Ο Ίλον Μασκ αποχωρεί από την κυβέρνηση Τραμπ

Ο Ίλον Μασκ αποχωρεί από την κυβέρνηση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αφού ηγήθηκε επιτροπής επιφορτισμένης να περικόψει δημόσιες δαπάνες, προκαλώντας σωρεία επικρίσεων από πολιτικούς κι όχι μόνο.

Ο Ίλον Μασκ επιβεβαίωσε χθες Τετάρτη την αποχώρησή του με ανάρτησή του στο Χ. «Καθώς η προγραμματισμένη περίοδος που εργάστηκα ως ειδικός κυβερνητικός υπάλληλος φθάνει στο τέλος της, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ που μου έδωσε την ευκαιρία να μειώσω τις σπατάλες», ανέφερε ο επιχειρηματίας μέσω X.

Η αποχώρηση του Μασκ, η οποία ανακοινώθηκε το βράδυ της Τετάρτης, σηματοδοτεί το τέλος ενός ταραχώδους κεφαλαίου που περιλάμβανε χιλιάδες απολύσεις, την αποδυνάμωση κρατικών υπηρεσιών και πληθώρα νομικών διαφορών, σημειώνει το Ascociated Press. Παρά την αναστάτωση, ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας δυσκολεύτηκε στο άγνωστο περιβάλλον της Ουάσινγκτον και πέτυχε πολύ λιγότερα απ’ όσα προσδοκούσε.

Μείωσε δραματικά τον στόχο του για περικοπές δαπανών — από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 1 τρισεκατομμύριο και τελικά στα 150 δισεκατομμύρια — και εξέφραζε όλο και περισσότερο την απογοήτευσή του για την αντίσταση που αντιμετώπιζε στους στόχους του. Κατά καιρούς συγκρούστηκε με άλλα υψηλόβαθμα μέλη της κυβέρνησης Τραμπ, τα οποία ενοχλούνταν από τις προσπάθειες του νεοεισερχόμενου να αναδιαμορφώσει τα υπουργεία τους, και αντιμετώπισε σφοδρή πολιτική αντίδραση για τις ενέργειές του.

Ο ρόλος του Μασκ στην κυβέρνηση Τραμπ ήταν πάντοτε προορισμένος να είναι προσωρινός, και πρόσφατα είχε δώσει σημάδια ότι θα στρέψει ξανά την προσοχή του στη διοίκηση των επιχειρήσεών του, όπως η εταιρεία ηλεκτρικών αυτοκινήτων Tesla και η διαστημική εταιρεία SpaceX.

Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, επιβεβαίωσε και εκείνος την αποχώρηση του Μασκ.

Η αποχώρηση του Μασκ έρχεται μόλις μία ημέρα αφότου άσκησε δριμεία κριτική στο νομοσχέδιο-ορόσημο της κυβέρνησης Τραμπ, λέγοντας πως είναι «απογοητευμένος» με το αποκαλούμενο από τον πρόεδρο «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο».

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει φορολογικές μειώσεις και αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής. Ο Μασκ την περιέγραψε ως ένα «μαζικό νομοσχέδιο δαπανών» που αυξάνει το ομοσπονδιακό έλλειμμα και «υπονομεύει το έργο» του Υπουργείου Αποτελεσματικότητας της Κυβέρνησης, γνωστού ως DOGE.

«Νομίζω πως ένα νομοσχέδιο μπορεί να είναι μεγάλο ή όμορφο,» είπε ο Μασκ. «Αλλά δεν ξέρω αν μπορεί να είναι και τα δύο.»

Ο Τραμπ, μιλώντας στο Οβάλ Γραφείο την Τετάρτη, υπερασπίστηκε την ατζέντα του κάνοντας λόγο για τις λεπτές πολιτικές ισορροπίες που απαιτούνται στις διαπραγματεύσεις για τη νομοθέτηση. «Δεν είμαι ικανοποιημένος με ορισμένα σημεία του, αλλά είμαι ενθουσιασμένος με άλλα σημεία του,» δήλωσε. Ο Τραμπ άφησε επίσης να εννοηθεί ότι ενδέχεται να υπάρξουν περαιτέρω αλλαγές. «Θα δούμε τι θα γίνει,» είπε. «Έχει ακόμα δρόμο μπροστά του».

Οι Ρεπουμπλικανοί προώθησαν πρόσφατα το νομοσχέδιο στη Βουλή των Αντιπροσώπων και αυτή τη στιγμή συζητείται στη Γερουσία.

Τις ανησυχίες του Μασκ συμμερίζονται και ορισμένοι Ρεπουμπλικανοί νομοθέτες. «Συμμερίζομαι την απογοήτευση του Ίλον», δήλωσε ο γερουσιαστής του Ουισκόνσιν, Ρον Τζόνσον. Μιλώντας σε εκδήλωση του Δημοσιογραφικού Συλλόγου του Μιλγουόκι την Τετάρτη, ο Τζόνσον πρόσθεσε ότι ήταν «αρκετά βέβαιος» πως υπάρχει αντίσταση ώστε να «επιβραδυνθεί η διαδικασία μέχρι ο πρόεδρος και η ηγεσία μας να σοβαρευτούν» σχετικά με τη μείωση των δαπανών. Τόνισε επίσης πως δεν υπάρχει καμία πίεση από τον Τραμπ που θα μπορούσε να τον κάνει να αλλάξει τη θέση του.

