Κύπρος: Στον Τύμβο Μακεδονίτισσας το “Νοράτλας”

Τα κιβώτια εντός των οποίων βρίσκονται τα κομμάτια του μεταγωγικού αεροσκάφους, μεταφέρθηκαν στο λιμάνι της Λάρνακας με το αρματαγωγό «Χίος» του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού το οποίο μπήκε στο λιμάνι γύρω στις επτά το πρωί.

Με την άφιξη του πλοίου στο λιμάνι της Λάρνακας, τα κιβώτια με το αποσυναρμολογημένο αεροσκάφος φορτώθηκαν σε επτά ιδιωτικά αρθρωτά φορτηγά οχήματα για να μεταφερθούν στο Τύμβο της Μακεδονίτισσας όπου και θα συναρμολογηθεί από αξιωματικούς της Ελληνικής Αεροπορίας.

Τα αρθρωτά φορτηγά οχήματα συνοδεύτηκαν στο ταξίδι τους στη Λευκωσία από αυτοκίνητα της Αστυνομίας και της Στρατονομίας.Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που θα πραγματοποιηθούν για τις επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, θα γίνει ειδική τελετή για το «Νοράτλας».

Το «Νοράτλας» συμμετείχε με άλλα αεροσκάφη σε μυστική στρατιωτική αποστολή της Ελλάδας με την ονομασία «Νίκη» τον Ιούλιο του 1974 για να μεταφέρει καταδρομείς στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Ωστόσο το αεροσκάφος ενώ βρισκόταν σε διαδικασία προσγείωσης δέχθηκε φίλια αντιαεροπορικά πυρά προερχόμενα από το αεροδρόμιο, καθώς εξελήφθη ως τουρκικό, με αποτέλεσμα να συντριβεί στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας.

Επιχείρηση «ΝΙΚΗ»

Τα μεσάνυχτα της 21ης Ιουλίου, 15 αεροσκάφη Νοράτλας της πολεμικής αεροπορίας απογειώθηκαν από τη Σούδα της Κρήτης. Η επιχείρηση έφερε το κωδικό όνομα «ΝΙΚΗ» και τα αεροσκάφη θα μετέφεραν Έλληνες καταδρομείς στο νησί. Πέταξαν σε κοντινή απόσταση από τη θάλασσα με σβηστά φώτα και σιγή ασυρμάτου για να μη γίνουν αντιληπτοί από τους Τούρκους. Από τα 15 αεροσκάφη τα δύο προσγειώθηκαν στη Ρόδο και τα υπόλοιπα συνέχισαν για την Κύπρο.

Τα 13 Νοράτλας έφτασαν στη Λευκωσία χωρίς να εντοπιστούν από τους Τούρκους. Ωστόσο, οι Κύπριοι νόμιζαν ότι πρόκειται για τουρκικά αεροσκάφη και τους επιτέθηκαν με αντιαεροπορικά. Η έλλειψη συνεννόησης της διοίκησης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με την Κυπριακή Εθνοφρουρά ήταν η αιτία της επίθεσης των Κυπρίων. Δυο Νοράτλας χτυπήθηκαν από φίλια πυρά κατά την προσγείωση τους στο αεροδρόμιο, με αποτέλεσμα τη συντριβή του «ΝΙΚΗ 4» στο έδαφος. Τέσσερις αεροπόροι και 27 καταδρομείς σκοτώθηκαν επί τόπου.

Ο μοναδικός που επέζησε ήταν ο Θανάσης Ζαφειρίου, ο οποίος πήδηξε από το φλεγόμενο αεροσκάφος σε ένα χωράφι χωρίς αλεξίπτωτο. Όπως ανέφερε πολλά χρόνια αργότερα: «Οι χειριστές ήταν νεκροί και το αεροσκάφος ακυβέρνητο δεχόταν πυρά. Είχαν πάρει φωτιά τα κασόνια με τις χειροβομβίδες δίπλα μου και ένιωθα να καίγομαι, κοίταζα για αλεξίπτωτο, αλλά δεν βρήκα πουθενά. Άνοιξα τη πόρτα του αεροσκάφους και πήδηξα στο κενό. Οι γονείς μου έκαναν την κηδεία και τα εννιάμερα, ενώ ήμουν ζωντανός».

Η επιστροφή στην Ελλάδα

Mετά το τραγικό συμβάν, το αεροσκάφος και οι σοροί των Ελλήνων στρατιωτών θάφτηκαν πρόχειρα με τα προσωπικά τους αντικείμενα. Συγκεκριμένα οι 16 που εκσφενδονίστηκαν από το αεροσκάφος κατά την πρόσκρουση τάφηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας και οι υπόλοιποι, μαζί με το αεροσκάφος, στον λόφο της Μακεδονίτισσας, δίπλα από το αεροδρόμιο. Πριν χρόνια κάποιοι από τους συγγενείς των θυμάτων παρέλαβαν τα οστά των παιδιών τους, τα οποία όμως αποδείχτηκαν ότι ανήκαν σε άλλους στρατιώτες. Το 2016 έγινε ανασκαφή στο σημείο συντριβής, όπου εντοπίστηκαν τα λείψανα των Ελλήνων στρατιωτών, τα οποία ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA και τελικά επέστρεψαν στην Ελλάδα.