Ο Ζοχράν Μαμντάνι γίνεται ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης

Η Νέα Υόρκη και τα εκατομμύρια πολιτών της γράφουν ιστορία, καθώς εκλέγουν για δήμαρχο τον 34χρονο Ζοχράν Μαμντάνι, επιβεβαιώνοντας πλήρως όλες τις δημοσκοπήσεις που τον έχριζαν φαβορί. Πρόκειται για τον πρώτο μουσουλμάνο και νεότερο δήμαρχο της πόλης, εξέλιξη που αποτελεί ένα είδος αποδοκιμασίας στον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε ταχθεί υπέρ του Άντριου Κουόμο κι είχε απειλήσει ευθέως τον Μαμντάνι.

Ο 34χρονος, μέλος του τοπικού κοινοβουλίου, προηγείται με μεγάλη διαφορά του πρώην κυβερνήτη της πολιτείας, του κεντρώου Άντριου Κουόμο, και του ρεπουμπλικάνου υποψηφίου Κέρτις Σίλβα, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα που δημοσιοποιήθηκαν από την εφορευτική επιτροπή. Tα πρώτα αποτελέσματα αναφέρουν πως ο Μαμντάνι επικράτησε του Κουόμο με ποσοστό 50,4%, με τον αντίπαλό του να συγκεντρώνει το 41,6%. Παράλληλα, τα διεθνή ειδησεογραφικά μέσα κάνουν λόγο για ιστορική προσέλευση στις κάλπες. Νωρίς το πρωί της Τετάρτης και ενώ η εφορευτική επιτροπή συνεχίζει την καταμέτρηση, οι πληροφορίες κάνουν λόγο για πάνω από 2 εκατομμύρια ψήφους, για πρώτη φορά από το 1969.

Με βάση τα τρέχοντα (προκαταρκτικά) στοιχεία, ακόμη και αν ο Σίλβα είχε αποχωρήσει από την κούρσα, όπως τόσο απεγνωσμένα ήθελαν ο Κουόμο και ο Τραμπ, και ο Κουόμο είχε κερδίσει όλες τις ψήφους του, ο Κουόμο και πάλι δεν θα είχε νικήσει τον Μαμντάνι.

Ο Ζόχραν Μαμντάνι γιόρτασε τη νίκη του, δημοσιεύοντας ένα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έδειχνε τις πόρτες του μετρό να ανοίγουν με τον εκφωνητή να λέει: «Η επόμενη και τελευταία στάση είναι το Δημαρχείο».

Ο Μαμντάνι, Σοσιαλδημοκράτης, ο οποίος θριάμβευσε στις προκριματικές εκλογές επί του Άντριου Κουόμο, πραγματοποίησε το προηγούμενο διάστημα μια εκπληκτική καμπάνια, εκμεταλλευόμενος το νεαρό της ηλικίας του και το επικοινωνιακό του χάρισμα, μιλώντας απευθείας με εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες «μπαίνοντας στο νόημα»: θέλει να καταπολεμήσει το κόστος ζωής στην «πόλη που δεν κοιμάται ποτέ».

Το όραμα του Μαμντάνι

Ο Ζοχράν Μαμντάνι έχει παρουσιάσει ένα πρόγραμμα που, όπως λέει ο ίδιος, στοχεύει να «ξανακάνει τη Νέα Υόρκη προσιτή για τους ανθρώπους της».

Στην καρδιά του σχεδίου του βρίσκονται η κοινωνική δικαιοσύνη και η οικονομική ισότητα, με μέτρα που υπόσχονται να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά και τους πολίτες της πόλης. “Αυτή η καμπάνια είναι για κάθε άνθρωπο που πιστεύει στην αξιοπρέπεια των συμπολιτών του και στο ότι ο ρόλος της κυβέρνησης είναι να κάνει πραγματικά τη ζωή μας καλύτερη”, τονίζει στην εκστρατεία του.