Ο Πρόεδρος της Βουλής Μάικ Τζόνσον ευχαρίστησε τον Μασκ για το έργο του και δεσμεύτηκε να προχωρήσει σε περαιτέρω περικοπές δαπανών, λέγοντας ότι «η Βουλή είναι έτοιμη να δράσει με βάση τα ευρήματα του DOGE».

“Έσβησε” ο ενθουσιασμός του Μασκ για την Ουάσινγκτον;

Κατά καιρούς, ο Μασκ έδειχνε να χάνει τον ενθουσιασμό του από την εμπειρία του στην κυβέρνηση. «Η κατάσταση με τη γραφειοκρατία σε ομοσπονδιακό επίπεδο είναι πολύ χειρότερη απ’ ό,τι φανταζόμουν», είχε πει σε συνέντευξή στην Washington Post. «Ήξερα ότι υπήρχαν προβλήματα, αλλά είναι πραγματικά ένας αγώνας να προσπαθείς να βελτιώσεις τα πράγματα στην Ουάσινγκτον — για να το θέσω ήπια.» Πρόσφατα ανέφερε επίσης ότι θα μειώσει τις πολιτικές του δαπάνες, λέγοντας: «Νομίζω ότι έκανα ό,τι μπορούσα.»

Ο Μασκ στο παρελθόν έδειχνε ενθουσιασμένος με την προοπτική να αναμορφώσει την Ουάσινγκτον. Αφού στήριξε την υποψηφιότητα του Τραμπ με τουλάχιστον 250 εκατομμύρια δολάρια, φορούσε καπέλα της καμπάνιας στον Λευκό Οίκο, διοργάνωνε δικές του προεκλογικές συγκεντρώσεις και μιλούσε για τις υπερβολικές δαπάνες ως υπαρξιακή κρίση. Συχνά εξέφραζε έντονα τον θαυμασμό του για τον Τραμπ. «Όσο περισσότερο γνωρίζω τον πρόεδρο Τραμπ, τόσο περισσότερο μου αρέσει,» είχε πει τον Φεβρουάριο. «Ειλικρινά, τον αγαπώ.»

Ο Τραμπ ανταπέδωσε τη στήριξη του Μασκ, χαρακτηρίζοντάς τον ως «έναν πραγματικά σπουδαίο Αμερικανό». Όταν η Tesla αντιμετώπισε πτώση στις πωλήσεις, ο Τραμπ μετέτρεψε την είσοδο του Λευκού Οίκου σε πρόχειρη έκθεση αυτοκινήτων για να δείξει την υποστήριξή του.

Παραμένει ασαφές το κατά πόσο τα σχόλια του Μασκ για το νομοσχέδιο θα επηρεάσουν τη νομοθετική συζήτηση, ιδιαίτερα μετά την αποχώρησή του από την κυβέρνηση. Στο παρελθόν, κατά τη μεταβατική περίοδο, όταν η επιρροή του αυξανόταν, είχε συμβάλει στην κινητοποίηση κατά ενός άλλου πακέτου δαπανών, σε μια περίοδο όπου οι ΗΠΑ βρίσκονταν στα πρόθυρα ομοσπονδιακού shutdown.

Η πρόσφατη κριτική του ίσως ενισχύσει τους Ρεπουμπλικανούς που ζητούν πιο βαθιές περικοπές. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής της Γιούτα, Μάικ Λι, αναδημοσίευσε άρθρο του Fox News για τη συνέντευξη του Μασκ, προσθέτοντας τη δική του τοποθέτηση: «Υπάρχει ακόμα χρόνος για να διορθωθεί.» «Η εκδοχή της Γερουσίας θα είναι πιο επιθετική,» δήλωσε. «Μπορεί, πρέπει και θα είναι. Διαφορετικά, δεν θα περάσει.»

Μόνο δύο Ρεπουμπλικανοί —οι βουλευτές Γουόρεν Ντέιβιντσον από το Οχάιο και Τόμας Μάσι από το Κεντάκι— ψήφισαν κατά του νομοσχεδίου όταν τέθηκε σε ψηφοφορία στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτίμησε προκαταρκτικά ότι οι φορολογικές διατάξεις του νομοσχεδίου θα αυξήσουν τα ελλείμματα κατά 3,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε δέκα χρόνια, ενώ οι περικοπές σε Medicaid, κουπόνια τροφίμων και άλλες υπηρεσίες θα μειώσουν τις δαπάνες κατά λίγο πάνω από 1 τρισεκατομμύριο.

Οι Ρεπουμπλικανικές ηγεσίες λένε ότι η αύξηση της ανάπτυξης θα ισοσκελίσει ή και θα μειώσει τα ελλείμματα. Όμως ανεξάρτητοι φορείς, όπως η Επιτροπή για Υπεύθυνο Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό, προβλέπουν προσθήκη 3 τρισεκατομμυρίων στο χρέος (συμπεριλαμβανομένων των τόκων) μέσα στην επόμενη δεκαετία.