Ο Τραμπ ανακοίνωσε συμφωνία με την Κίνα – Τι κρύβεται πραγματικά πίσω από το deal

Ανακοινώθηκε τελικά -για δεύτερη φορά- εμπορική συμφωνία εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Σε ένα γενικότερο πλαίσιο βέβαια.

Μετά από έναν αλληλοκατηγορούμενο πόλεμο λέξεων που κλιμακώθηκε σε μια αλληλοαντιπαράθεση με περιορισμούς σε βασικές εξαγωγές, Αμερικανοί και Κινέζοι αξιωματούχοι συναντήθηκαν αυτή την εβδομάδα στο Ηνωμένο Βασίλειο με έναν και μοναδικό στόχο: να βρεθεί τρόπος να συμφωνήσουν σε αυτά που είχαν συμφωνήσει ένα μήνα πριν στη Γενεύη.

Φαίνεται πως οι κορυφαίοι διαπραγματευτές των δύο χωρών το πέτυχαν αυτό. Την Τρίτη το βράδυ, τόσο οι Κινέζοι όσο και οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσαν ότι συμφώνησαν σε ένα πλαίσιο για την εφαρμογή της συναίνεσης που είχαν καταλήξει τον Μάιο, και η εμπορική ανακωχή θα αποσταλεί στους ηγέτες τους για έγκριση.

Οι επιχειρήσεις, οι καταναλωτές και οι επενδυτές της Wall Street αναμφίβολα θα αναστενάξουν με ανακούφιση: Οι βαρύτατοι δασμοί είχαν προκαλέσει σημαντική ανησυχία, και η χαλάρωση των εμπορικών περιορισμών μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου αναμένεται να μειώσει το κόστος και να βοηθήσει στην αποκατάσταση της αναγκαίας βεβαιότητας σε μια οικονομία που έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια πίεσης.

Τη συμφωνία επισημοποίησε και ο Ντόναλντ Τραμπ μέσω ανάρτησής του στο Truth Social. «Η συμφωνία μας με την Κίνα είναι έτοιμη», ανέφερε ο Τραμπ σε ανάρτησή του με κεφαλαία γράμματα.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι και οι δύο χώρες συμφώνησαν να χαλαρώσουν τους περιορισμούς εξαγωγών, σύμφωνα με τη συμφωνία που είχε γίνει στη Γενεύη τον Μάιο. Ο πρόεδρος επιβεβαίωσε επίσης την Τετάρτη στην ανάρτησή του ότι η συμφωνία περιλαμβάνει «όλους τους μαγνήτες και κάθε απαραίτητο σπάνιο γήινο στοιχείο, που θα παρασχεθούν εξ αρχής από την Κίνα».

Αλλά στην πραγματικότητα, η εμπορική ανακωχή είναι κυρίως μια επιστροφή στην ήδη τεταμένη κατάσταση που υπήρχε πριν από τις 2 Απριλίου. Οι δασμοί και από τις δύο χώρες παραμένουν ιστορικά υψηλοί, και σημαντικοί περιορισμοί εξαγωγών εξακολουθούν να ισχύουν.

Οι ΗΠΑ δεν άνοιξαν τις πόρτες τους για τα αυτοκίνητα της Κίνας, ούτε πρόκειται να πουλήσουν τα προηγμένα τσιπ τεχνητής νοημοσύνης τους σύντομα. Και στη γλώσσα του Τραμπ, η Κίνα δεν αντιμετωπίζει την Αμερική πολύ πιο «δίκαια» μετά από αυτή τη συμφωνία απ’ ό,τι πριν.

Συμφωνία… αναγκαίο κακό

Δεν υπάρχει αμφιβολία για την αναγκαιότητα της εν λόγω συμφωνίας. Ειδικοί οικονομολόγοι -και όχι μόνο- την χαρακτήριζαν απολύτως απαραίτητη. Μετά τις ανακοινώσεις του Τραμπ στις 2 Απριλίου για την “Ημέρα Απελευθέρωσης”, οι εντάσεις ανέβηκαν τόσο πολύ που το εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας σταμάτησε ουσιαστικά.

Οι δασμοί ύψους 145% στα περισσότερα κινεζικά εισαγόμενα προϊόντα καθιστούσε αδύνατη την αγορά οποιουδήποτε προϊόντος από τη Κίνα, τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Αμερικής.

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, επικεφαλής διαπραγματευτής της Αμερικής στις εμπορικές συνομιλίες με την Κίνα, δήλωσε ότι τα προηγούμενα επίπεδα δασμών ήταν “μη βιώσιμα”.

Στις 12 Μαΐου, οι αντιπρόσωποι της Κίνας και των ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα μειώσουν σημαντικά τους ιστορικά υψηλούς δασμούς τους. Οι οικονομολόγοι μείωσαν τις προβλέψεις τους για ύφεση, ενώ η καταθλιπτική καταναλωτική εμπιστοσύνη ανακάμπτει.

Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση Τραμπ έγινε όλο και πιο εχθρική απέναντι στην Κίνα, κατηγορώντας την ότι παραβίασε τις υποσχέσεις που είχε δώσει στα μέσα Μαΐου. Αντίστοιχα, η Κίνα δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν τήρησαν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με τη συμφωνία της Γενεύης.

