Μαυριτανία: Απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και μαζικές απελάσεις μεταναστών – Η νέα έκθεση του HRW

Η μη κυβερνητική οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW) κατηγορεί με έκθεση που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα τις αρχές της Μαυριτανίας για «σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» μεταναστών και αιτούντων άσυλο από το 2020 ως τις αρχές του 2025.

Η Μαυριτανία, χώρα της δυτικής Αφρικής που βρέχεται από τον Ατλαντικό και καλύπτεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της από έρημο, μετατράπηκε τα τελευταία χρόνια σε σημείο αναχώρησης πολλών μεταναστών από όλη την ήπειρο που προσπαθούν να φθάσουν στην Ευρώπη διά θαλάσσης.

Στην έκθεσή του το HRW επικρίνει τις συμφωνίες που έκλεισαν η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ισπανία με τη Μαυριτανία για τη μεταφορά –«την εξωτερική ανάθεση», όπως το θέτει– των συνοριακών ελέγχων στο έδαφός της, για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών, παραβλέποντας τις παραβιάσεις.

Η έκθεση, που βασίζεται σε εκατοντάδες μαρτυρίες, κάνει λόγο για υποθέσεις «βασανισμών», «βιασμών», «σεξουαλικής παρενόχλησης», «αυθαίρετων συλλήψεων και φυλακίσεων», καθώς και «μαζικών απελάσεων με συνοπτικές διαδικασίες». Άνθρωποι που μίλησαν στη ΜΚΟ κατηγόρησαν την αστυνομία, την ακτοφυλακή, τον στρατό και τη χωροφυλακή για τις παραβιάσεις.

«Απάνθρωπες συνθήκες και μεταχείριση»

Δεκάδες μετανάστες που πέρασαν από μαυριτανικά κέντρα κράτησης περιέγραψαν στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «απάνθρωπες συνθήκες και απάνθρωπη μεταχείριση», μιλώντας για ελλείψεις τροφής, για εντελώς ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής και για ξυλοδαρμούς από φρουρούς.

Οι αρχές της Μαυριτανίας επαναπροώθησαν μετανάστες «σε απομονωμένες περιοχές κατά μήκος των συνόρων με τη Σενεγάλη και το Μαλί, όπου η βοήθεια είναι περιορισμένη, και στην περιοχή Κάι του Μαλί, όπου η κατάσταση ασφαλείας έθετε τον κόσμο σε κίνδυνο», τονίζεται στην έκθεση του HRW.

Στην αρχή της χρονιάς, ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις απέλασης μεταναστών πυροδότησαν έντονες επικρίσεις στη δυτική Αφρική, ωθώντας τις κυβερνήσεις χωρών όπως το Μαλί και η Σενεγάλη να εκφράσουν δημόσια αγανάκτηση.

Οι αρχές της Μαυριτανίας χαρακτήρισαν τις απελάσεις αυτές επιχειρήσεις «ρουτίνας», που είχαν στο στόχαστρο μετανάστες χωρίς χαρτιά. Δεν έδωσαν στοιχεία για το εύρος τους.

Πρόσφατα, μαυριτανικά μέσα ενημέρωσης έκαναν λόγο περί 28.000 απελάσεων μέσα στο τρέχον έτος, χωρίς οι αρχές να έχουν επιβεβαιώσει αυτόν τον αριθμό μέχρι τώρα.

Χιλιάδες μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους τα τελευταία χρόνια προσπαθώντας να φθάσουν στη Γηραιά Ήπειρο από την Αφρική μέσω του ισπανικού αρχιπελάγους των Καναρίων νήσων, συχνά με υπερφορτωμένα πλεούμενα. Μόνο το 2024, η ισπανική μη κυβερνητική οργάνωση Caminando Fronteras έκανε λόγο για 10.457 νεκρούς ή αγνοούμενους στη θάλασσα.

Τα Κανάρια είναι η κυριότερη πύλη εισόδου μεταναστών στην Ισπανία, παρά τον πολύ υψηλό βαθμό επικινδυνότητας της θαλάσσιας οδού κατά μήκος της βορειοδυτικής Αφρικής. Σύμφωνα με το ισπανικό υπουργείο Εσωτερικών, 46.843 άνθρωποι έφθασαν στο αρχιπέλαγος το 2024, ρεκόρ που συνέτριψε εκείνο που είχε σημειωθεί μόλις το 2023 (39.910).

Ο ρυθμός αυτός επιβραδύνθηκε ωστόσο τους τελευταίους μήνες, με τον αριθμό των αφίξεων στα Κανάρια να υποχωρεί κατά 46% το πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, κατά τους αριθμούς του υπουργείου.