Νιγηρία: Τα πρώτα δειλά βήματα του μικρού Isah που θεραπεύτηκε από σοβαρό υποσιτισμό

Όταν ο μικρός Isah έφτασε στο νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Κάνο της Νιγηρίας, δεν είχε περπατήσει ποτέ. Ο υποσιτισμός είχε στερήσει από το σώμα του την ενέργεια και την κίνηση. Λίγους μήνες αργότερα, χάρη στη θεραπεία, την υποστήριξη και την αγάπη της μητέρας του, έκανε δειλά τα πρώτα του βήματα.

Το 2024, η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο νοσοκομείο Unguwa Uku, στο Κάνο της Νιγηρίας, παρείχε φροντίδα σε πάνω από 46.000 παιδιά με υποσιτισμό. Τα περισσότερα παιδιά ακολουθούν τη θεραπεία τους στο σπίτι με ειδική θεραπευτική διατροφή, αλλά εκείνα με σοβαρές επιπλοκές χρειάζονται εντατική φροντίδα σε νοσοκομειακό περιβάλλον.

Ωστόσο, για πολλά παιδιά, η ανάρρωση είναι κάτι παραπάνω από την επαναφορά σε ένα υγιές βάρος. Ο παιδιατρικός φυσιοθεραπευτής Mubarak Mutawakkil συμμετέχει σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που βοηθά τα παιδιά να ξεπεράσουν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες του υποσιτισμού.

«Στους τρεις μήνες, τα περισσότερα μωρά μπορούν να πιάσουν ένα παιχνίδι και να κρατούν το κεφάλι τους όρθιο. Στους οκτώ μήνες, αρχίζουν να σέρνονται», εξηγεί ο Mubarak. «Αυτά είναι αναπτυξιακά ορόσημα. Και ενώ κάθε παιδί είναι διαφορετικό, αυτά τα ορόσημα μάς επιτρέπουν να κατανοήσουμε πώς εξελίσσεται κάθε παιδί σε σύγκριση με τον μέσο όρο.

Ο μικρός Isah και η Sadiya

Ο Mubarak γνώρισε τον Isah όταν ήταν δυόμισι ετών. Ήταν σοβαρά υποσιτισμένος και δεν είχε περπατήσει ποτέ. Η μητέρα του, Sadiya, εξήγησε ότι το παιδί της είχε σταματήσει ακόμη και να σέρνεται.

Ο Isah μόλις είχε εισαχθεί στη μονάδα θεραπείας υποσιτισμού του νοσοκομείου. Για τον Mubarak, αν και έμπειρος φυσιοθεραπευτής, αυτή ήταν η πρώτη φορά που εργαζόταν με παιδιά που είχαν υποστεί τόσο βαθιές επιπτώσεις από τον υποσιτισμό.

«Ο σοβαρός οξύς υποσιτισμός δεν προκαλεί μόνο απώλεια βάρους. Αναστέλλει την ανάπτυξη, προκαλεί μυϊκή ατροφία και περιορίζει την κινητικότητα. Τα παιδιά σταματούν να εξελίσσονται ή ακόμη και υποτροπιάζουν», λέει ο Mubarak. «Χωρίς την κατάλληλη φροντίδα, οι καθυστερήσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμες αναπηρίες».

Η θεραπεία ξεκινά με το παιχνίδι

Η πρώτη συνεδρία φυσιοθεραπείας με τον Isah δεν είχε ασκήσεις – είχε τραγούδια και παιχνίδι. Το νοσοκομείο είναι ήδη ένα ξένο και αγχωτικό περιβάλλον για τα παιδιά, γι’ αυτό ο Mubarak επικεντρώθηκε στο να χτίσει εμπιστοσύνη. Στην επόμενη συνεδρία, ο Isah χειροκρότησε όταν τον είδε. Αυτό ήταν το σημάδι ότι μπορούσαν να προχωρήσουν.

Με τη βοήθεια της θεραπευτικής διατροφής, ο Isah απέκτησε σιγά-σιγά τη δύναμη να αρχίσει να σέρνεται ξανά. Ο Mubarak και η Sadiya εργάστηκαν μαζί για να τον ενισχύσουν, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Και το επόμενο μεγάλο βήμα ήταν – κυριολεκτικά – να σταθεί και να περπατήσει.

Η στιγμή που περίμεναν όλοι

«Θυμάμαι την ημέρα που έκανε τα πρώτα του βήματα», λέει συγκινημένος ο Mubarak. «Είχα στήσει δύο μικρά τραπέζια σε γωνία, ώστε να τον ενθαρρύνω να κάνει στροφή. Και τότε, ξαφνικά, στάθηκε όρθιος χωρίς να κρατιέται από κάπου».

Με ένα βλέμμα στον Mubarak και ένα χαμόγελο στη μητέρα του, ο Isah έκανε το πρώτο του βήμα. Και μετά άλλο ένα. Και μετά έπεσε. Αλλά κανείς δεν ανησύχησε. Γιατί είχε ήδη νικήσει.

Στην τελευταία του συνεδρία, ο Isah μπορούσε να περπατήσει 7,5 μέτρα χωρίς βοήθεια. Την ημέρα του εξιτηρίου, η Sadiya μίλησε στις άλλες μητέρες της μονάδας. Και τα λόγια της έμειναν βαθιά χαραγμένα στον Mubarak: «Έφερα ένα υποσιτισμένο παιδί για θεραπεία. Και φεύγω με ένα θρεμμένο, όρθιο παιδί».

Η δύναμη της ελπίδας και της ανθρώπινης φροντίδας

Οι ιστορίες σαν του Isah αποδεικνύουν ότι ο υποσιτισμός δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Με τη σωστή ιατρική και ψυχολογική στήριξη, με την ενεργή συμμετοχή των γονιών, αλλά και με φροντιστές που βλέπουν κάθε παιδί ως ξεχωριστή ελπίδα, τα παιδιά μπορούν να ξανακερδίσουν το μέλλον τους.

«Οι μητέρες όπως η Sadiya παίζουν καθοριστικό ρόλο. Μπορεί εγώ να βλέπω το παιδί πέντε φορές. Εκείνες ζουν μαζί του κάθε μέρα. Το να τις υποστηρίξουμε είναι μέρος της δουλειάς μας», λέει ο Mubarak.

«Υπάρχει τρόπος. Κάθε παιδί έχει μια ευκαιρία. Αν του δώσεις αγάπη, φροντίδα και κίνητρο – θα περπατήσει».

*Τα ονόματα έχουν αλλάξει