Η κυβέρνηση Τραμπ περίμενε ότι η Κίνα θα άρει τους περιορισμούς για τα σπάνια γήινα στοιχεία, τα οποία είναι κρίσιμα για τη βιομηχανία ηλεκτρονικών, αλλά η Κίνα άφησε αυτά τα υλικά να επιστρέψουν στην ανοιχτή αγορά πολύ αργά, προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια μέσα στην κυβέρνηση Τραμπ και ωθώντας σε σειρά περιορισμών εξαγωγών αμερικανικών προϊόντων προς την Κίνα, όπως ανέφεραν τρεις αξιωματούχοι της κυβέρνησης στο CNN.

Η Κίνα κατέχει ένα εικονικό μονοπώλιο στα σπάνια γήινα στοιχεία, χωρίς τα οποία δεν μπορούν να παραχθούν αυτοκίνητα, κινητήρες τζετ, βαφές αντίθεσης που χρησιμοποιούνται σε μηχανήματα MRI και κάποια φάρμακα για τον καρκίνο. Ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Παρασκευή ότι ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ συμφώνησε να επιτρέψει την εξαγωγή σπάνιων γήινων υλικών, αλλά οι αναλυτές της βιομηχανίας δήλωσαν ότι τα κρίσιμα αυτά υλικά δεν έχουν ροή προς τις ΗΠΑ όπως παλαιότερα.

Αν και οι δύο χώρες τηρήσουν τους όρους της συμφωνίας αυτή τη φορά, η αποκλιμάκωση αναμένεται να αποτρέψει τις χειρότερες προβλέψεις για τον εμπορικό πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων πιθανών ελλείψεων σε επίπεδο πανδημίας.

Επιστροφή στην κανονικότητα

Παρά τις θετικές εξελίξεις, ΗΠΑ και Κίνα παραμένουν σε οικονομική αντιπαράθεση. Η κυβέρνηση Τραμπ -και η κυβέρνηση Μπάιντεν πριν από αυτήν- υποστηρίζουν ότι οι κινεζικές εταιρείες είναι πρόθυμες να πουλήσουν φθηνά προϊόντα στην αμερικανική αγορά, αλλά η Κίνα επιβάλει σημαντικούς περιορισμούς στις αμερικανικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στη χώρα και ενθαρρύνει τις κινεζικές εταιρείες να κλέβουν την αμερικανική πνευματική ιδιοκτησία.

Η Κίνα έχει διαρκώς αμφισβητήσει αυτούς τους ισχυρισμούς. Ο Τραμπ, κατά την πρώτη του θητεία, αύξησε τους δασμούς στην Κίνα με βάση ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια. Ο Μπάιντεν διατήρησε πολλούς από αυτούς τους δασμούς και τους αύξησε σε ορισμένους.

Ωστόσο, η δεύτερη θητεία του Τραμπ έχει φτάσει σε ακραία επίπεδα περιορισμών στο εμπόριο. Επέβαλε έναν καθολικό δασμό 10% σχεδόν σε όλα τα αγαθά που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επίσης, προσέθεσε έναν επιπλέον δασμό 20% στα κινεζικά προϊόντα με στόχο να πιέσει την Κίνα να λάβει μέτρα για να μειώσει τη ροή φεντανύλης στην αμερικανική επικράτεια. Και οι δύο αυτοί δασμοί παραμένουν σε ισχύ για τα περισσότερα κινεζικά προϊόντα, με εξαίρεση ορισμένα όπως τα ηλεκτρονικά.

Επιπλέον, ο Λευκός Οίκος συμφώνησε μια εξαίρεση που επέτρεπε την εισαγωγή πακέτων αξίας κάτω των 800 δολαρίων χωρίς δασμούς. Νέοι υψηλοί δασμοί παραμένουν για τα μικρά πακέτα, πλήττοντας τα επιχειρηματικά μοντέλα των κινεζικών κολοσσών του ηλεκτρονικού εμπορίου Shein και Temu.

Οι αυξημένοι δασμοί δημιουργούν σημαντικά εμπόδια στο εμπόριο με τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Αμερικής, αυξάνοντας τις τιμές για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και καταναλωτές, χωρίς εύκολες λύσεις ή σαφείς εναλλακτικές αγορές. Ορισμένες μεγάλες εταιρείες, όπως η Apple, έχουν περίπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού που μπορούν να αντέξουν κάποια από τις πιέσεις των τιμών.

Ωστόσο, ακόμη και η Apple, η οποία έχει δηλώσει ότι θα μεταφέρει την παραγωγή των περισσότερων iPhones για τις ΗΠΑ από την Ινδία καθώς αυξάνονται οι δασμοί της Κίνας, είπε ότι θα αντιμετωπίσει αύξηση κόστους 900 εκατομμυρίων δολαρίων το τρίμηνο λόγω των δασμών – με τα τρέχοντα επίπεδα, όχι με τον εξαιρετικά υψηλό δασμό 145%.

Άλλες επιχειρήσεις, όπως η Boeing, έχουν αποκλειστεί πλήρως από την κινεζική αγορά. Ακόμη και χωρίς δασμούς ή άλλους επίσημους περιορισμούς από την Κίνα στις αγορές αμερικανικών αεροσκαφών, η Boeing δεν έχει πραγματοποιήσει σχεδόν καμία πώληση στην Κίνα, την μεγαλύτερη αγορά αεροσκαφών στον κόσμο, από το 2019.

Έτσι, μια εμπορική ανακωχή μπορεί να είναι καλύτερη από την εναλλακτική – αν φυσικά τηρηθεί αυτή τη φορά.