Ο 34χρονος υποψήφιος προτείνει αύξηση φόρων στους πιο εύπορους Νεοϋορκέζους και στις μεγάλες εταιρείες, πάγωμα των ενοικίων σε σταθεροποιημένες κατοικίες και ενίσχυση της δημόσιας στέγασης.

Οι επικριτές του προειδοποιούσαν ότι τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να πλήξουν την ανταγωνιστικότητα της πόλης, όμως ο Μαμντάνι απαντούσε ότι «η ανάπτυξη δεν έχει νόημα όταν οι κάτοικοι δεν μπορούν να πληρώσουν το νοίκι τους».

Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει:

• Δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες σε όλη την πόλη.
• Πάγωμα ενοικίων και αυστηρότερη νομοθεσία για τους ιδιοκτήτες.
• Τριπλασιασμό της παραγωγής κατοικιών με σταθερό ενοίκιο, κατασκευασμένων από συνδικάτα και με κοινωνικά κριτήρια.
• Δημιουργία αλυσίδας δημοτικών καταστημάτων τροφίμων, ώστε να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια στα βασικά είδη.
• Καθολική παιδική μέριμνα για παιδιά ηλικίας από έξι εβδομάδων έως πέντε ετών.

Επιπλέον, προβλέπει αναδιάρθρωση του Γραφείου του Δημάρχου, ώστε, όπως λέει, να καταστεί «υπεύθυνη η αγορά ακινήτων» και να επεκταθεί δραστικά η μόνιμα προσιτή στέγαση.

Ο Μαμντάνι υποστηρίζει ότι το σχέδιό του μπορεί να χρηματοδοτηθεί με νέους φόρους σε επιχειρήσεις και εκατομμυριούχους, οι οποίοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, θα αποφέρουν περίπου 9 δισ. δολάρια ετησίως. Το φιλελεύθερο ινστιτούτο Cato εκφράζει αμφιβολίες, υποστηρίζοντας ότι «οι αριθμοί του δεν βγαίνουν».

Για να περάσουν οι αλλαγές, θα χρειαστεί τη συνεργασία της πολιτειακής βουλής και της κυβερνήτριας Κάθι Χόουχολ, η οποία έχει δηλώσει πως τον στηρίζει, αλλά παραμένει αντίθετη στην αύξηση των εισοδηματικών φόρων.

Σε πρόσφατη περιοδεία του με το λεωφορείο M57 στο Μανχάταν, ο Μαμντάνι εξήγησε γιατί θεωρεί ότι η προσιτή διαβίωση είναι το κλειδί και για τη δημοκρατία: «Η υπεράσπιση της δημοκρατίας δεν είναι μόνο να σταθείς απέναντι σε έναν αυταρχικό ηγέτη. Είναι και να εξασφαλίσεις ότι η δημοκρατία προσφέρει στους εργαζόμενους αυτά που χρειάζονται. Αυτό δεν το έχουμε κάνει στη Νέα Υόρκη».

Ο κόσμος του επιχειρείν παρακολουθεί με επιφυλακτικότητα

Αξίζει να σημειωθεί πως, μετά τη νίκη του στην προκριματική διαδικασία των Δημοκρατικών, η Γουόλ Στριτ δεν είχε πανηγυρίσει. Ορισμένοι μάλιστα απείλησαν τότε να εγκαταλείψουν την πόλη. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες η στάση αυτή είχε μετριαστεί.

Ο CEO της JPMorgan, Τζέιμι Ντάιμον, δήλωσε ότι θα προσφέρει τη βοήθειά του σε περίπτωση εκλογής.

Ο Τζέφρι Γκούραλ, γνωστός real estate developer, που έχει συναντηθεί μαζί του, θεωρεί τον Μαντάνι «πολύ άπειρο για μια τόσο μεγάλη πόλη». Διαφωνεί με το πάγωμα των ενοικίων και τους φόρους στους πλούσιους, αλλά υποστηρίζει την πρόταση για καθολική παιδική μέριμνα, την οποία εφαρμόζει και ο ίδιος για το προσωπικό του.

Σε δείπνο στο σπίτι του σχεδιαστή κοσμημάτων Άλεξις Μπιτάρ στο Μπρούκλιν, ο Μαμντάνι συνάντησε 40 επιχειρηματίες, πολλοί εκ των οποίων τον αντιμετώπιζαν με σκεπτικισμό. Όπως είπε ο οικοδεσπότης, “ήταν εντυπωσιακός. Απάντησε με ακρίβεια και ψυχραιμία σε κάθε δύσκολη ερώτηση”.

Αστυνομία

Το 2020, μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, ο Μαμντάνι είχε υποστηρίξει το αίτημα των διαδηλωτών να διακοπεί η χρηματοδότηση στην αστυνομία της Νέας Υόρκης , την οποία είχε αποκαλέσει “ρατσιστική“. Σήμερα, έχει ζητήσει συγγνώμη και δηλώνει ότι έχει αναθεωρήσει.

Ο Χάουαρντ Γουόλφσον, σύμβουλος του πρώην δημάρχου Μάικλ Μπλούμπεργκ, τόνισε ότι «το κρίσιμο ζήτημα θα είναι πώς θα κυβερνήσει – και ειδικά πώς θα διαχειριστεί τη δημόσια ασφάλεια».

Σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τις αντιδράσεις, ο Μαμντάνι έχει δεσμευτεί να διατηρήσει τα σημερινά επίπεδα στελέχωσης της NYPD και να δημιουργήσει νέο τμήμα Κοινοτικής Ασφάλειας, το οποίο θα στέλνει ομάδες ψυχικής υγείας – όχι οπλισμένους αστυνομικούς – σε μη βίαια περιστατικά.

Σταθερά στο πλευρό της Παλαιστίνης

Ένα σημείο στο οποίο δεν έχει κάνει πίσω είναι η κριτική του προς το Ισραήλ και η υποστήριξή του στους Παλαιστινίους. Η στάση του αυτή προκαλεί έντονες αντιδράσεις, ειδικά σε μια πόλη με τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα εκτός Ισραήλ.

Κατά τις προκριματικές εκλογές είχε αρνηθεί να καταδικάσει το σύνθημα «globalise the intifada», προκαλώντας αντιδράσεις, ωστόσο, μετά από συζητήσεις με Εβραίους Νεοϋορκέζους, δήλωσε ότι αποθαρρύνει τη χρήση του.

Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι περισσότεροι από 1.100 ραβίνοι υπέγραψαν επιστολή που κατηγορεί τον Μαμντάνι ότι «νομιμοποιεί τον αντισιωνισμό».

Το μέλλον των Δημοκρατικών

Η άνοδος του Μαμντάνι θεωρείται δίκοπο μαχαίρι για το Δημοκρατικό Κόμμα σε εθνικό επίπεδο: από τη μία, εκφράζει τη νέα γενιά των προοδευτικών ψηφοφόρων· από την άλλη, ενδέχεται να γίνει στόχος των Ρεπουμπλικανών λόγω των θέσεών του για το Ισραήλ και του αυτοπροσδιορισμού του ως δημοκρατικού σοσιαλιστή.

Ο ηγέτης της Δημοκρατικής πλειοψηφίας στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, απέφυγε να τον στηρίξει, ενώ ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, Χακίμ Τζέφρις, έδωσε το «πράσινο φως» μόλις λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες.

Ακόμη και μετριοπαθείς Δημοκρατικοί βουλευτές, όπως ο Τζος Γκότχαϊμερ του Νιου Τζέρσεϊ, τον χαρακτηρίζουν «ακραίο» και προειδοποιούν ότι οι Ρεπουμπλικανοί θα τον παρουσιάσουν ως «σκιάχτρο» της αριστεράς.

Ο ίδιος όμως δείχνει ατάραχος. «Η αντίσταση είναι δεδομένη», είπε σε συγκέντρωση στο Άπερ Ίστ Σάιντ. «Αυτό που μας έφερε ως εδώ, παρά τα τεράστια ποσά που ξοδεύτηκαν εναντίον μας, είναι το μαζικό κίνημα που έχουμε δημιουργήσει».