Κυβερνοεπίθεση σε αεροδρόμια: Ταλαιπωρία για χιλιάδες επιβάτες – “Έχουμε μείνει στο σκοτάδι”

Μια συντονισμένη κυβερνοεπίθεση σε ψηφιακά συστήματα check-in και επιβίβασης προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις σε διεθνή αεροδρόμια της Ευρώπης, με χιλιάδες επιβάτες να βρίσκονται αντιμέτωποι με ακυρώσεις, πολύωρες καθυστερήσεις και σοβαρή ταλαιπωρία.

Από το Χίθροου του Λονδίνου έως το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, πολλές αεροπορικές εταιρείες αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε χειροκίνητες διαδικασίες για να πραγματοποιήσουν check in, με τις ουρές να ξεπερνούν κάθε προηγούμενο και την αγανάκτηση να κυριαρχεί στους χώρους αναμονής.

Όπως αναφέρει το Reuters, πρόκειται για το πιο πρόσφατο περιστατικό σε μια σειρά από ολοένα και πιο εξελιγμένες επιθέσεις τέτοιου ή ransomware, που στοχεύουν κυβερνήσεις και εταιρείες παγκοσμίως, πλήττοντας τομείς από την υγειονομική περίθαλψη και την άμυνα, έως το λιανεμπόριο και την αυτοκινητοβιομηχανία.

Η Collins Aerospace, πάροχος των εν λόγω συστημάτων για πολλές αεροπορικές εταιρείες και αεροδρόμια παγκοσμίως, αντιμετωπίζει τεχνικό πρόβλημα που έχει προκαλέσει τεράστιες καθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων.

Συγκεκριμένα επηρεάστηκαν το αεροδρόμιο των Βρυξελλών, το αεροδρόμιο του Βερολίνου, το αεροδρόμιο του Δουβλίνου (ήπια επίπτωση) και το αεροδρόμιο του Κορκ στην Ιρλανδία.

Η RTX, μητρική εταιρεία της Collins Aerospace, επιβεβαίωσε ότι υπήρξε «διαταραχή σχετιζόμενη με κυβερνοεπίθεση» στο λογισμικό MUSE σε επιλεγμένα αεροδρόμια.

«Η επίπτωση περιορίζεται στο ηλεκτρονικό check-in και στην παράδοση αποσκευών, και μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω χειροκίνητων διαδικασιών», ανέφερε η RTX σε ανακοίνωσή της μέσω email, προσθέτοντας ότι εργάζεται για την επίλυση του προβλήματος και χωρίς να αναφέρει ποιος ενδέχεται να βρίσκεται πίσω από την επίθεση.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε πως προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις για “ευρείας κλίμακας ή σοβαρή επίθεση”, ενώ η προέλευση του περιστατικού παραμένει υπό διερεύνηση.

Σύμφωνα με την Cirium, πάροχο δεδομένων για την αεροπορία, 29 πτήσεις έχουν ακυρωθεί μέχρι στιγμής στα αεροδρόμια Χίθροου, Βερολίνου και Βρυξελλών. Το Σάββατο είχαν προγραμματιστεί συνολικά 651 αναχωρήσεις από το Χίθροου, 228 από τις Βρυξέλλες και 226 από το Βερολίνο.

Τέτοιου είδους εκτεταμένες διακοπές οφείλονται συχνά είτε σε επιθέσεις τύπου ransomware — όπου οι χάκερς “παγώνουν” τα δίκτυα με στόχο τα λύτρα ή τη δολιοφθορά. Ο Hisham Al Assam, καθηγητής Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Μπάκιγχαμ, δήλωσε: «Το περιστατικό αναδεικνύει πώς η χρήση κοινών ψηφιακών υποδομών μπορεί να δημιουργήσει “μοναδικά σημεία αποτυχίας”. Τέτοια μοντέλα μετατρέπουν την αποδοτικότητα σε ευθραυστότητα, αφού ένα μόνο πρόβλημα μπορεί να διαταράξει πολλές αεροπορικές εταιρείες ταυτόχρονα».

Διάφορες ιστοσελίδες που παρακολουθούν παραβιάσεις ασφαλείας έχουν στο παρελθόν αναφέρει ότι η Collins Aerospace είχε δεχθεί επίθεση από ransomware το 2023. Η εταιρεία δεν απάντησε σε ερωτήματα για τις συγκεκριμένες καταγγελίες ή για τις λεπτομέρειες του σημερινού συμβάντος.

