότερες από μία συγκρούσεις. «Αν δεν μπορούμε να διαχειριστούμε… τη Μέση Ανατολή, η οποία είναι πολύ μεγάλη και κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα, και την Ουκρανία ταυτόχρονα, τότε δεν θα έπρεπε να ασχολούμαστε καθόλου με την πολιτική και τη στρατιωτική κατάσταση» είπε. «Αν μπορείτε να ασχοληθείτε μόνο με ένα ζήτημα κάθε φορά, τότε ας αφήσουμε άλλους να το αναλάβουν».

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έφτασε στη Χάγη για μια σειρά συναντήσεων, παρά την απουσία του από τη Σύνοδο των ηγετών που έχει ως στόχο να επικυρώσει τη συμφωνία για την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.

Πρόκειται για μια μεγάλη αλλαγή σε σχέση με τη Σύνοδο στην Ουάσινγκτον πέρυσι, όταν η βαρυσήμαντη ανακοίνωση της στρατιωτικής συμμαχίας περιλάμβανε υπόσχεση για παροχή μακροχρόνιας ασφάλειας στην Ουκρανία και δέσμευση να υποστηρίξει τη χώρα «στην αμετάκλητη πορεία» της προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Η πρώτη επίσημη συνάντηση του Ζελένσκι ήταν με τον Ολλανδό υπηρεσιακό πρωθυπουργό Ντικ Σκουφ, στην επίσημη οικία του, ακριβώς απέναντι από το χώρο της Συνόδου. Ωστόσο, σε μια χαρακτηριστική ένδειξη της θέσης της Ουκρανίας στη Σύνοδο, κανένας από τους δύο ηγέτες δεν ανέφερε το ΝΑΤΟ. Το αίτημα της Ουκρανίας για ένταξη στη συμμαχία έχει μπει στον πάγο από τον Τραμπ.

«Ας το ξεκαθαρίσω, η Ουκρανία είναι μέρος της οικογένειας που ονομάζουμε Ευρωατλαντική οικογένεια» δήλωσε ο Σκουφ στον Ζελένσκι, ο οποίος με τη σειρά του είπε ότι βλέπει το μέλλον της χώρας του στην ειρήνη «και φυσικά, ως μέρος μιας μεγάλης οικογένειας, της οικογένειας της ΕΕ».

Ο Σκουφ χρησιμοποίησε τη συνάντηση για να ανακοινώσει ένα νέο πακέτο υποστήριξης από την Ολλανδία προς το Κίεβο, το οποίο περιλαμβάνει 100 συστήματα ραντάρ για ανίχνευση drones, και την απόφαση να παραχθούν drones για την Ουκρανία στην Ολλανδία.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν προβεί σε νέες δημόσιες δεσμεύσεις υποστήριξης προς την Ουκρανία από τότε που ο Τραμπ ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από έξι μήνες.

Αργότερα, κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Ρούτε και ανώτατους αξιωματούχους της ΕΕ, ο Ζελένσκι ζήτησε ευρωπαϊκή επένδυση στη βιομηχανία άμυνας της Ουκρανίας, η οποία μπορεί να παράγει όπλα και πυρομαχικά πιο γρήγορα και οικονομικά από άλλες χώρες της Ευρώπης.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία, πρέπει να σταματήσουμε τον Πούτιν τώρα και στην Ουκρανία. Αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι οι στόχοι του ξεπερνούν την Ουκρανία. Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες» δήλωσε. Πρόσθεσε ότι ο νέος στόχος του ΝΑΤΟ για 5% του ΑΕΠ «είναι το σωστό επίπεδο».

Τους ευχαρίστησε για την ενότητά τους στην υποστήριξη της Ουκρανίας, λέγοντας: «Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα».