Ο Τραμπ επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία, αλλά δεν κλείνει την πόρτα στον Πούτιν

Ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας αφήνουν Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως προκύπτει από τις τελευταίες δηλώσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, στο απόηχο της αναβολής της συνάντησής τους στη Βουδαπέστη και την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία από τις ΗΠΑ.

Μια συνάντηση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει φύγει από το τραπέζι, δήλωσε το βράδυ της Πέμπτης (23/10) η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ, με τον Ρώσο πρόεδρο να αναφέρει νωρίτερα σε δηλώσεις του πως τάσσεται υπέρ της συνέχισης του «διαλόγου» με τις ΗΠΑ.

«Νομίζω ότι ο πρόεδρος, όπως όλοι στην κυβέρνηση, ελπίζει πως μια μέρα μπορεί να ξαναγίνει. Αλλά θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξουν χειροπιαστά, θετικά αποτελέσματα από αυτήν τη συνάντηση», είπε η Λέβιτ σε δημοσιογράφους.

Χθες Τετάρτη, ο Τραμπ δήλωσε ότι ακύρωσε τη σχεδιαζόμενη συνάντηση με τον Πούτιν αφού δεν διαπίστωσε πρόοδο στις διπλωματικές προσπάθειες με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Από την πλευρά του, ο Πούτιν τάχθηκε σήμερα υπέρ της συνέχισης του διαλόγου. «Ο διάλογος είναι πάντα προτιμότερος από την αντιπαράθεση, τις διαμάχες, πολλώ δε μάλλον από τον πόλεμο», είπε ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου.

Οι πρώτες κυρώσεις Τραμπ από την αρχή της θητείας του

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία δεν θα υποκύψει ποτέ στις πιέσεις των ΗΠΑ, αλλά παραδέχτηκε ότι οι νέες κυρώσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν κάποιο οικονομικό πλήγμα, καθώς, όπως αναφέρθηκε ότι η Κίνα και η Ινδία μειώνουν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου αφότου η Ουάσινγκτον στοχοποίησε τους δύο μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου της Μόσχας.

Όπως τόνισε όμως στη συνέχεια, στην τελευταία του συνομιλία με τον Αμερικανό ομόλογό του, είχε προειδοποιήσει ότι οι κυρώσεις θα επηρεάσουν τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, περιλαμβανομένων και των ΗΠΑ.

Οι ΗΠΑ επέβαλαν την Τετάρτη κυρώσεις στη Rosneft και τη Lukoil, καθώς και σε μια σειρά από θυγατρικές τους, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ αύξησε την πίεση στο Κρεμλίνο για να διαπραγματευτεί τον τερματισμό του πολέμου κατά της Ουκρανίας. Η ΕΕ συζήτησε ξεχωριστά ένα δάνειο για την Ουκρανία που εξασφαλίστηκε με παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και συμφώνησε σε σταδιακή απαγόρευση της εισαγωγής ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Τα μέτρα κατά της Rosneft και της Lukoil – οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν λίγο λιγότερο από το ήμισυ των ρωσικών εξαγωγών αργού πετρελαίου και ακολουθούν τις κυρώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου την περασμένη εβδομάδα στις εταιρείες – ήταν οι πρώτες κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Μόσχα από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο και στοχεύουν στον περιορισμό των ζωτικών εσόδων από το πετρέλαιο που χρηματοδοτούν την πολεμική μηχανή του Κρεμλίνου.

Η Ουάσινγκτον ελπίζει ότι οι κυρώσεις, οι οποίες οδήγησαν σε αύξηση 5% στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, θα πιέσουν τον Πούτιν να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, πλήττοντας την οικονομική ζωτική δύναμη της Ρωσίας.

Πώς υποδέχτηκε τις κυρώσεις ο Πούτιν

Ο Ρώσος ηγέτης χαρακτήρισε την Πέμπτη τις κυρώσεις των ΗΠΑ ως «μη φιλική πράξη που δεν κάνει τίποτα για την ενίσχυση των ρωσοαμερικανικών σχέσεων» και «μια προσπάθεια άσκησης πίεσης στη Ρωσία», την οποία χαρακτήρισε μάταιη.

«Καμία χώρα που σέβεται τον εαυτό της δεν κάνει ποτέ τίποτα υπό πίεση», πρόσθεσε ο Πούτιν σε σχόλια προς Ρώσους δημοσιογράφους.

Ενώ είπε ότι οι νέες κυρώσεις δεν θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη Ρωσία, αναγνώρισε ότι «αναμένονται κάποιες απώλειες».

Προχώρησε μάλιστα στη δήλωση ότι ο Τραμπ θα πρέπει «να σκεφτεί για ποιον πραγματικά εργάζεται η κυβέρνησή του» όταν οι σύμβουλοί του τον παροτρύνουν να επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο.