Ακυρώνονται οι μισές πτήσεις της Κυριακής από το αεροδρόμιο των Βρυξελλών

Το αεροδρόμιο των Βρυξελλών ανακοίνωσε ότι οι μισές πτήσεις που είναι προγραμματισμένες να αναχωρήσουν αύριο Κυριακή θα πρέπει να ακυρωθούν λόγω της συνεχιζόμενης αναστάτωσης μετά την κυβερνοεπίθεση σε λογισμικό για το τσεκ-ιν επιβατών που έπληξε αρκετά ευρωπαϊκά αεροδρόμια.

“Το αεροδρόμιο των Βρυξελλών ζήτησε από τις αεροπορικές εταιρίες να ακυρώσουν τις μισές πτησεις με προγραμματισμένες αναχωρήσεις την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να αποφευχθούν οι μεγάλες ουρές και οι καθυστερημένες ακυρώσεις“, δήλωσε εκπρόσωπος του βελγικού αερολιμένα.

“Μια εξαιρετικά έξυπνη κυβερνοεπίθεση”

Δεν έχει γίνει ακόμη σαφές ποιος βρίσκεται πίσω από την κυβερνοεπίθεση, ωστόσο ειδικοί εκτιμούν ότι ενδέχεται να πρόκειται για χάκερς, εγκληματικές οργανώσεις ή ακόμη και κρατικούς φορείς.

Ο αναλυτής του κλάδου των αερομεταφορών, Paul Charles, δήλωσε ότι ένιωσε «έκπληκτος και σοκαρισμένος» από την επίθεση, η οποία έπληξε μία από τις σημαντικότερες παγκοσμίως εταιρείες στους τομείς της αεροπορίας και της άμυνας.

«Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός ότι μια τόσο ισχυρή εταιρεία, η οποία συνήθως διαθέτει ανθεκτικά συστήματα ασφαλείας, επηρεάστηκε σε τέτοιο βαθμό», ανέφερε.

«Πρόκειται για μια πολύ έξυπνη κυβερνοεπίθεση, καθώς δεν επηρέασε μόνο ένα αεροδρόμιο ή μία αεροπορική εταιρεία, αλλά πολλές ταυτόχρονα, καταφέρνοντας να διεισδύσει στον πυρήνα του συστήματος που επιτρέπει σε αεροπορικές εταιρείες να πραγματοποιούν check-in επιβατών σε διαφορετικά γκισέ και αεροδρόμια σε όλη την Ευρώπη», δήλωσε στο Sky News.

Άγνωστο το ποιος βρίσκεται πίσω από την επίθεση

Παρότι κυκλοφορούν ατεκμηρίωτες κατηγορίες ότι η συγκεκριμένη κυβερνοεπίθεση προέρχεται από χάκερ που υποστηρίζονται από το Κρεμλίνο, το BBC σημειώνει πως όλες οι μεγάλες επιθέσεις των τελευταίων ετών έχουν αποδοθεί σε εγκληματικές συμμορίες που στοχεύουν κυρίως στην απόσπαση χρημάτων από τα θύματά τους.

Οι συμμορίες εκβιαστών έχουν αποκομίσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως, είτε κλέβοντας δεδομένα είτε χρησιμοποιώντας λογισμικά ransomware για να προκαλέσουν χάος και να απαιτήσουν λύτρα σε bitcoin από τα θύματα.

Είναι πολύ νωρίς για να προσδιοριστεί ποιος βρίσκεται πίσω από αυτήν την επίθεση. Ορισμένοι ειδικοί στην κυβερνοασφάλεια εκτιμούν ότι ενδέχεται να πρόκειται για επίθεση με ransomware, ωστόσο σημειώνουν ότι τέτοιες επιθέσεις μπορούν να εκτελεστούν και από κρατικά υποστηριζόμενους φορείς.

Η Collins Aerospace δεν έχει ακόμη προβεί σε δημόσιο σχόλιο σχετικά με τη φύση ή την προέλευση της παραβίασης.

Πολλές συμμορίες χάκερ έχουν έδρα τη Ρωσία ή άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, με ορισμένες να διατηρούν δεσμούς με το ρωσικό κράτος. Ωστόσο, έχουν υπάρξει πολλές συλλήψεις και σε άλλες χώρες, ενώ Βρετανοί και Αμερικανοί έφηβοι κατηγορούνται ότι βρίσκονται πίσω από πρόσφατες μεγάλες κυβερνοεπιθέσεις σε καζίνο στο Λας Βέγκας, καθώς και εναντίον των M&S, Co-op και του Transport for London.

“Κανείς από εμάς δεν έχει λάβει ενημέρωση”

Οι εταιρείες συμβούλευσαν τους επιβάτες με προγραμματισμένη πτήση για σήμερα, Σάββατο, να επιβεβαιώσουν την πτήση τους πριν μεταβούν στο αεροδρόμιο.

Η δημοσιογράφος Tereza Pultarova, μιλώντας στο BBC μέσα από το Χίθροου, δήλωσε: «Δυστυχώς, η αεροπορική με την οποία ταξιδεύω δεν έχει γραφείο εξυπηρέτησης εδώ, οπότε έχουμε μείνει στο σκοτάδι. Επικρατεί χάος και η κατάσταση είναι πολύ απογοητευτική για τους περισσότερους επιβάτες».

Το Αεροδρόμιο του Βερολίνου δήλωσε στην ιστοσελίδα του ότι υπάρχουν μεγαλύτεροι χρόνοι αναμονής στα σημεία check-in και ότι εργάζεται για την άμεση επίλυση του προβλήματος. Εκπρόσωπος του Αεροδρομίου της Φρανκφούρτης, του μεγαλύτερου της Γερμανίας, δήλωσε ότι δεν έχει επηρεαστεί.

Στο Βερολίνο, ο επιβάτης Kim Reisen ανέφερε πως δεν υπήρχε επαρκής ενημέρωση και ότι οι επιβάτες πληροφορήθηκαν απλώς ότι υπήρχε ένα «τεχνικό σφάλμα».

Ένας άλλος ταξιδιώτης, ο Siegfried Schwarz, πρόσθεσε: «Μου φαίνεται ανεξήγητο το ότι, με την τεχνολογία που διαθέτουμε σήμερα, δεν υπάρχει τρόπος να προστατευτείς από κάτι τέτοιο».

Επιβάτιδα στο Χίθροου «ξέσπασε σε κλάματα». Όπως μετέδωσε το SKYNEWS μια επιβάτιδα δήλωσε πως «ξέσπασε σε κλάματα» όταν της φώναξαν υπάλληλοι στο αεροδρόμιο Χίθροου. Η Helen Steel, 49 ετών, που προσπαθούσε να επιστρέψει στο Όσλο με πτήση της KLM μέσω Άμστερνταμ, χαρακτήρισε την εμπειρία της στο αεροδρόμιο ως «απόλυτο εφιάλτη». Μιλώντας από το κατάμεστο Terminal 4, δήλωσε: «Μου έχουν φωνάξει δύο φορές και ξέσπασα σε κλάματα επειδή ανησυχούσα για εκείνον. Κανείς από εμάς δεν έχει λάβει καμία ενημέρωση. Κάθε φορά που ρωτάμε το προσωπικό εδάφους, μας φωνάζουν».

“Δεν προβλέπεται χρηματική αποζημίωση”

Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του SKYNEWS Emma Birchley, στο Χίθροου επικρατεί τεράστια αναστάτωση για χιλιάδες επιβάτες, αλλά όχι για όλους όσους χρησιμοποιούν το αεροδρόμιο καθώς δεν έχουν επηρεαστεί όλες οι αεροπορικές εταιρείες. «Για κάποιους, αυτό σημαίνει ότι θα χάσουν τις ανταποκρίσεις τους, για παράδειγμα στο Άμστερνταμ ή στο Σαρλ ντε Γκωλ στο Παρίσι», αναφέρει.

«Για αυτούς που επηρεάζονται, δεν προβλέπεται χρηματική αποζημίωση. Θα υπάρξουν κουπόνια για φαγητό, κάλυψη διαμονής σε ξενοδοχείο, και τελικά η αεροπορική εταιρεία θα πρέπει να μεταφέρει τους επιβάτες στον προορισμό τους — αλλά αυτό μπορεί να μην συμβεί πριν από αύριο», πρόσθεσε.

Ποιες εταιρείες εξέδωσαν ανακοίνωση

Η EasyJet ανακοίνωσε ότι λειτουργεί κανονικά και δεν αναμένει να επηρεαστεί περαιτέρω.

Οι Ryanair και British Airways (IAG) δεν απάντησαν άμεσα σε αιτήματα για σχολιασμό.

Η Delta Air Lines των ΗΠΑ δήλωσε ότι αναμένει ελάχιστο αντίκτυπο και έχει εφαρμόσει εναλλακτική λύση για να μειώσει τη διαταραχή.

Η United Airlines ανέφερε ότι η επίθεση προκαλεί μικρές καθυστερήσεις αναχωρήσεων, χωρίς όμως ακυρώσεις πτήσεων.