Προειδοποίησε επίσης τον Τραμπ για μια «πολύ ισχυρή, αν όχι συντριπτική» απάντηση σε περίπτωση που η Ρωσία δεχθεί επίθεση με τους αμερικανικούς πυραύλους κρουζ Tomahawk, τους οποίους η Ουκρανία επιδιώκει ανεπιτυχώς από την Ουάσινγκτον.

Τι ακολουθεί

Οι τελευταίες κυρώσεις των ΗΠΑ απαγορεύουν σε ξένες χώρες και εταιρείες να συναλλάσσονται με τους μεγάλους παραγωγούς πετρελαίου της Μόσχας και τις αποκόπτουν από μεγάλο μέρος του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως σημειώνει ο Guardian.

Την Πέμπτη υπήρξαν πρώτες ενδείξεις ότι οι δύο μεγαλύτεροι ενεργειακοί πελάτες της Ρωσίας ανέστειλαν τις εισαγωγές ενέργειας σε απάντηση στις νέες κυρώσεις των ΗΠΑ.

Ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου στην Ινδία, η ιδιωτική Reliance Industries, άφησε να εννοηθεί ότι ετοιμάζεται να μειώσει ή ακόμα και να σταματήσει προσωρινά τις αγορές. «Η αναπροσαρμογή των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου βρίσκεται σε εξέλιξη και η Reliance θα ευθυγραμμιστεί πλήρως με τις οδηγίες [της κυβέρνησης της Ινδίας]», δήλωσε εκπρόσωπος στο Reuters.

Αρκετές πηγές δήλωσαν επίσης στο Reuters ότι οι κρατικές πετρελαϊκές εταιρείες της Κίνας έχουν αναστείλει τις αγορές ρωσικού αργού πετρελαίου που μεταφέρεται μέσω θαλάσσης, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, εν μέσω ανησυχιών για το ενδεχόμενο να μην συμμορφωθούν με τις νέες κυρώσεις.

Ο τομέας πετρελαίου και φυσικού αερίου αντιπροσωπεύει περίπου το ένα πέμπτο του ΑΕΠ της Ρωσίας και μια ξαφνική πτώση της ζήτησης από τους δύο κύριους αγοραστές της Ρωσίας θα ήταν ένα καταστροφικό πλήγμα για τα έσοδα του Κρεμλίνου από το πετρέλαιο, ενώ παράλληλα θα ωθούσε υψηλότερα τις παγκόσμιες τιμές.

Η Κίνα, ο στενότερος σύμμαχος της Ρωσίας, και η Ινδία, η οποία έχει επιδιώξει να παραμείνει ουδέτερη στον πόλεμο στην Ουκρανία, έχουν μέχρι τώρα απορρίψει τις πιέσεις της Δύσης να περιορίσουν τις αγορές ρωσικής ενέργειας ως κενές απειλές.

Η συμμόρφωση με τις κυρώσεις θα σήμαινε την παραίτηση από την πρόσβαση στο ρωσικό αργό πετρέλαιο σε μειωμένη τιμή, το οποίο έχει βοηθήσει στην προστασία των οικονομιών τους από την αύξηση του παγκόσμιου ενεργειακού κόστους.

Ο Τραμπ έκανε την αιφνιδιαστική ανακοίνωση εν μέσω αυξανόμενης απογοήτευσης στην Ουάσινγκτον για τον πόλεμο στην Ουκρανία, η οποία κορυφώθηκε με την ξαφνική του απόφαση να ακυρώσει μια σύνοδο κορυφής στη Βουδαπέστη.

Ο αντίκτυπος των κυρώσεων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πόσο αυστηρά θα εφαρμοστούν – ιδίως από το αν η Ουάσιγκτον είναι διατεθειμένη να επιβάλει δευτερεύουσες κυρώσεις σε χώρες που συνεχίζουν να συνεργάζονται με τις ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες.

Η Ρωσία έχει ένα μήνα για να προετοιμαστεί πριν οι περιορισμοί τεθούν σε πλήρη ισχύ και πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει αυτόν τον χρόνο για να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση.

Η Μόσχα έχει βρει εδώ και καιρό τρόπους να αποφεύγει τις δυτικές κυρώσεις μέσω αδιαφανών εμπορικών σχεδίων, καθώς και του δικτύου του «σκιώδους στόλου» της.

Το δίκτυο, το οποίο βασίζεται σε παλιά πλοία που πλέουν με άγνωστες σημαίες και διαχειρίζονται μέσω εικονικών εταιρειών στη Μέση Ανατολή και την Ασία, έχει επιτρέψει στη Ρωσία να διατηρήσει τις εξαγωγές πετρελαίου σε βασικούς πελάτες στην Ινδία και την Κίνα, παρά το ανώτατο όριο τιμών της G7 και το εμπάργκο της ΕΕ.

Η εμβέλεια των αμερικανικών κυρώσεων είναι, ωστόσο, τεράστια και για τις περισσότερες εταιρείες ο κίνδυνος αποκοπής από το ευρύτερο δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα θα μπορούσε να υπερτερήσει των οφελών της συνέχισης του εμπορίου με τη Ρωσία.